نتانیاهو آب دهان عربستان را باران می بیند

نویسنده: بن کاسپیت Ben Caspit

 دیدار برنامه ریزی شده هیئت حماس از ریاض، بازتابی است از اولویت های تازه عربستان سعودی که شامل عادی سازی روابط با اسرائیل نمی شود. خوش بینی بنیامین نتانیاهو به عادی سازی روابط با عربستان سعودی، با بدبینی مقام های امنیتی اسرائیل روبه رو شده است. یک منبع ارشد امنیتی پیشین اسرائیل می گوید: "عجیب این است که به رغم همه شواهد و چراغ های هشدار قرمز، نتانیاهو هنوز هم از "گسترش دایره صلح" سخن می گوید و این گزینه که اسرائیل به زودی عربستان سعودی را به پیمان های ابراهیم ملحق خواهد کرد حال یا بطور کامل یا نسبی."

هرچند گفته شده که سعودی ها از درز خبر دیدار حماس از ریاض برآشفته شده و این برنامه را لغو یا به تاخیر انداخته اند اما همین هم روشن می سازد که سعودی ها در حال تغییر سوگیری خود هستند و از یک عضو پابرجای اردوی آمریکایی – اسرائیلی، به سمت "محور مقاومت" چرخش می کنند که حماس هم یک عضو آن است.

یک مقام ارشد سیاسی پیشین اسرائیل می گوید: "سعودی ها به او (نتانیاهو) آب دهان می اندازند اما او خودش را متقاعد می کند که دارد باران می بارد." ... یک مقام ارشد امنیتی اسرائیل هم به دعوت این هفته رسمی ایران از ملک سلمان بن عبدالعزیز برای دیدار از تهران اشاره کرده است و می گوید "با هر معیاری که حساب کنیم، این یک رخداد دراماتیک" است. همزمان روابط ایران با دیگر کشورهای خلیج (فارس) و خاورمیانه هم در حال گرم شدن است از جمله آنانی که با اسرائیل توافق صلح امضا کرده اند.

سفر برنامه ریزی شده حماس و لغو یا تاخیر بعدی آن، هر دلیلی که داشته باشد، روشن است که حماس اکنون در حال یک احیای منطقه ای است؛ از یک سازمان منزوی تحت محاصره که فعالانش در بخش بزرگتری از منطقه، تحت تعقیب قرار داشتند، اکنون به سمت نوعی نقطه اجماع سِیر می کند. یک مقام ارشد نظامی اسرائیل می گوید که بازتاب چنین تغییری را در بیانیه های حماس علیه اسرائیل هم می توان مشاهده کرد: "لحن این بیانیه ها تغییر کرده و نوعی اعتماد به نفس را نشان می دهند و زبان تهدید به آنها بازگشته است. البته معنی اش این نیست که حماس برای شروع جنگ آماده می شود بلکه نشان می دهد که حماس احساس آزادی بیشتری می کند."

یک منبع بسیار ارشد پیشین اسرائیل هم می گوید: "اگر آمریکایی ها بروند، روس ها به ایران نزدیک شوند و نخست وزیر تازه اسرائیل هم به واشنگتن دعوت نشده و با برخورد سردی روبه رو باشد، چه انتظار دیگری می توانید داشته باشید؟" از سعودی ها و اماراتی ها نمی توان انتظار داشت که به اتحاد راهبردی ای تکیه کنند که جلوی چشمشان در حال از هم پاشیدن است. یا باید دور میز حضور داشته باشید یا شما را بعنوان "غذای اصلی" روی میز می گذارند. حد وسطی هم وجود ندارد."

بنابراین، وقتی نتانیاهو مکررا از گام هایی برای "گسترش دایره صلح" حرف می زند، چه منظوری دارد؟ یا این است که لاف می زند – که البته رکورد جهانی لاف زنی را هم دارد – یا چیزی را می داند که ما نمی دانیم. اگر نتانیاهو، آنطور که اخیرا به نظر می رسد – عقب نشینی کند (همانطور که در ماجرای مسجدالاقصی این کار را کرد) و دست از برنامه تغییرات قضایی هم بردارد – همان برنامه ای که تقریبا چهار ماه اعتراضات انبوه طرفداران دمکراسی را در سراسر اسرائیل برانگیخته است، شاید در روابطش با آمریکایی ها – و چه بسا سعودی ها هم – در مسیر درستی حرکت کند.

عادی سازی اسرائیلی – سعودی، در درجه نخست، به اراده کاخ سفید برای کاهش تنش ها در روابط با ریاض، واگذاری تجهیزات نظامی مورد نیاز سعودی ها و تقویت پیمان های ابراهیم وابسته است. اینها هم چندان محتمل نیستند. نتانیاهو، برای در پیش گرفتن رویه آشتی جویانه، فاقد پشتیبانی متحدان ملی گرای افراطی متحد خود است و رقبایش – یعنی بنی گانتز و یائیر لاپید – هم هنوز به حمایت و نجات او تمایلی ندارند؛ پس او می تواند تقلا کند یا دست کم وانمود کند که دارد تقلا می کند.

منبع: المانیتور