واکنش مراجع تقلید به گران‌فروشی کالاهایی که قبل از افزایش قیمت خریداری شده‌اند

به گزارش صدآنلاین، گران‌فروشی به معنای فروش کالا با قیمتی بالاتر از قیمت عادلانه و متعارف است، به‌ویژه زمانی که این افزایش قیمت ناشی از احتکار، تقلب یا سوءاستفاده از نیاز بازار باشد. در اسلام، معامله‌ای که موجب ضرر به مشتریان یا جامعه شود، ناپسند و غیر اخلاقی تلقی می‌شود.

دیدگاه مراجع تقلید

در ادامه به نظرات برخی از مراجع تقلید در مورد گران‌فروشی کالاهایی که پیش از افزایش قیمت‌ها خریداری شده‌اند، پرداخته می‌شود:

1. آیت الله سیستانی:

   • فروش کالا به قیمت روز حرام نیست، اما اگر این افزایش قیمت موجب سختی و ضرر به مشتریان شود یا سوءاستفاده از نیاز مردم باشد، از نظر شرعی مشکلی دارد.

2. آیت الله مکارم شیرازی:

   • فروش کالا به قیمت روز اشکالی ندارد، مگر در مواردی که موجب اجحاف به مشتری شود یا فشار اقتصادی به مردم وارد کند. در این صورت باید انصاف رعایت شود.

3. آیت الله وحید خراسانی:

   • فروش کالا به قیمت روز مجاز است، مشروط بر اینکه از شرایط سوءاستفاده نشود و عدالت رعایت گردد.

4. آیت الله صافی گلپایگانی:

   • فروشنده می‌تواند کالا را به هر قیمتی که بخواهد بفروشد، اما اگر پس از معامله مشخص شود که مشتری دچار ضرر و اجحاف شده است، مشتری حق فسخ معامله را خواهد داشت.

5. آیت الله موسوی اردبیلی:

   • کسبه حق دارند کالا را به قیمت روز بفروشند، مگر اینکه تعهدی داشته باشند یا قوانین خاصی از سوی دولت وجود داشته باشد که در این صورت باید به آن‌ها عمل شود.

6. آیت الله خامنه‌ای:

   • در صورتی که قیمت افزایش یافته باشد و فروشنده بدون قصد ضرر رساندن و اجبار، کالا را به قیمت روز بفروشد، مجاز است. اما اگر افزایش قیمت به دلیل احتکار یا کمبود مصنوعی باشد، این عمل مکروه و حتی ممکن است حرام باشد.

حکم گران‌فروشی در ایام گرانی

در ایام گرانی، کسبه می‌توانند کالاهای خود را به قیمت روز بفروشند، اما اگر افزایش قیمت به دلیل عوامل بیرونی مثل احتکار یا سوءاستفاده از نیاز مردم باشد، این عمل از نظر شرعی ناپسند است.

حکم گران‌فروشی به بهانه افزایش هزینه‌ها

در مواردی که فروشندگان قیمت کالاهای خود را به بهانه افزایش هزینه‌ها مانند اجاره مغازه، هزینه‌های آب و برق و ... بالا می‌برند، آیت الله خامنه‌ای تأکید دارند که تا زمانی که افزایش قیمت به حد اجحاف نرسد و بر اساس مقررات دولت باشد، اشکالی ندارد. در این صورت، بهتر است فروشندگان سود معقول و هزینه‌های واقعی را در نظر بگیرند.

نتیجه‌گیری

در نهایت، گران‌فروشی کالاهایی که قبل از گرانی خریداری شده‌اند، اگر از نظر اخلاقی و شرعی با انصاف و عدالت همراه باشد، مشکلی ندارد. اما اگر به قصد سوءاستفاده از شرایط اقتصادی مردم و فشار به مصرف‌کنندگان صورت گیرد، از منظر شرعی و قانونی ناپسند و حتی حرام است. بنابراین، رعایت انصاف و توجه به عدالت در معاملات، نه تنها از دیدگاه فقهی بلکه از دیدگاه اخلاقی نیز امری ضروری است.