پنجشنبه ۲۷ ارديبهشت ۱۴۰۳
منابع ارمنی مذاکرات اخیر به اصطلاح صلح با باکو در واشنگتن را مذاکرات انحلال ارمنستان نام نهاده اند، به خصوص که خلوصی آکار، وزیر جنگ ترکیه تا به حال چندین بار مدعی پذیرش ایجاد کریدور زمینی زنگزور توسط ارمنستان از خاک خود بین باکو و نخجوان شده، مقامات ارمنستان مرتبا می گویند هیچ چشمداشتی به خاک جمهوری باکو ندارند و به طور ضمنی الحاق آرتساخ به خاک باکو را پذیرفته اند، ولی باکو حاضر نیست به صراحت و به طور رسمی تمامیت ارضی ارمنستان را به رسمیت بشناسد.
بر اساس اطلاعاتی که در این زمینه در منابع مختلف منتشر شده، اگر "بسته واشنگتن" به توافق نامه امضا شده مبدل شود، آنگاه سندی برای انحلال دولت ارمنستان آماده شده و روند محاصره این کشور تشدید خواهد شد که برای ایران نیز شرایط نامناسبی ایجاد خواهد کرد و کشورمان را در محاصره کشورهای ترک قرار خواهد داد.
در این صورت، حق تعیین سرنوشت مردم آرتساخ از دست رفته و آنها حتی به عنوان یک "اقلیت قومی" محسوب نخواهند شد. زیرا علیف و رژیم باکو مرتبا از ضرورت "بازگشت" مناسب آذربایجانی ها به ارمنستان که آن را آذربایجان غربی می نامند، صحبت خواهند کرد. البته در آینده نزدیک، آذربایجانی ها نمی توانند به ارمنستان «بازگردند»، اما در واشنگتن با مذاکرات پاشینیان و علیف، «توجیه مشروعی برای این مشکل» در روند مذاکرات در نظر گرفته می شود. سند مورد بحث در واشنگتن فاجعه بار بوده و به پاکسازی قومی و محو جمعیت ارمنی آرتساخ می انجامد که رویکردی مثبت و همدلانه در قبال ایران دارند، علاوه بر این تمامیت ارضی و حاکمیت ارمنستان زیر سوال می رود و حتی در مورد «تضمین بین المللی برای بقای ارمنستان» بحثی نخواهد شد.
نتیجه این تحولات برای جمهوری اسلامی ایران بسیار خطرناک است. پس از تسلط جاسوسان صهیونیست ها، ترکیه و ناتو بر ۱۴۰ کیلومتر مرز ایران با قره باغ از سال ۲۰۲۰ به این سو و افتتاح سفارت صهیونیست ها در ترکمنستان، آنها به یک عقبه استراتژیک دیگر برای فعالیت های نظامی، جاسوسی، اطلاعاتی و اقتصادی دست می یابند. به بیان دیگر، یک گستره جغرافیایی بزرگتر با امکان تسلط بر تحرکات ایران در اختیار باکو قرار می گیرد که بدون شک باکو این گستره مرتفع را در اختیار صهیونیست ها، اسرائیل، ترکیه و ناتو قرار می دهد تا آنها راحت تر بتوانند برای تهدید امنیت و تمامیت ارضی ایران برنامه ریزی کنند. تحول مذکور تامین امنیت فرودگاه های نظامی تازه تاسیس ناتو در منطقه را هم تسهیل می کند.
این روند قبلا هم رخ داده و رژیم علیف بلافاصله بعد از تسلط بر ۱۴۰ کیلومتر مرز با ایران شرکت های مختلف صهیونیستی، ترکیه ای و اروپایی را برای راه اندازی شهرک ها و کارخانه های هوشمند، اسکان افراد مشکوک و نیروهای اطلاعاتی در قالب شهروندان عادی در شهرک های نوساز و غیره به منطقه کشاند. ولی حتی حاضر به خرید مصالح ساختمانی از ایران هم نشد و برای بازرگانان و تجار ایرانی ویزا صادر نکرد تا نیات پلید خود را ثابت کند.
بنابراین صلح سیاهی که آمریکا می خواهد به ارمنستان تحمیل کند، موجب تسلیم آرتساخ به باکو، نسل کشی و مهاجرت ارامنه، ایجاد کانون تهدید تازه در نزدیکی مرز ایران با جایگزینی جمعیتی، تعقیب راحت تر ایده کریدور تورانی ناتو در سیونیک، ترک منطقه توسط روس ها و محاصره ایران توسط آمریکا، اسرائیل، ترکیه و ناتو می‌شود.
مقاومت ارمنستان هم باعث آغاز جنگی تازه برای تحقق همین اهداف می شود و در صورت شکست ارمنستان، دشمنان ایران با خیال راحت بر ایران تمرکز می کنند. احتمال زیادی وجود دارد که علیف قبل از انتخابات ترکیه و به خاطر نگرانی از شکست اردوغان و از دست دادن حامی اصلی خودش به ارمنستان حمله کند. هرچند سیاست ترکیه در قبال قفقاز توسط ناتو و صهیونیست ها تعیین می شود و منابع نزدیک به کمال قلیچدار اوغلو، رقیب اصلی اردوغان تایید کرده اند که آنها هم در همه زمینه ها در کنار باکو خواهند ایستاد.
در شرایط فعلی و براساس اطلاعات موجود، حمله گازانبری از سمت نخجوان به روستای آنگغاکوت و سپس سیسیان و از طرف مقابل به گوریس برای رسیدن به سیسیان و قطع و سپس اشغال جنوب ارمنستان محتمل است و تجمع نیرو در دو طرف مرز ارمنستان از سوی باکو وجود دارد. ایران باید باز بر مواضع اصولی خودش در مورد تغییرناپذیر بودن مرزهای بین المللی تاکید کند.
سکوت ایران درمورد مذاکرات به اصطلاح صلح ارمنستان و باکو در امریکا غیرمنطقی و غیر مسئولانه و انفعال ایران در این زمینه غیرقابل جبران است، چنانچه انفعال قبلی و خاک اسلام نامیدن قره باغ و تماشای تسلط دشمنان قسم خورده تمامیت ارضی ایران در اراضی مذکور اشتباهی مرگبار بود. ایران باید برای اصلاح سیاست روسیه در این منطقه و حفظ منافع خود در قفقاز تلاش کند، هسته های مقاومت موجود در آرتساخ را مورد حمایت قرار دهد و از گسترش گستره جغرافیایی تحت کنترل ناتو و صهیونیست ها در مرزهای شمال غربی خود جلوگیری کند.
مایه تاسف است که ایران حتی در سطح سخنگوی وزارت امور خارجه حاضر به موضع گیری در مورد ماه ها محاصره آرتساخ نبوده و رویه های ضدانسانی رژیم باکو که در دو سال گذشته از هیچ اقدامی برای ضربه زدن به منافع ایران خودداری نکرده، را محکوم نکرده است.
محافظه کاری در مورد تحولات قفقاز جنوبی و سکوت و بی عملی در این زمینه ناتو، انگلیس، ترکیه و از همه مهم تر صهیونیست ها را جسورتر می کند و آنها متصور می شوند، می توانند بازی ضدایرانی خود را در این منطقه پیش ببرند. امید است وزارت امور خارجه و سایر نهادهای مسئول هر چه سریع تر با جمع بندی واقع بینانه از تحولات منطقه موضع گیری شفافی در مورد رویه تهاجمی دشمنان ایران در شمال ارس داشته باشند.