علائم و عوارض کمبود ویتامین B۱۲/ هشدارهای بدن در برابر یک کمبود خطرناک
بازدید:۱۷۷
صد آنلاین | ویتامین B۱۲ یکی از مولفههای حیاتی برای عملکرد صحیح بدن است. این ویتامین نقش کلیدی در تولید گلبولهای قرمز خون ، حفظ سلامت سیستم عصبی ، ساخت DNA و تشکیل میلین (لایه چربی که اعصاب را میپوشاند) دارد.
به گزارش صد آنلاین، کمبود آن میتواند علائم گوناگونی ایجاد کند که گاهی سالها طول میکشد تا ظاهر شود و تشخیص آن پیچیده باشد. در اینجا به علائم و عواقب کمبود این ویتامین میپردازیم:
علائم شایع کمبود ویتامین B۱۲
- خستگی شدید و کاهش انرژی : به دلیل کمخونی ناشی از ناتوانی بدن در تولید گلبولهای قرمز.
- افزایش احساس سردرد و سرگیجه : ناشی از کاهش اکسیژنرسانی به بافتها.
- کاهش اشتها و کاهش وزن غیرارادی : ممکن است همراه با مشکلات گوارشی باشد.
- زخمهای دهانی یا التهاب زبان (گلوزیت): زبان سرخ، دردناک یا صافشده.
- اختلالات شناختی : کاهش تمرکز، حافظه ضعیف و کاهش توان ذهنی.
- خوابرفتگی یا بیحسی در دستها و پاها : ناشی از آسیب به سیستم عصبی و تخریب میلین.
- تغییرات خلقی : افسردگی، اضطراب یا بیحالی.
علائم شدید و خطرناک (در صورت بیدرمانی طولانی)
- کمخونی مگالوبلاستیک : گلبولهای قرمز بزرگ و نامتعادل.
- اختلالات عصبی دائمی : مانند اختلال در تعادل، لکنت زبان و حتی فراموشی شدید.
- آسیب به سیستم عصبی مرکزی : ممکن است به بیماریهایی مانند اسکلروز متعدد شبیه شود.
- افسردگی شدید و اضطراب مداوم : ناشی از تأثیر بر سیستم نوروترانسمیترها.
چرا کمبود B۱۲ کند پیش میرود؟
بدن انسان ذخیرههای قابل توجهی از ویتامین B۱۲ در کبد دارد که ممکن است سالها بتواند نیازهای بدن را تأمین کند. بنابراین، علائم کمبود گاهی سالها پس از شروع مشکل (مانند رژیم گیاهی سفت یا بیماریهای گوارشی) ظاهر میشوند. این تأخیر باعث میشود تشخیص بهموقع دشوار شود.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
- رویگیران گیاهی (بهویژه وگانها): منابع طبیعی B۱۲ در غذاهای گیاهی وجود ندارد.
- افراد مسن : جذب B۱۲ با افزایش سن کاهش مییابد.
- بیماران مبتلا به بیماریهای گوارشی (مانند بیماری سلیاک یا بیماری کرون).
- افراد مصرفکننده طولانیمدت داروهای ضد اسید (مانند امپیکاپسول).
راههای تشخیص و پیشگیری
- آزمایش خون : اندازهگیری سطح B۱۲ در خون و بررسی شکل گلبولهای قرمز.
- مصرف منظم منابع B۱۲ :
- غذاهای حیوانی (گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخممرغ، لبنیات)
- مواد غذایی فورتیفای شده (مانند غلات کمچرب یا شیر گیاهی تقویتشده)
- مکملهای B۱۲ (در صورت نیاز و تحت نظر پزشک).
- راهنمایی از سوی متخصص تغذیه : بهویژه برای افرادی که رژیم خاصی دارند.
نکته مهم
اگر علائمی مانند خوابرفتگی در اندامها، کاهش تمرکز یا خستگی غیرقابل توجیه دارید، همانطور به پزشک مراجعه کنید . کمبود طولانیمدت B۱۲ میتواند آسیبهای برگشتناپذیر به سیستم عصبی وارد کند. سلامتی شما هیچ وقت نباید به تأخیر بیفتد!/ ایسنا