اتحاد روسیه و الجزایر، دغدغه تازه امریکا

 نوسومات گاداموسی Nosmot Gbadamosi

الجزایر، بزرگترین صادرکننده گاز آفریقا، اکنون بیشترین بهره را از دوران رقابت قدرت های بزرگ و بحران ادامه دار انرژی در جهان می برد. دولت عبدالمجید تبّونه که در نوامبر 2022، رسما درخواست عضویت در بریکس، گروه اقتصادهای در حال ظهور شامل برزیل، روسیه، هندوستان، چین و آفریقای جنوبی می شود را داد، کمی پس از آن به پروژه های گسترش یافته کمربند و جاده چین در زمینه زیرساخت، انرژی و اکتشافات فضایی هم پیوست.

اکنون، الجزایر که پس از جنگ اوکراین به تامین کننده کلیدی گاز اروپا تبدیل شده، از بارش فراوان منافع حاصل از صادرات انرژی برخوردار است که سال گذشته از 50 میلیارد دلار گذشت. درآمد این صادرات در سال پیش از آن یعنی 2021، 34 میلیارد دلار و در سال 2020 فقط 20 میلیارد دلار بود. اما الجزایر اکنون خود را با درخواست های آمریکا روبه رو می بیند که از متحدانش می خواهد پیوندهای اقتصادی با روسیه را صرف نظر از منافع حاکمیتی خودشان، قطع کنند.

سپتامبر گذشته، سناتور جمهوریخواه لیزا مک کلاین، همزمان با انتشار نامه ای خطاب به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، که به امضای او و 26 قانونگذار دیگر رسیده بود، گفت: "قابل کتمان نیست که روابط رو به رشد الجزایر با روسیه، تهدیدی برای همه کشورهای جهان است." در این نامه آمده بود: "تنها در سال 2021، الجزایر یک خرید تسلیحاتی به مبلغ بیش از هفت میلیارد دلار را با روسیه قطعی کرد. با این توافق، الجزایر جنگنده های پیشرفته روسی از جمله سوخو57 را دریافت می کند... آمریکا باید پیام روشنی به جهان بدهد که حمایت از ولادیمیر پوتین و جنگ وحشیانه رژیمش، تحمل نخواهد شد."

الجزایر که نمی خواهد پیوندهای امنیتی و تجاری اش با پکن و مسکو را به خطر اندازد، خواهان عضویت در بریکس شده تا بتواند با سهولت بیشتری سیاست خارجی خود را به پیش برد و همزمان از فرصت های فزاینده اقتصادی اش بعنوان یک صادرکننده انرژی بهره ببرد. الجزایر پس از عربستان سعودی و مصر، سومین کشور عربی است که به بریکس می پیوندد.

چین از سال 2013، صادرکننده اصلی به الجزایر بوده و جای فرانسه، یعنی قدرت استعماری پیشین در الجزایر، را گرفته است. دو طرف در اوایل نوامبر، دومین پیمان همکاری های راهبردی پنج ساله را به امضا رساندند. در این میان، روسیه نیز حدود هشتاد درصد تسلیحات مورد نیاز الجزایر را تامین می کند و الجزایر را به سومین واردکننده بزرگ تسلیحات روسی پس از چین و هند، تبدیل کرده است. الجزایر و روسیه در نوامبر یک تمرین نظامی مشترک در مرز با مراکش برگزار می کنند.

جای شگفتی نیست که پکن و مسکو از عضویت الجزایر در بریکس حمایت کرده اند. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در ماه مه 2022 از الجزایر دیدار داشت و شی جین پینگ، رهبر چین هم در سفرش به عربستان با ایمن بن عبد الرحمانه، نخست وزیر الجزایر دیدار کرد و قول تقویت روابط دو کشور را داد.

محمدعبدالنور رابحی، یک مقام الجزایری ماه گذشته به خبرگزاری دولتی اسپوتنیک گفت: "الجزایر قطعا خواهان پیوستن به بریکس است. سوال این است که آیا پذیرفته خواهیم شد یا نه چرا که الزامات مشخصی وجود دارد. ما باید برخی از شیوه های مقرراتی خود را با استاندارهای مشترک رایج بریکس سازگار کنیم."

تنها سه هفته پیش، شرکت دولتی نفت الجزایر، سوناتراخ، و شرکت گازی VNG آلمان، قراردادی را برای ساخت نخستین کارخانه سبز هیدروژنی در الجزایر امضا کردند. این کارخانه روزانه پنجاه مگاوات برق از انرژی خورشیدی تولید خواهد کرد. الجزایر همچنین به دنبال فروش ظرفیت اضافی برق خود به اروپاست و همزمان در تلاش برای دو برابر کردن صادرات گاز خود و رساندن آن به سطح صدمیلیارد مترک مکعب در سال است. در سال 2022، الجزایر 56 میلیارد مترمکعب گاز به اروپا صادر کرد.

دولت تبّونه که از مشروعیت سیاسی داخلی برخوردار نیست، تلاش دارد تا سیاست خارجی داعیانه تری را در پیش گیرد و موضع عدم تعهد خود را میان چین، روسیه و غرب حفظ کند. در این میان، الجزایر به خاطر تقاضای فزاینده نفت و گاز در جهان، با اقبال بالایی روبه روست . صادرات نفت و گاز، حدود نود درصد درآمد ارزی الجزایر را تامین می کند. 

منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11