ایرانی‌ها بیشتر به این نوع سنگ کلیه مبتلا می‌شوند: علت چیست؟

به گزارش صد آنلاین؛ دکتر امیرحسین کاشی، دبیر علمی بیست و هشتمین کنگره جامعه اورولوژی ایران در نشست خبری درباره شایع‌ترین بیماری اورولوژی در ایران بیان کرد: سنگ کلیه در ایران بسیار شایع است، همچنین بیماری بزرگی خوش‌خیم پروستات هم از سنین ۵۰ سالگی شروع می‌شود و ۵۰ تا ۶۰ درصد به آن مبتلا می‌شوند. کیست‌های کلیوی هم در دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ زندگی شیوع بیشتری دارند.

به گفته کاشی ۶، ۶ درصد احتمال ابتلا به سنگ کلیه برای هر فرد ایرانی وجود دارد و در حال حاضر هم ۲، ۲ درصد مبتلا به سنگ کلیه هستند. بار بیماری بسیار بالاست که می‌تواند منجر به درد، عفونت و نارسایی کلیه هم بشود. به شکل سنتی ایران در منطقه کمربند سنگ قرار دارد و با توجه به گرم و خشک بودن آب و هوای کشورمان، شیوع سنگ کلیه هم بسیار بالاست. البته این آمار بالاتر از کشورهای دیگر نیست و تقریبا در تمام دنیا ۳ تا ۱۵درصد آمار شیوع سنگ کلیه گزارش می‌شود.

کاشی درباره جدیدترین خدمات درمانی این حوزه که برای بیماران ارائه می‌شود، عنوان کرد: ۹۰درصد جراحی‌های غیرتهاجمی برای درمان سنگ انجام می‌شود. بررسی‌های جدید هم نشان می‌دهد که سنگ اسیداوریک در کشور ما نسبت به سایر نقاط جهان بیشتر است و به راحتی هم درمان می‌شود. تقریبا ۴۲درصد در تهران و ۴۷درصد در شیراز و اصفهان نوع سنگ‌ها اسیداوریکی است و باید در آینده مطالعات بیشتری درباره دلایل آن انجام شود. سنگ اسید اوریک به دارو و رژیم‌های غذایی بدون گوشت هم پاسخ می‌دهد.

این پزشک به رتبه جهانی ایران در دانش اورولوژی هم اشاره کرد و گفت: در جهان رتبه بیست و در منطقه هم رتبه دو را داریم. ایران از نظر پزشکی هم در رتبه ۱۶ جهان قرار دارد.

کاشی در پاسخ به سوالی درباره رابطه آب مصرفی و بروز سنگ کلیه در افراد بیان کرد: مهم‌ترین، پایدارترین و موفق‌ترین توصیه در این باره افزایش مصرف آب است. یکی از عواملی که به ویژه در مناطق کویری منجر به سنگ‌سازی بیشتر در افراد می‌شود، محدودیت مصرف آب است. ضرورت دارد که افراد ۲.۵ تا ۳ لیتر ورودی آب در طول روز داشته باشند و این مصرف باید در زمان‌های مختلف تقسیم و بخشی هم در شب مصرف شود، خوردن این میزان آب در یک بازه زمانی کوتاه فایده ندارد. البته برخی ادعاها درباره بهتر بودن آب‌های حاوی PH هم مطرح است که کذب است. به طور کلی آب شرب شهری مورد تایید است و نیازی هم به استفاده از آب معدنی نیست.

دبیر علمی بیست و هشتمین کنگره جامعه اورولوژی ایران درباره افزایش مصرف مکمل‌ها و آسیب به کلیه‌ها هم بیان کرد: داروهای گیاهی و در برخی مناطق گیاهان خاص داریم که برای درمان‌های این حوزه توصیه می‌شود. برخی شرکت‌های دارویی هم در حال تولید این فرآورده‌ها هستند. ما مذاکره کردیم که ورود کنند و مطالعات بالینی داشته باشند اما تاکنون نتایج خوبی نداشت. این آمادگی را داریم که درباره سایر ادعاهای درمانی هم ما این کارآزمایی را انجام دهیم.

کاشی در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره علائم شایع بروز آسیب در کلیه‌ها بیان کرد: کلیه عضو خاموش بدن است و برای معاینه در دسترس نیست. به غیر از برخی بیماری‌ها که شایع‌ترین آن سنگ است درباره سایر بیماری‌ها علایم واضحی وجود ندارد و افراد باید هوشیارتر باشند. یکی از مهم‌ترین هشدار درباره آسیب به کلیه وجود خون در ادرار است که حتی اگر یکبار هم رخ دهد غیرطبیعی است. کسانی هم سیگار می‌کشند باید بیشتر پیگیر سلامت کلیه‌هایشان باشند. تومور کلیه‌ها هم با سونو مشخص می‌شود. برخی بیماری‌های ارولوژی مثل ناباروری و ناتوانی جنسی هم وجود دارد که افراد به دلیل مسائل اخلاقی مراجعه نمی‌کنند یا دیر مراجعه می‌کنند که در این باره باید اطلاع‌رسانی صورت بگیرد.

بیماری‌های اورولوژی کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد

دکتر محمدعلی زرگر، دبیر اجرایی این کنگره هم با بیان این که شرکت در این رویداد برای تمام پزشکان کاملا رایگان است و سال گذشته هم بیش از هزار شرکت‌کننده داشت، عنوان کرد: بیماری‌های اورولوژی کیفیت زندگی افراد را کاهش می‌دهد. از جمله زنان بالای ۴۰ سال که دچار تغییرات لگنی می‌شوند و ممکن است بی‌اختیاری ادرار داشته باشد. سنگ کلیه هم می‌تواند منجر به سختی‌های زیادی برای بیماران شود. دیابت هم به عنوان ام‌الامراض اگر به موقع درمان نشود، به احتمال زیاد منجر به نارسایی کلیه و پیوند کلیه خواهد شد. البته فشار خون هم سلامت کلیه را تهدید می‌کند.

