داروهای لاغری و چاقی به لحاظ سلامت و تأثیر به 3 دسته تقسیم میشوند؛ دسته اول داروهایی که سلامت هستند، اما تأثیر زیادی ندارند، دسته دوم داروهایی که سلامت هستند و تأثیر دارند و دسته سوم داروهایی که سلامت نیستند، اما میتوانند تأثیر داشته باشند.
محمد هاشمی، دبیر انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران درباره این سه دسته داروهای چاقی و لاغری میگوید: «دسته اول این داروها، مکملهای گیاهی یا با منشا طبیعی، جلبک و... هستند که بدون نسخه نیز در داروخانهها عرضه میشوند. این مکملها تأثیرات بسیار اندکی دارند و نمیتوانند جوابگوی نیاز فرد برای کاهش وزن باشند، اما در برخی مواقع میتوانند به کاهش وزن افراد کمک کنند. البته قیمت بالایی دارند و شاید برای هر فردی مصرف این محصولات مقرونبهصرفه نباشد.»
هاشمی درباره دسته دوم این داروها بیان میکند: «این محصولات، هم مجوزهای مراکز آکادمیک و هم تأثیر دارند. نسل جدید آنها هم اخیرا بهصورت غیرقانونی وارد کشور شده و در دسترس فرد است. این داروها از طریق مکانیسم کاهش اشتهای فرد باعث کاهش وزن میشوند. البته هر فردی بنا به تشخیص خود مجاز به مصرف این داروها نیست، پزشک باید در اینباره تجویز کند.»
او تأکید میکند:«مردم باید آگاه باشند که کاهش اشتها به تنهایی عاملی برای کاهش وزن سالم و پایدار نیست چراکه در کاهش اشتها فرد ممکن است بهدلیل نداشتن آگاهیهای نیاز بدن خود، مواد ضروری را در رژیم روزانه خود درنظر نگیرد و این کمبودها میتواند درجاتی از سوءتغذیه را بهوجود آورد. ضمن اینکه کمخوری بعد از قطع مصرف دارو باعث افزایش وزن فرد هم میشود.»
این پزشک درباره دسته سوم داروها هم میگوید: «این محصولات مجوز ندارند و توسط مراجع غیرقانونی عرضه میشوند؛ از جمله فضای مجازی، شبکههای ماهوارهای و عطاریها که در ترکیب آنها احتمال وجود موادمخدر یا ترکیبات هورمونی وجود دارد و باعث آسیب به سلامت فرد میشود. این تهدید سلامتی میتواند عوارض ماندگار و جبران ناپذیری داشته باشد.»
به تأکید دبیر انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران، دارو اساسا کالایی نیست که فرد به تشخیص خود تهیه کند و باید با درنظر گرفتن وضعیت بیمار توسط پزشک عرضه و حتما از داروخانه تهیه شود. اگر کالایی خارج از این شرایط بود غیرمجاز است و بهدلیل همین دلایل تبلیغات دارو در دنیا غیرقانونی میشود.
او تأکید میکند: «البته برخی از داروها میتوانند تأثیراتی بر کاهش وزن داشته باشند و حتی داروهای جدید تأثیرات قابل ملاحظهای دارند، اما فرد را از رعایت رژیم غذایی صحیح معاف نمیکند و بعد از مصرف دارو فرد باید اصول تغذیه صحیح را برای وزن از دست رفته به شکل سالم ادامه دهد.»