به گزارش صد آنلاین، اریتریتول ، یکی از انواع قندهای الکلی که به عنوان جایگزینی "سالمتر" برای شکر معرفی میشود، اکنون با افزایش خطر حمله قلبی و سکته مرتبط شناخته شده است. این موضوع، پرسشهایی درباره ایمنی این شیرینکننده را به وجود آورده است.
مطالعات اخیر نشان میدهند که اثرات منفی اریتریتول ممکن است فراتر از آنچه که پیشتر تصور میشد، باشد. این مطالعه که قرار است در نشست سال ۲۰۲۵ انجمن فیزیولوژی آمریکا ارائه شود، نشان داده است که این شیرینکننده میتواند تغییراتی در سلولهای بدن ایجاد کند که خطر حمله قلبی و سکته را افزایش میدهد.
در این پژوهش، سلولهای رگهای خونی کوچک در مغز (سلولهای اندوتلیال میکروواسکولار مغزی) با اریتریتول تیمار شدند. نتایج نشان داد که سلولهای در معرض این ماده، سطوح بالاتری از استرس اکسیداتیو داشتند. استرس اکسیداتیو وضعیتی است که در آن تعادل بدن به هم میخورد و سلولها آسیب میبینند، که این موضوع میتواند خطر ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان و بیماریهای قلبی-عروقی را افزایش دهد.
همچنین مشاهده شد که سلولهای تحت تأثیر اریتریتول، میزان کمتری نیتریک اکسید تولید کردند. نیتریک اکسید ترکیبی است که به گشاد شدن رگهای خونی کمک میکند. کاهش این ترکیب میتواند جریان خون را مختل کرده و خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهد.
آبرن بری ، نویسنده اصلی این مطالعه و دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه کلرادو بولدر، میگوید:
«ما تصمیم گرفتیم اریتریتول را مطالعه کنیم زیرا به طور گسترده به عنوان یک جایگزین "ایمن" برای قند تبلیغ میشود. اما شواهد جدید، مصرف این ماده را با افزایش خطر رویدادهای قلبی-عروقی، به ویژه سکته ایسکمیک ، مرتبط دانستهاند. با این حال، اثرات بیولوژیکی مستقیم اریتریتول بر عملکرد سلولهای اندوتلیال مغزی که برای حفظ سلامت مغزی حیاتی هستند، هنوز به خوبی درک نشده است.»
اسکات کیتلی ، متخصص تغذیه و مالک کلینیک Keatley Medical Nutrition Therapy ، توضیح میدهد که اریتریتول یک جایگزین کمکالری برای قند است. این ماده به دلیل تأثیر اندک بر سطح قند خون و انسولین، بسیار محبوب شده است.
او میافزاید:
«اریتریتول معمولاً به عنوان یک شیرینکننده "طبیعی" معرفی میشود، زیرا شاخص گلیسمی پایینی دارد و تقریباً بدون کالری است.»
با این حال، کیتلی هشدار میدهد که تحقیقات رو به رشدی وجود دارد که خطرات بالقوهای را، به ویژه در مقادیر بالای مصرف، نشان میدهد.
این شیرینکننده در طیف وسیعی از محصولات بدون قند مانند:
و حتی در برخی خمیردندانها و دهانشویهها نیز یافت میشود.
دکتر کریستوفر یی ، جراح عروق در مرکز پزشکی MemorialCare Orange Coast ، توضیح میدهد که اریتریتول میتواند با مختل کردن تولید انرژی در سلولهای مغز و تضعیف دفاعهای آنتیاکسیدانی طبیعی بدن، موجب استرس اکسیداتیو شود.
وی ادامه میدهد:
«اریتریتول سطح نیتریک اکسید را کاهش میدهد که نقش مهمی در محافظت از سلولها و رگهای خونی دارد. این عدم تعادل، منجر به تجمع مولکولهای مضری به نام گونههای فعال اکسیژن میشود که میتواند به سلولها آسیب بزند و مشکلات قلبی و عروقی ایجاد کند.»
اریتریتول توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA ) به عنوان یک شیرینکننده تأیید شده و در دسته "به طور کلی ایمن شناخته شده" (GRAS) قرار دارد؛ یعنی مصرف آن در مقادیر معمول در غذاها بیخطر تلقی میشود.
با این حال، کیتلی توصیه میکند که باید در مصرف آن احتیاط شود:
«من به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالای بیماریهای قلبی-عروقی هستند، توصیه به مصرف محدود اریتریتول دارم. مانند هر شیرینکنندهای، اعتدال کلید اصلی است. آگاهی از میزان مصرف اریتریتول، به ویژه با توجه به تأثیرات احتمالی آن بر سلامت عروقی، بسیار اهمیت دارد.»
دکتر چنگ-هان چن ، متخصص قلب و مدیر برنامه ساختاری قلب در مرکز پزشکی MemorialCare Saddleback ، نیز توصیه میکند که تا زمانی که اطلاعات بیشتری درباره اثرات منفی اریتریتول در دسترس قرار گیرد، میزان مصرف این شیرینکننده را کاهش دهید و نسبت به مقدار آن در مواد غذایی آگاهی بیشتری داشته باشید.
اریتریتول به عنوان یک شیرینکننده کمکالری، محبوبیت زیادی در بین افرادی که به دنبال کاهش مصرف قند هستند، پیدا کرده است. اما با توجه به یافتههای جدید، مصرف این ماده، به ویژه در مقادیر بالا، ممکن است خطراتی برای سلامت قلب و عروق داشته باشد. تا زمانی که تحقیقات بیشتری انجام شود، بهتر است مصرف این شیرینکننده با احتیاط و در حد اعتدال انجام شود./ سلامت نیوز