پشت پرده سفر ترامپ به کشورهای عربی چه بود؟

به گزارش صد آنلاین، این سفرها عمدتاً در چارچوب تلاش برای تقویت روابط ایالات متحده با متحدان سنتی خود در خاورمیانه و مقابله با نفوذ ایران در منطقه انجام شد. برخی از ابعاد پشتپرده این سفرها عبارتاند از:

۱. تقویت اتحاد استراتژیک علیه ایران

• ترامپ در اولین سفر خارجی خود در مه ۲۰۱۷ به عربستان سعودی رفت و توافقهای نظامی و اقتصادی بزرگی از جمله فروش تسلیحات به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار امضا کرد. این سفر نمادین نشاندهنده اولویت دادن به عربستان بهعنوان محور مقابله با ایران در منطقه بود.

• طرح ایجاد «ناتوی عربی» با محوریت عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای مقابله با ایران و گروههای نیابتی آن از جمله اهداف پشتپرده این سفرها بود.

۲. عادی سازی روابط اسرائیل و کشورهای عربی

• دولت ترامپ نقش کلیدی در پیشبرد توافقهای عادیسازی روابط اسرائیل با برخی کشورهای عربی (مانند امارات، بحرین، سودان و مراکش تحت توافقنامههای «ابراهیم») ایفا کرد. این توافقها بخشی از استراتژی ایالات متحده برای ایجاد جبهه متحد علیه ایران و تقویت موقعیت اسرائیل در منطقه بود.

• کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بهدلیل ترس از تهدیدات ایران و نیاز به حمایت امنیتی و فناوری اسرائیل، به این توافقها تمایل نشان دادند.

۳. منافع اقتصادی و انرژی

• فروش تسلیحات به کشورهای عربی یکی از محورهای اصلی همکاریها بود. عربستان سعودی و امارات متحده عربی بهعنوان خریداران عمده تسلیحات آمریکایی، نقش مهمی در تأمین منافع شرکتهای دفاعی ایالات متحده داشتند.

• ترامپ همچنین بر تضمین امنیت عرضه نفت خلیج فارس برای اقتصاد جهانی تأکید میکرد، هرچند ایالات متحده بهدلیل رشد تولید نفت شیل کمتر به نفت خلیج فارس وابسته بود.

۴. رقابت با چین و روسیه

• تلاش برای محدود کردن نفوذ چین و روسیه در منطقه خاورمیانه از جمله اهداف غیرمستقیم این سفرها بود. کشورهای عربی بهویژه امارات و عربستان، در سالهای اخیر همکاریهای اقتصادی و نظامی با چین و روسیه گسترش داده بودند و آمریکا میکوشید این روند را مهار کند.

۵. تأثیرگذاری بر سیاست داخلی آمریکا

• ترامپ از این سفرها برای نمایش موفقیتهای دیپلماتیک خود در راستای شعار «اول آمریکا» استفاده میکرد. امضای قراردادهای بزرگ تسلیحاتی و اقتصادی به او کمک میکرد تا پایگاه حمایتی خود در میان صنایع دفاعی و حامیان جمهوریخواه را تقویت کند.

• منتقدان معتقد بودند این سفرها بیشتر نمایشی بودند و مسائل حقوق بشری (مانند جنگ یمن یا سرکوب داخلی در عربستان) نادیده گرفته شد.

۶. نقش مشاوران خاص

• جرد کوشنر، داماد ترامپ و مشاور ارشد او، نقش محوری در مذاکرات محرمانه با کشورهای عربی داشت. طرح «معامله قرن» برای حل مناقشه فلسطین-اسرائیل و توافقهای عادیسازی تحت هدایت او پیش رفت.

• ارتباط نزدیک ترامپ با ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، و ولیعهد اماراتی، محمد بن زاید، نیز در پیشبرد اهداف آمریکا در منطقه مؤثر بود.

انتقادات و تنشهای پشتپرده

• برخی کشورهای عربی از سیاستهای غیرقابل پیشبینی ترامپ نگران بودند، بهویژه پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تشدید تنشها با ایران.

• بحران انسداد قطر توسط عربستان و متحدانش در ۲۰۱۷ نیز نشاندهنده اختلافات درونی در میان کشورهای عربی بود که آمریکا سعی در مدیریت آن داشت.

در مجموع، سفرهای ترامپ به کشورهای عربی ترکیبی از منافع امنیتی، اقتصادی و ژئوپلیتیک را دنبال میکرد، اما منتقدان معتقدند این روابط به بهای نادیده گرفتن دموکراسی، حقوق بشر و ثبات بلندمدت منطقه تقویت کند./ اختصاصی صد آنلاین