این طب بر اهمیت زمانبندی خواب و بیداری تاکید دارد و معتقد است که هماهنگی دقیق زمان خواب با شرایط بدن، موجب بهبود عملکرد جسم و ذهن میشود. به گفتهی طب سنتی، خواب بیموقع و دیرهنگام میتواند مشکلات زیادی از جمله پیری زودرس و ضعف مغز را در پی داشته باشد.
طب سنتی ایرانی برای زندگی سالم، شش اصل ضروری دارد که شامل: استفراغ و احتباس (پاکسازی بدن)، اعراض نفسانی (وضعیت روحی و روانی)، هوا، حرکت و سکون (تحرک بدنی)، خوردن و آشامیدن و خواب و بیداری است. در این طب، خواب جزء اصلی این اصول است که تأثیر زیادی بر سلامت عمومی بدن دارد.
طبق آموزههای طب سنتی، زمان خواب و بیداری باید با اصول خاصی هماهنگ باشد. خواب طولانی و خواب بیموقع، به ویژه خواب بعد از غروب، میتواند آسیبهای جدی به بدن وارد کند. همچنین بیداری طولانیمدت نیز میتواند به سلامت فرد آسیب برساند.
از نظر طب سنتی ایرانی، خواب باید متعادل باشد تا هم به احیای سلولها کمک کند و هم موجب گرمی و نشاط بدن شود. این طب توصیه میکند که خوابیدن از ساعت ۹ شب تا ۳ صبح بهترین زمان برای استراحت بدن است، زیرا این ساعات بیشترین انرژی و تمرکز را به فرد میدهد.
بر اساس طب سنتی ایرانی، بهترین زمان برای خوابیدن بین ساعت ۱۰ شب تا ۱۱ شب است. این زمان مناسبترین موقع برای بازسازی انرژی بدن است زیرا در این ساعات بدن در حال رسیدن به مرحلهای از رطوبت طبیعی است که برای ترمیم و بازسازی سلولها بسیار مناسب است. خوابیدن دیرتر از این زمان (بعد از ساعت ۲۳) به ویژه برای افرادی که مزاج گرم دارند و سیستم گوارشی حساس دارند، ممکن است مشکلاتی ایجاد کند.
یکی از اصول مهم دیگر در طب سنتی، خوابیدن با معده سبک است. به همین دلیل توصیه میشود که شام بین ساعت ۵ تا ۷ عصر میل شود تا غذا به طور کامل از معده عبور کند و مراحل هضم و جذب انجام شده باشد. خوابیدن با معده سنگین میتواند مشکلات گوارشی و اختلال در خواب را به همراه داشته باشد.
طبق طب سنتی، بهترین زمان برای بیدار شدن از خواب، بین ۵ تا ۶ صبح است. این زمان برای انجام عبادات صبحگاهی، مدیتیشن، تمرکز ذهن و آغاز فعالیتهای روزانه بسیار مفید است. بیدار شدن پس از طلوع آفتاب میتواند به سستی بدن و کاهش انرژی منجر شود.
برای افراد بزرگسال، طب سنتی توصیه میکند که خواب شبانه حدود ۷ تا ۸ ساعت باشد. خواب بیشتر از این مدت میتواند باعث سنگینی بدن و ایجاد مشکلات گوارشی و سردرد شود. در مورد کودکان، خواب بیشتر از بزرگسالان ضروری است؛ کودکان زیر ۵ سال به حدود ۱۰ ساعت خواب شبانه نیاز دارند، در حالی که کودکان بزرگتر و نوجوانان میتوانند ۸ تا ۹ ساعت بخوابند. این مدت زمان خواب شبانه تأثیر زیادی بر رشد جسمی و حتی رشد قدی کودکان دارد.
با رعایت زمانبندی مناسب خواب و بیداری و پیروی از توصیههای طب سنتی ایرانی، میتوان به سلامت بدن و روح کمک کرد. این زمانبندیها نه تنها موجب بهبود کیفیت خواب میشود، بلکه تأثیرات مثبتی بر روی انرژی، تمرکز و عملکرد ذهنی نیز خواهد داشت.