چهارشنبه ۰۸ اسفند ۱۴۰۳
بازدید:۲۴۳
صد آنلاین | تشخیص مزاج بسیار مهم است زیرا به شما کمک می‌کند بتوانید تصمیم بگیرید چه سبک زندگی و چه غذاهایی برای شما مفید و مضر هستند.
به گزارش صد آنلاین، تشخیص مزاج چیست؟ مزاج شناسی، علمی پیچیده، گسترده و در عین حال، با ارزش است که نیازمند شناخت ویژگی‌های جسمی و روحی خودمان، مزاج مواد غذایی، مزاج گیاهان دارویی و… دارد؛ تا امکان تعیین نوع رژیم غذایی، ورزش و سبک زندگی (Lifestyle)، شیوۀ پیشگیری و درمان بیماری‌ها و… به‌طور درستی فراهم شود و درنهایت شما به زندگی سرشار از سلامتی و نشاط برسید.
تعریف ابوعلی سینا از مزاج در کتاب قانون
مزاج عبارت از چنان کیفیتی است که از واکنش متقابل اجزای ریز مواد متضاد به وجود می‌آید. در این واکنش متقابل، بخش زیادی از یک یا چند ماده با بخش زیادی از ماده یا مواد متخالف باهم می‌آمیزند، بر هم تأثیر می‌کنند و از این آمیزش کیفیت متشابهی حاصل می‌شود که آن را مزاج نامیده‌اند. برخی از حکما نقش رفتارها را در پیدایش مزاج دخیل می‌دانند.
مزاج اصلی چیست؟
برای تشخیص مزاج خود ابتدا در باره مزاج اصلی صحبت می‌کنیم. مزاج اصلی همان مزاجی است که فرد با آن مزاج متولد می‌شود. این مزاج یا طبع همیشه همراه او بوده و مزاج مادرزادی یا طبیعت ذاتی اوست.
در مکتب طب ایرانی، انسان‌ها ۹ مزاج کلی دارند، یک مزاج معتدل و ۸ مزاج نامعتدل، که از این هشت مزاج چهار مزاج مفرد و چهار مزاج مرکب هستند.
مزاج معتدل چیست؟
در اصطلاح، اعتدال کیفیت بدن و اندامی است که در آن عناصر در هم آمیخته از لحاظ کیفی و کمی با چنان سهم عادلانه‌ای شرکت کرده باشند که مزاج نیازمند آن است.
۸ مزاج نامتعادل
مزاجی که در حد واسط بین کیفیات متضاد قرار نداشته باشد؛ یعنی به یکی از آنها گرایش بیشتری داشته باشد که خود دارای هشت قسم است.
الف) مزاج نامعتدل مفرد
- گرم
- سرد
- خشک
- تر
ب) مزاج نامعتدل مرکب: اخلاط
- گرم و تر (دم)
- گرم و خشک (صفرا)
- سرد و خشک (سودا)
- سرد و تر (بلغم)
اخلاط چهارگانه به زبان ساده
غذایی که ما می‌خوریم پس از هضم در معده و روده کوچک، از طریق عروق بسیار ریز به کبد منتقل می‌شود و پس از پردازش در کبد به 4 بخش عمده تقسیم می‌شود، که به هر یک از این‌ها خلط گفته می‌شود و منظور از «اخلاط اربعه یا اخلاط چهارگانه» همین چهار خلط است؛ که عبارت‌اند از:
- دم (خون) کیفیت گرم و تر دارد.
- بلغم کیفیت سرد و تر دارد.
- صفرا کیفیت گرم و خشک دارد.
- سودا کیفیت سرد و خشک دارد.
البته بلغم عمدتاً در معده و روده ایجاد می‌شود و مقدار کمتری از آن در کبد تولید می‌شود.
