يکشنبه ۱۴ ارديبهشت ۱۴۰۴
مسعود فراستی: سینمای کمدی ایران «آت آشغال» است، نه هنر!
بازدید:۵۷
صد آنلاین | گفت‌وگوی مسعود فراستی با حسین مهکام ، کارگردان فیلم «عینک قرمز»، در تلویزیون اینترنتی همشهری، بحث‌های گسترده‌ای درباره وضعیت سینمای کمدی ایران به راه انداخت.کد خبر : ۱۶۴۰۵۸
به گزارش صد آنلاین، فراستی، استندآپ کمدین معروف، در این مصاحبه **فیلم «عینک قرمز» و سینمای کمدی کنونی ایران را «بی‌روح» و «بدون محتوا» خطاب کرد و گفت:
«این آت آشغال‌ها هیچ ربطی به کمدی ندارند. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که فرهنگ کمدی ندارد. در جامعه‌ای که سرمایه‌داری نیست، کمدی معنایی ندارد.»
چرا «عینک قرمز»؟ فراستی چه گفت؟
فراستی در این مصاحبه از فیلم «عینک قرمز» به عنوان نمونه‌ای از نمونه‌های ناموفق کمدی ایرانی یاد کرد. او افزود:
- عدم توجه به زیرساخت‌های کمدی : «کمدی نیازمند درک عمیق از فرهنگ و زبان مردم است. اما این فیلم‌ها فقط به دنبال خنده‌های سطحی هستند.»
- کمبود فرهنگ کمدی در ایران : «جامعه ما هنوز در مرحله «ماقبل سرمایه‌داری» است. این فیلم‌ها نه تنها هنر نیستند، بلکه به سبک زندگی ما هم نمی‌خورند.»
- نقد ساختار اقتصادی و اجتماعی : «تا وقتی جامعه سرمایه‌داری نباشد، کمدی نمی‌تواند رشد کند. کمدی پیوند عمیقی با ساختارهای اجتماعی دارد.»
چرا فراستی کمدی ایرانی را «آت آشغال» می‌داند؟
او در این باره توضیح داد:
- کمبود داستان و شخصیت‌های عمیق : «فیلمنامه‌های کمدی ما اغلب از سطحی‌ترین الگوها تقلید می‌کنند و شخصیت‌ها بدون عمق هستند.»
- جستجوی سود سریع : «بسیاری از فیلم‌های کمدی فقط برای کسب درآمد ساخته می‌شوند، نه برای هنر.»
- عدم شناخت از جامعه : «کارگردانان نمی‌فهمند مردم ما چه چیزی را می‌خندانند. خنده‌هایشان ساختگی و ناخودآگاه است.»
نکته مهم : فراستی این ایده را هم رد کرد که «خنده سبک‌ترین نوع هنر است» و گفت:
«خنده سبک‌ترین چیزی است که می‌تواند سبک باشد. کمدی ژانر سخت و پیچیده‌ای است که ما نمی‌توانیم آن را درست بسازیم.»
«عینک قرمز» چه چیزی را آشکار کرد؟
فیلم «عینک قرمز» به کارگردانی حسین مهکام، اگرچه انتظارات زیادی را برانگیخت، اما نتوانست از انتقادهای فراستی در امان بماند:
- نقد فرمولی بودن : «فیلم‌های کمدی ما فقط از فرمول‌های قدیمی تقلید می‌کنند و هیچ نوآوری ندارند.»
- عدم هماهنگی با واقعیت : «این فیلم‌ها نه تنها به مسائل اجتماعی نمی‌پردازند، بلکه گاهی مسایل را بدتر هم می‌کنند.»
- کمبود تعامل با بیننده : «بیننده احساس می‌کند این فیلم‌ها با او سخن نمی‌گویند، چون ارتباطی با زندگی واقعی ندارند.»
چرا کمدی در ایران موفق نیست؟ دیدگاه فراستی
فراستی این شکست‌ها را به ساختارهای اجتماعی و اقتصادی ایران نسبت داد:
- جامعه «ماقبل سرمایه‌داری» : «در جامعه‌ای که سرمایه‌داری وجود ندارد، روحیه کمدی شکل نمی‌گیرد. کمدی نیازمند زمینه‌های اقتصادی و فرهنگی است.»
- عدم تمرکز بر داستان‌گویی : «فیلم‌ها فقط روی جوک‌های سطحی تکیه دارند، نه داستان‌هایی که خنده را با پیچش‌های انسانی همراه کنند.»
- محدودیت‌های سانسوری : «این محدودیت‌ها باعث می‌شوند کارگردانان نتوانند به مسائل واقعی بپردازند و تنها به جوک‌های بی‌ربط روی می‌آورند.»
