سهشنبه ۱۶ ارديبهشت ۱۴۰۴
عذاب قبر و مدت زمان آن از نگاه قرآن و روایات
بازدید:۳۲۴۱
عذاب قبر از جمله موضوعات مهم در معارف اسلامی است که در قرآن کریم و روایات معصومین (علیهم‌السلام) به آن اشاره شده است. با این حال، درباره مدت دقیق عذاب قبر اطلاعات مشخصی در دست نیست، چرا که این امر بستگی به اعمال و گناهان هر فرد دارد. عذاب قبر به عنوان کفاره گناهان و جبران کوتاهی‌های انسان در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین، کسانی که گناهان بیشتری مرتکب شده‌اند، عذاب شدیدتر و طولانی‌تری را متحمل خواهند شد.کد خبر : ۱۶۴۳۷۹
حجت السلام سید مهدی حسین زاده کارشناس مذهبی و قرآن پژوه در گفتگو با صد آنلاین گفت: بر اساس آموزه‌های دینی، مراد از قبر صرفاً گودالی که جسد در آن دفن می‌شود نیست، بلکه منظور عالم برزخ است؛ جهانی که انسان پس از مرگ و پیش از قیامت در آن به سر می‌برد. از آنجا که ورود به قبر، آغاز زندگی برزخی است، در روایات از واژه "قبر" برای اشاره به این عالم استفاده شده است.
امام سجاد (علیه‌السلام) در روایتی، برزخ را همان قبر معنا کرده‌اند. همچنین در حدیثی از امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) آمده است:
"گروهی از ما همواره درباره عذاب قبر در تردید بودند تا اینکه سوره «التکاثر» نازل شد. آنجا که خداوند می‌فرماید: «کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ» (به زودی خواهید دانست)، اشاره به عذاب قبر دارد و سپس می‌فرماید: «ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ» (سپس به زودی خواهید دانست)، که اشاره به عذاب قیامت است."
این آیات نشان می‌دهند که عذاب قبر حقیقتی مسلّم در قرآن است، اما مدت آن به وضعیت هر فرد بستگی دارد.
عذاب قبر برای چه کسانی است؟
بر اساس روایات، پس از مرگ، روح انسان به بدن مثالی (لطیف و شبیه بدن دنیوی) تعلق می‌گیرد، و عذاب قبر مربوط به همین روح و بدن برزخی است. بنابراین، حتی کسانی که جسدشان در قبر نیست (مانند غرق‌شدگان، سوخته‌شدگان یا به دار آویخته‌شدگان) نیز عذاب قبر را در عالم برزخ تجربه می‌کنند.
امام صادق (علیه‌السلام) در پاسخ به این پرسش که "اگر کسی چند روز به دار آویخته شود، فشار قبر چگونه بر او وارد می‌شود؟" فرمودند:
"خدای زمین، خدای هوا نیز هست. به هوایی که بر او احاطه دارد دستور داده می‌شود تا از هر سو بر او فشار وارد کند."
نتیجه‌گیری
عذاب قبر در قرآن و روایات تأیید شده، اما مدت آن مشخص نیست و بستگی به اعمال فرد دارد.
قبر به معنای عالم برزخ است، نه صرفاً گودال دفن جسد.
حتی کسانی که جسدشان دفن نشده (مانند غرق‌شدگان) نیز عذاب قبر را در بدن مثالی خود می‌چشند.
شدت و مدت عذاب قبر متناسب با گناهان انسان است و به عنوان کفاره‌ای برای جبران کوتاهی‌ها عمل می‌کند.
به این ترتیب، عذاب قبر بخشی از زندگی برزخی است که هر فردی با توجه به اعمالش آن را تجربه می‌کند، اما زمان دقیق آن در اختیار خداوند است.
منابع:
[۱] روایات مجمع جهانی شیعه شناسی
[۲] حدیث امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام)
[۳] روایت امام صادق (علیه‌السلام)