تست تشخیص مزاج
تست تشخیص مزاج خود (بلغمی، دموی، صفراوی، سوداوی) تست مزاج شناسی زیر را امتحان کنید:
- پوستتان چه رنگی دارد؟
- الف. رنگ سفید مایل به آبی
- ب. رنگ سفید مایل به سبز
- ج. رنگ سفید مهتابی
- د. رنگ تیره رو به کبودی
- وضعیت موهای بدنتان به چه صورت است؟
- الف. پرپشت، کلفت، لخت و روشن
- ب. کم‌پشت، نرم و نازک، شکننده و چرب
- ج. پرپشت، کلفت، تیره و صاف
- د. پرپشت، کلفت، تیره و مجعد
- هنگام راه رفتن، احساس می‌کنید بیشتر ساختار بدن شما عضلات است یا تجمع چربی؟
- الف. حجم عضلات بیشتر و بدنم لرزشی ندارد
- ب. تجمع چربی زیاد و احساس شلی بدن دارم
- آیا رگ‌های بدن بخصوص دستانتان برجسته است؟
- الف. بله
- ب. خیر
- شما را کم‌حرف، پرحرف یا گزیده‌گو می‌شناسند؟
- الف. کم‌حرف
- ب. پرحرف
- ج. گزیده‌گو
- اکثر اوقات زود عصبانی می‌شوید؟
- الف. بله
- ب. خیر
- بیشتر به خورد گرمی‌ها تمایل دارید یا سردی‌ها؟
- الف. به خوردن سردی‌ها مثل خیار و پنیر
- ب. به خوردن گرمی‌ها مثل عسل و خرما
پاسخ تست تشخیص مزاج
- الف: سرد و تر / ب: گرم و خشک/ ج: گرم و تر/ د: سرد و خشک
- الف: گرم و تر/ ب: سرد و تر/ ج: گرم و خشک/ د: گرم و تر
- الف: گرم و خشک/ ب: گرم و تر
- الف: گرم و خشک/ ب: سرد و تر
- الف: سرد و تر/ ب: گرم و خشک/ ج: گرم و تر
- الف: گرم و خشک/ ب: سرد و تر
- الف: سرد و تر / ب: گرم و خشک
روش دیگر تشخیص مزاج
در ادامه برای تشخیص مزاج به ویژگی‌های جسمی و اخلاقی هر فرد، بر اساس نوع مزاج اشاره خواهیم کرد. بدین شکل می‌توانید با تطابق ویژگی‌ها، مزاج یا طبع خود را تشخیص دهید.
مزاج سودایی یا سرد و خشک
اصولا چهره تیره و پوست خشک و کم‌آبی دارند. غلظت خود آنها بالاست و معمولا دچار سوزش سر معده، گرفتگی عضلات پشت ساق پا، گرفتگی گلو، اشتهای کاذب و لکه‌های تیره پوستی هستند. اصولا در فصل بهار از نظر روحی و جسمی در وضعیت بهتری نسبت به پاییز هستند. از نظر روحی نیز مدام بی‌قرار هستند و خواب‌های آشفته می‌بینند. طبق گفته متخصصان، اگر سبک زندگی و تغذیه آنها با مزاج درمانی اصلاح نشود؛ احتمالا دچار مشکلات روانی نگران‌کننده می‌شوند.
مزاج بلغمی یا سرد و تر
چهره سفیدی دارند و پوست آنها سرد، لطیف و درخشان است. به همین دلیل گاهی به دلیل رطوبت زیاد پوستی، پوستشان بخصوص در زیر چشم و گلو چروک می‌خورد. تولید زیاد بزاق، احساس تشنگی زیاد، نرم و لطیف بودن گوشت بدن و رفلاکس‌های معده مداوم از ویژگی‌های معمول افراد بلغمی است. بسیار صبور و پرحوصله هستند، آرام حرف می‌زنند و حتی به آرامی کارهای خود را انجام می‌دهند.
خوردن ماست و دوغ برای آنها حس خوبی ندارد و وضعیت معمول خوش‌خوابی، افت حافظه، ادرار صبحگاهی کمرنگ و زبان با پرزهای تحلیل‌رفته و گاهی پوشیده از جرم سفید آنها را تشدید می‌کند. اصولا در فصل زمستان بیماری‌های آنها زیاد می‌شود.
مزاج صفراوی یا گرم و خشک
گاهی چهره و سفیدی چشم آنها به زردی می‌زند. اکثرا بینی و زبان آنها خشک است و گاهی حس تلخی دارد. در حالی که عطش آنها زیاد است؛ اما اشتهای کمی دارند. به خوبی لاغر می‌مانند و حافظه عالی دارند. از آنجایی که تحریک‌پذیر هستند، خواب کمی دارند و متاسفانه زود عصبانی می‌شوند.
