به گزارش صدآنلاین، نفقه زن در اسلام از واجبات مهم شرعی محسوب میشود که شوهر مکلف به پرداخت آن است. بر اساس فتوای آیتالله العظمی سیستانی، مقدار نفقه زن دارای ویژگیهای خاصی است که آن را از بسیاری از تعهدات مالی دیگر متمایز میسازد.
ماهیت نفقه زن:
نفقه زن در اسلام مقدار ثابت و مشخصی ندارد، بلکه یک تعهد مالی انعطافپذیر است که باید با توجه به معیارهای شرعی تعیین شود. این ویژگی باعث میشود که نفقه بتواند خود را با شرایط مختلف اقتصادی و اجتماعی تطبیق دهد.
معیارهای تعیین نفقه:
شأن و جایگاه اجتماعی زن: نفقه باید متناسب با موقعیت اجتماعی، خانوادگی و شخصیتی زن تعیین شود. زنی که در خانوادهای اشرافی رشد کرده با زنی از خانوادهای معمولی ممکن است نفقه متفاوتی داشته باشد.
نیازهای اساسی زندگی: نفقه باید کلیه هزینههای ضروری زندگی از جمله:
مسکن مناسب
پوشاک متناسب با فصلها
خوراک و مواد غذایی
هزینههای درمانی و بهداشتی
سایر نیازهای متعارف زندگی
را پوشش دهد.
شرایط زمان و مکان: نفقه باید با توجه به:
شرایط اقتصادی جامعه (تورم، رکود و...)
عرف منطقه زندگی
قیمتهای جاری کالاها و خدمات
تعیین شود.
تطبیق نفقه با تورم:
از آنجا که ارزش پول در طول زمان تغییر میکند، مقدار نفقه نیز باید به تناسب افزایش قیمتها تعدیل شود. این بدان معناست که:
نفقه سال 1403 نمیتواند با مبلغی معادل نفقه سال 1400 پرداخت شود
شوهر موظف است افزایش هزینههای زندگی را در محاسبه نفقه در نظر بگیرد
اگر قیمتها دو برابر شود، نفقه نیز باید افزایش یابد تا قدرت خرید زن حفظ شود
نحوه تعیین دقیق مقدار نفقه:
در صورت بروز اختلاف بین زوجین در مورد مقدار نفقه، مرجع تعیین کننده به ترتیب زیر است:
توافق زوجین (در صورت امکان)
رجوع به عرف و عادت مسلم جامعه
نظر کارشناسان رسمی
حکم دادگاه صالح
نکات مهم:
نفقه فقط شامل نیازهای مادی نیست، بلکه هزینههای فرهنگی و اجتماعی متناسب با شأن زن را نیز شامل میشود
شوهر نمیتواند به بهانه مشکلات مالی از پرداخت نفقه شانه خالی کند
در صورت تعلل در پرداخت نفقه، زن میتواند از طریق مراجع قضایی اقدام کند
نفقه زن بر تمام بدهیهای شوهر مقدم است
مسئولیتهای زن:
در مقابل این حقوق، زن نیز موظف است:
تمکین عام و خاص از شوهر داشته باشد
بدون اجازه شوهر از منزل خارج نشود
حقوق شوهر را رعایت کند
جمعبندی:
حکم نفقه در اسلام حکمتی عمیق دارد که هم کرامت زن را حفظ میکند و هم به شوهر اجازه نمیدهد به بهانههای واهی از مسئولیت خود شانه خالی کند. این حکم با در نظر گرفتن تمام جوانب زندگی زناشویی و شرایط متغیر اقتصادی طراحی شده است. نفقه نه یک لطف، بلکه حق مسلم زن است که باید به موقع و متناسب با شرایط روز پرداخت شود