زرگر به کیست کلیه هم اشاره کرد و گفت: این مساله هم شیوع بیشتری دارد و تنها با سونوگرافی قابل تشخیص است. حدود ۵۰ درصد افراد بالای ۴۰ تا ۵۰ سال به این کیست مبتلا می‌شوند و بیماری بدی نیست.

زرگر همچنین به این نکته اشاره می‌کند که اگر کسی سنگ کلیه و مثانه داشته باشد نباید مکمل کلسیم بخورد اما مصرف شیر، پنیر، دوغ و ماست ایرادی ندارد. سنگ در کودکان به دلیل کمبود پروتئین و فقر تغذیه و در بزرگسالان ناشی از بزرگی پروستات است.

این پزشک همچنین درباره مشکلات مثانه هم بیان کرد: ادرار در شب برای یکبار طبیعی است اما اگر سه تا ۴ دفعه در طول خواب نیاز به ادرار وجود داشته باشد، می‌تواند ناشی از نارسایی کلیه، بیماری قلبی و... باشد و باید به پزشک مراجعه کنند.
به گفته زرگر در حال حاضر ۱۴۰۰ اورولوژیست و ۲۰۰ رزیدنت در حال تحصیل در کشور داریم که به میزان کافی نیاز بیماران را پوشش می‌دهند. وضعیت ایران در زمینه جراحی‌های اورولوژی هم در سطح برتر منطقه همطراز با کشور ترکیه است و به جز جراحی‌های رباتیک تمام جراحی‌ها با وجود امکانات کم در حال انجام است و هیچ بیماری در این زمینه به خارج از کشور اعزام نمی‌شود.

او در پاسخ به سوالی درباره این که نبود ربات جراح اختلالی در جراحی‌های اورولوژی ایجاد نمی‌کند، گفت: هر ربات جراح چیزی حدود ۳ تا ۵ میلیون دلار هزینه دارد و نگهداری سالانه آنها هم حدود ۱۲۰ هزار دلار است. ربات عین جراحی انسانی است و ارائه خدمات را راحت‌تر می‌کند اما نبودش منجر به تهدید جان بیماران نیست.

دلایل بروز بی‌اختیاری در زنان

دکتر رباب مقصودی، عضو هیات مدیره جامعه اورولوژی ایران هم با بیان این که مشکلات ادراری در هر دو جنس به صورت شایع و در زمینه‌های مختلف دیده می‌شود، عنوان کرد: البته بی‌اختیاری ادرار در زنان شایع‌تر است و می‌تواند زندگی اجتماعی و فردی این گروه را تحت تاثیر قرار دهد. اما درمان مناسب می‌تواند زندگی با کیفیت‌تری را برای آنها فراهم کند.

مقصودی با اشاره به این که علل مختلفی در بی‌اختیاری ادرار در زنان مطرح هستند، عنوان کرد: بیماری‌های زمینه‌ای مثل مشکلات در سیستم عصبی فرد، تروما بر اثر تصادف و آسیب به نخاع، بیماری زمینه‌ای مثل دیابت، تیروئید کم‌کار، ضعف عضلات کف لگن، یبوست‌های مزمن و زور زدن‌های مداوم، مشکل عصبی مثانه از جمله این علل هستند. البته درمان‌های مختلفی هم دارند از جمله جراحی، فیزیوتراپی و ورزش‌های کف لگن یا داروهای خوراکی و حتی تزریق بوتاکس ‌مثانه.

به گفته مقصودی با توجه به این که تعداد رزیدنت در بخش اورولوژی افزایش یافته درمان در این بخش در دسترس است. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ ارولوژیست خانم در کشور فعال هستند و این آمار در حدی است که زنان مراجعه کنند و مشکلاتشان به شکل دقیق بررسی و درمان شود.

این پزشک درباره مصرف مایعات در دفع سنگ کلیه هم بیان کرد: افراد ممکن است اندازه‌های مختلف سنگ را داشته باشند. معمولا مصرف زیاد مایعات برای افرادی که سنگ زیر ۸ میلی‌متر دارند، کمک‌کننده است اما این که برخی می‌گویند آب‌های خاص یک منطقه عامل دفع این سنگ‌هاست تصور اشتباه است و احتمالا مصرف زیاد همان آب باعث دفع سنگ خواهد شد. در این باره یک مطالعه درباره آب منطقه کندوان انجام شد که نشان داد تاثیر خاصی بر دفع سنگ نداشته است.

چای کمرنگ بخورید

دکتر محمدهادی رادفر، دبیر علمی جامعه اورولوژی هم درباره سوءمصرف مکمل‌ها و بروز سنگ‌ در کلیه بیان کرد: در یک رژیم غذایی سالم و متعادل تمام ویتامین‌ها وجود دارد و مصرف بیش از حد ویتامین C باعث افزایش اگزالات (عامل بروز سنگ کلیه) می‌شود. البته مصرف ویتامین در افرادی که نیازمند هستند مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند اما مصرف خودسرانه خطراتی دارد و می‌تواند زمینه‌ساز مشکلاتی باشند. چای پررنگ و قهوه هم حاوی اگزالات هستند. باید چای کم رنگ خورده شود و میزان مصرف قهوه هم کاهش پیدا کند.

گفتنی است بیست و هشتمین کنگره جامعه اورولوژی ایران ۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت برگزار خواهد شد.