پوستی کدر و خشک و همیشه بدن گرمی دارند. به همین دلیل به سرما علاقه زیادی دارند. تمایل دارند سریع راه بروند و با عجله حرف می‌زنند. بیشتر بیماری‌های آنها در فصل تابستان و بخصوص در سنین جوانی بروز می‌کند.
مزاج دَمَوی یا گرم و تر
اکثرا رنگ چهره، زبان و چشم آنها سرخ و هیکل قوی و درشتی دارند. معمولا کسل هستند و به همین دلیل خواب سنگین و زیادی دارند. قبل و بعد از خواب مدام دهان‌دره می‌کنند و حتما باید بدن خود را کش‌وقوس بدهند. بسیار اجتماعی و خوش‌اخلاق هستند و دوست دارند در جمع بگووبخند کنند.
شجاع هستند و مدیریت عالی دارند؛ اما مطالب جدید را به سرعت درک نمی‌کنند و گاهی هم زود فراموش می‌کنند. برخلاف مزاج صفراوی، مزه دهان این افراد شیرین است. گاهی ممکن است دچار خونریزی بینی و لثه شوند. اکثر اختلالات آنها در فصل بهار بروز می‌کند.
پس از بررسی روش تشخیص مزاج، به معرفی غذاهای مناسب برای هر طبع می‌پردازیم:
غذاهای مناسب مزاج سودایی
از آنجایی که طبع سرد و خشکی دارند، مصرف خوراکی‌هایی با طبع سرد مانند بادمجان، پنیر، فست‌فود، لبنیات، انواع نوشابه‌ها و غیره باعث تشدید وضعیت بی‌خوابی، نفخ معده و روده، افسردگی و خشکی پوست آنها می‌شود. به همین دلیل بهتر است غذاهایی با طبع گرم و تر مانند کوکوی سبزیجات، حلیم، کاچی، حریره بادام، نخودآب با گوشت ماکیان بیشتر مصرف کنند.
غذاهای مناسب مزاج بلغمی
از آنجایی که این افراد طبع سرد و تری دارند؛ مصرف بیش از حد لبنیات، ترشی‌ها، برنج، سیراب‌شیردان، شیربرنج، کشک، مرکبات و غیره باعث تشدید وضعیت آنها می‌شود و ممکن است با علائمی مانند کاهش حافظه، نفخ شکم، سینوزیت، دردهای مفصلی و افزایش ترشحات واژینال مواجه شوند. به همین دلیل بهتر است غذاهایی با طبع گرم و خشک مانند سکنجبین با عسل، نخودآب، کباب ماکیان با ادویه زیاد (مثل جوجه‌کباب) بیشتر مصرف کنند.
غذاهای مناسب مزاج صفراوی
چون طبع گرم و خشکی دارند؛ مصرف زیاد پیاز، سیر، ادویه‌های تند، بادمجان، گوشت قرمز و غیره علائم آنها یعنی بی‌خوابی، خشکی پوست، تپش قلب و اضطراب را تشدید خواهد کرد. به همین دلیل بهتر است غذاهایی با طبع سرد و تر مانند سوپ جو با گوشت مرغ، آش ماست با گوشت مرغ و شیربرنج و نوشیدنی‌هایی مانند شربت لیمو، ماءالشعیر طبی و شربت سکنجبین و خیار بیشتر مصرف کنند. چرا که باعث افزایش دفع اسیدهای صفراوی می‌شوند.
غذاهای مناسب مزاج دَمَوی
از آنجایی که طبع گرم و تری دارند؛ صرف بیش از حد ادویه‌های تند، خیارشور، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، خرما و غیره، مشکلات آنها یعنی پرخوابی، سردرد، خستگی، چاقی و تپش قلب را تشدید خواهد کرد. پس بهتر است غذاهایی با طبع سرد و خشک مانند سوپ جو، خورشت آلو، گوشت ماهی و مرغ پخته شده و نوشیدنی‌هایی مانند آب‌زرشک، آب خنک و چند قطره لیموترش بیشتر مصرف کنند./ الف
برچسب ها :