- عدم آموزش مناسب : «بسیاری از کارگردانان و فیلمسازان کمدی ایرانی بدون آموزش ساختار کمدی جهانی، فقط روی تقلید از فیلم‌های قدیمی کار می‌کنند.»
نظر کارشناسان: آیا فراستی حق دارد؟
- حمید لطفی (کارگردان):
«فراستی درست می‌گوید. ما از فرمول‌های قدیمی استفاده می‌کنیم و به فرهنگ جوان و مسائل روز کشور نمی‌پردازیم.»
- فریبرز عرب‌نیا (نویسنده فیلمنامه):
«کمدی نیازمند دقت در روانشناسی بیننده است. در ایران این دقت وجود ندارد.»
- هواداران فیلم :
«برخی از فیلم‌ها مثل «عینک قرمز» برای گروهی از بینندگان جذاب هستند، اما نباید انتظار کمدی جهانی داشت.»
چه چیزی برای رشد کمدی در ایران لازم است؟
۱. آموزش تخصصی : ایجاد دوره‌های آموزشی برای نویسندگان و کارگردانان کمدی.
۲. درک فرهنگ بیننده : شناخت از مسایل روز، موسیقی، لهجه‌ها و رفتارهای اجتماعی جوانان.
۳. سرمایه‌گذاری مسئولانه : تولیدکنندگان باید به جای سودآوری سریع، روی کیفیت کار تمرکز کنند.
۴. کاهش محدودیت‌های سانسوری : اجازه دادن به کارگردانان تا بتوانند به مسائل اجتماعی و سیاسی با نگاه کمدی بپردازند.
۵. افزایش سطح آگاهی بینندگان : تبلیغات فیلم‌ها نباید تنها روی خنده‌های سطحی تمرکز کنند، بلکه باید به بیننده آموزش دهند که کمدی چه چیزی است.
واکنش هواداران: خنده سبک، اما هنر سنگین!
- گروه خوش‌بین :
«فراستی حق دارد. وقتی فیلم‌ها فقط به دنبال خنده ساده هستند، نمی‌توانند به عنوان هنر شناخته شوند.»
- گروه محتاط :
«اما مردم هم دوست دارند در تفریح خودشان خنده‌های سبک داشته باشند. آیا همه باید فیلم‌های کمدی را به شدت جدی بگیرند؟»
- انتقاد از سیستم فیلم‌سازی :
«این مشکل فقط مخصوص «عینک قرمز» نیست. بیشتر فیلم‌های کمدی این روند را دارند.»
نکته کلیدی: کمدی بدون فرهنگ، «خنده‌ی خالی» است
فراستی در این مصاحبه نقدی عمیق از سینمای کمدی ایرانی داشت که می‌تواند به عنوان نقطه شروع برای بهبود این ژانر مطرح شود. کمدی نه تنها یک سرگرمی است، بلکه آینه‌ای از فرهنگ و ایدئولوژی جامعه است. در ایران، که هنوز این فرهنگ شکل نگرفته، ساخت فیلم‌های کمدی معنادار دشوار است.
- نکته مهم : کمدی نیازمند تعادل بین سرگرمی و پیام است.
- هشدار فراستی : «تا زمانی که فرهنگ کمدی در جامعه ما رشد نکند، نمی‌توانیم انتظار فیلم‌هایی مثل «برادران ماریو» یا «آمریکن گنگستر» داشته باشیم.»
سخن آخر: آیا ایران می‌تواند یک «کمدی ملی» داشته باشد؟
فراستی باور دارد که ایران می‌تواند یک سبک کمدی منحصربه‌فرد داشته باشد ، اما برای این اتفاق:
- نیاز به بازتاب واقعیت‌های جامعه
- کارگردانانی با دیدگاه هنری
- تولیدکنندگانی که سود را فدای کیفیت کنند
این سوال باقی است: آیا جامعه ما آماده کمدی واقعی است؟ یا این ژانر همچنان در سطح «آت آشغال» باقی خواهد ماند؟
در حالی که فیلم‌های کمدی ایرانی اغلب با استقبال گسترده‌ای در بین مردم مواجه می‌شوند، این سوال باقی است: آیا این استقبال، نشانه موفقیت هنری است یا تنها نیاز به فراموشی از مشکلات؟
در هر صورت، فراستی با این مصاحبه چالش‌های کمدی ایرانی را به خوبی برجسته کرد و این بار به هواداران و تولیدکنندگان فیلم هم سؤال‌هایی می‌دهد:
- کیفیت یا کمیت؟
- خنده یا پیام؟
- فرهنگ یا سودآوری؟
این سؤال‌ها هستند که آینده کمدی ایرانی را رقم خواهند زد ./ همشهری
برچسب ها :