به گزارش صد آنلاین، از سال ۲۰۰۰، فرآیند تصمیمگیری استراتژیک به تدریج در دفتر ریاست جمهوری متمرکز شده، به طوری که نهادهایی مانند دومای دولتی یا شورای امنیت تنها نقش مشورتی ایفا میکنند. این تمرکز قدرت، امکان ظهور اختلافات علنی در میان نخبگان را کاهش داده است، چرا که انتقاد از پوتین میتواند عواقب سیاسی یا قانونی به دنبال داشته باشد.
نقش شورای امنیت و تحولات اخیر
شورای امنیت روسیه، تحت رهبری سرگئی شویگو (از ۲۰۲۴)، مسئول هماهنگی سیاستهای امنیتی و ارائه پیشنهادها به پوتین است. در حالی که اعضای این شورا عموماً دیدگاههای ضدغربی و تهاجمی دارند (مانند نیکلای پاتروشف)، تفاوتهای ظریفی در اولویتها وجود دارد:
گروه نظامیگراها (شویگو، پاتروشف): بر تقابل با غرب و تقویت توان هستهای تأکید دارند. اظهارات اخیر شویگو درباره آمادگی برای استفاده از سلاح هستهای در صورت حمله به روسیه یا بلاروس (آوریل ۲۰۲۵) نشاندهنده تداوم این رویکرد است.
دیپلماتهای شرقگرا: بر حفظ روابط راهبردی با چین و کاهش تنشهای غیرضروری با غرب تمرکز میکنند.
استراتژی ۲۰۲۱ و پایههای پارانوئید
استراتژی امنیت ملی ۲۰۲۱ تحت تأثیر دیدگاههای پاتروشف تدوین شد و غرب را به عنوان تهدیدی وجودی برای روسیه معرفی کرد. این سند بر خودکفایی اقتصادی، امنیت سایبری، و مقابله با "تهاجم ایدئولوژیک غرب" تأکید داشت. تحلیلگران این سند را "منشور پارانوئید" خواندند، که نشانگر اجماع نسبی نخبگان امنیتی بر سر تهدیدات خارجی است.
عوامل محرک اصلاحات در ۲۰۲۵
۱. تحولات ژئوپلیتیک:
تشدید تنشها با غرب پس از جنگ اوکراین و تحریمهای اقتصادی.
گسترش ناتو به سمت شرق و الحاق فنلاند و سوئد.
افزایش وابستگی به چین به عنوان شریک راهبردی.
۲. فشارهای داخلی:
نیاز به بازسازی اقتصاد پس از تحریمها.
حفظ ثبات سیاسی در آستانه انتخابات ۲۰۲۴ (که منجر به تمدید حضور پوتین شد).
۳. تجدید نظر در دکترین هستهای:
تأکید شویگو بر استفاده احتمالی از سلاح هستهای در پاسخ به حمله به سرزمینهای تحت "حاکمیت روسیه" (شامل بلاروس) نشان میدهد مسکو به دنبال بازدارندگی بیشتر در برابر غرب است.
اختلافات احتمالی در الیت روسی
عدم شواهد علنی: منابع مستقیمی از اختلافات جدی در مورد استراتژی ۲۰۲۵ وجود ندارد. سیستم متمرکز پوتین اجازه بروز اختلافات را نمیدهد.
تفاوت در تاکتیکها:
برخی نخبگان ممکن است خواستار کاهش تنش با غرب برای جلب سرمایهگذاری باشند.
دیگران (مانند پاتروشف) تقابل شدیدتر و همکاری نزدیکتر با چین را ترجیح میدهند./ تسنیم