شنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
آیا رئیس جمهور اسد و همتای ایرانی‌اش در افتتاحیه نشست سران اتحادیه عرب مشارکت خواهند کرد؟ توهم و وحشت در پشت صحنه تدارک برای نشست سران اتحادیه عرب و نگرانی رهبران عرب از غافلگیری میزبان شاهزاده بن سلمان، کدام یک در خدمت دیگری است؛ نشست ریاض یا چرخش عربستان؟
می‌توان گفت پشت پرده‌ها و تدارکات اولیه برای برگزاری نشست سران اتحادیه عرب در ریاض که قرار است در کمتر از دو هفته آینده برگزار شود، وارد پیچ و خم‌های حساسی شده و این برداشت کلی نزد چند کشور عربی از جمله مصر و اردن وجود دارد که میزبان عربستان سعودی ممکن است در جریان پروتکل‌ها و بیانیه پایانی اقداماتی غافلگیرکننده انجام دهد.
احتمالا سعودی‌ها در تدارک برای بیانیه پایانی غافلگیری‌هایی را به وجود آورند. دیپلمات‌های متخصص تصور میکنند شاهزاده بن سلمان بسیار تمایل دارد که دیدارهای نشست سران در ریاض از نظر بیانیه پایانی و موضع کشورها و رهبرن شرکت کننده کاملا با الزامات راهبردی چرخش منطقه‌ای عربستان هماهنگ باشد. به این معنی که خروجی‌های نشست سران طبق استانداردهای عربستان باید در خدمت اهداف تغییرات و چرخش اخیر عربستان باشد. برجسته‌ترین این تغییرات توافق راهبردی بزرگ عربستان و ایران است.
اما در این میان موانع بسیاری وجود دارد و به نظر می‌رسد کادر فنی اتحادیه عرب در نحوه برگزاری برخی نشست‌ها و سخنرانی‌ها پیش از حضور رهبران شرکت کننده و برگزاری شورای وزاری امور خارجه اتحادیه عرب سه روز پیش از نشست سران سرگردان هستند و در بُعد پروتکلی مشکلات و اختلافاتی در موضوعات متعدد وجود دارد. برجسته‌ترین آنها کشمکش الجزایر و مراکش و اختلاف درخصوص تحولات تونس و نبود نمایندگی واقعی لبنان است.
اما مهم‌ترین موضوع که احتمالا برجسته‌ترین اقدام غافلگیر کننده بن سلمان است، مسئله بازگشت سوریه به اتحادیه عرب است. سیاستمداران آگاه باور دارند که اختلاف اصلی میان عربستان و کشورهای عربی و حتی با قطر درخصوص سوریه به شکل، ترتیب و زمان‌بندی بازگشت این کشور مربوط است. به این ترتیب که عربستان بر تسریع این روند پافشاری دارد و دستورکار شاهزاده بن سلمان حامل غافلگیری احتمالی درخصوص تحمیل حضور رئیس جمهور بشار اسد در نشست سران آتی است. تحمیل حضور رئیس جمهور اسد به عنوان یک واقعیت موجود و ضروری و چه بسا حضور رئیس جمهوری ایران طبق ادعای برخی فضای دیپلماتیک ویژه‌ای به کشور میزبان می‌دهد و طبیعتا چنین غافلگیری‌هایی خوشایند برخی کشورها مانند مصر، امارات متحد عربی، اردن و نیز الجزایر و قطر نخواهد بود.
موضوعات پیچیده هستند و تماس‌ها برای ایجاد هماهنگی قبل از برگزاری نشست سران در جریان است و روی اجماع عربی کار می‌شود.
در این میان به نظر می‌رسد طرف فلسطینی تضمین‌هایی را از عربستان دریافت کرده است که نشست ریاض در صورت تشکیل، همبستگی بالایی را با مردم فلسطین، آرمان آنها و حق آنها برای تشکیل یک کشور مستقل نشان دهد.
منبع:رای الیوم