پنجشنبه ۰۸ آذر ۱۴۰۳
بازدید:۶۵۹
عقیقه در لغت به معنای "موی نوزاد" و همچنین "گوسفندی که برای نوزاد قربانی می‌شود" در روز هفتم تولد اوست. این عمل مستحب که در دین اسلام به عنوان راهی برای دفع بلاها و افزایش برکت زندگی نوزاد توصیه شده است، در مراحل مختلف زندگی فرد قابل اجرا است. در این مطلب از ستاره، به بررسی دعای عقیقه، آداب و احکام آن برای پسر، دختر، بزرگسالان و حتی میت خواهیم پرداخت.عقیقه به معنای کشتن گوسفند یا حیوانی که صلاحیت قربانی دارد، در روز هفتم تولد نوزاد برای حفاظت از او در برابر بلاها و خطرات است. این عمل مستحب به عنوان یک سنت ارزشمند در اسلام معرفی شده و در مفاتیح الجنان نیز به آن اشاره شده است. امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هر مولودی در گرو عقیقه خود است.»
آداب و شرایط عقیقه
-
زمان انجام عقیقه
بهتر است عقیقه در روز هفتم ولادت نوزاد انجام شود. اما اگر این امر در آن روز میسر نشد، تا سن بلوغ کودک می‌توان این عمل را به تأخیر انداخت. -
عقیقه برای پسر و دختر
عقیقه برای هر دو جنس نوزاد، پسر و دختر، توصیه شده است. مستحب است برای نوزاد پسر، گوسفند نر و برای نوزاد دختر، گوسفند ماده قربانی شود. -
تعداد قربانی
در روایات آمده که بهتر است برای نوزاد بیش از یک گوسفند قربانی شود. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله در این زمینه از امام حسن و امام حسین علیهماالسلام عقیقه نمودند. -
شرایط قربانی
قربانی باید از حیوانی سالم باشد و شرایط خاص خود را داشته باشد. به طور مثال، گوسفند باید حداقل هفت ماهه باشد. -
پخش گوشت عقیقه
گوشت عقیقه باید پخته شده و دست‌کم به ده نفر از مؤمنان داده شود. بهتر است این افراد پس از صرف غذا، برای نوزاد دعا کنند. -
توجه به قابله
مستحب است که یک‌چهارم از گوشت عقیقه به قابله اختصاص یابد، مگر آنکه قابله از نزدیکان باشد.
آداب عقیقه برای پسر و دختر
برای هر دو جنس، عقیقه اهمیت دارد، اما در جزئیات آن تفاوت‌هایی وجود دارد. در عقیقه پسر، گوسفند نر قربانی می‌شود و در عقیقه دختر، گوسفند ماده. علاوه بر این، هنگام ذبح عقیقه برای هر دو، دعاهایی خاص توصیه شده که شامل نام بردن از نوزاد و پدر و خواندن اذکار خاص می‌باشد.
عقیقه برای بزرگسالان
اگر فردی در کودکی عقیقه نشده باشد، مستحب است که پس از بلوغ خود این عمل را انجام دهد. در این حالت فرد باید خود مسئولیت قربانی را بر عهده گیرد و گوشت آن را به‌طور صحیح تقسیم کند.
عقیقه برای میت
اگر فردی در دوران زندگی خود موفق به انجام عقیقه نشد، امکان انجام آن برای میت نیز وجود دارد. این عمل مستحب است و با نیت رجا (امید) برای ثواب میت انجام می‌شود. به همین دلیل، فرزندان می‌توانند برای والدین خود که در زمان تولدشان عقیقه نکردند، این عمل را انجام دهند.
دعای عقیقه
هنگام ذبح عقیقه، دعای خاصی از ائمه معصومین نقل شده است که به ذکر نام نوزاد و پدر و همچنین درخواست از خدا برای پذیرش قربانی اشاره دارد. یکی از دعاهایی که به این مناسبت آمده است، این است:
«بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ عَقِیقَةٌ عَنْ فُلَانٍ لَحْمُهَا بِلَحْمِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَا بِعَظْمِهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لآِلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله.»
فواید و اثرات عقیقه
طبق روایت امام صادق علیه‌السلام، عقیقه باعث دفع بلاها و بیماری‌ها از نوزاد می‌شود. این عمل به عنوان یک فدیه از بدن نوزاد در برابر بلایای طبیعی و غیرطبیعی محافظت می‌کند.
نکات مهم در عقیقه
-
استفاده از گوشت عقیقه
استفاده از گوشت عقیقه توسط خانواده نوزاد (به ویژه مادر) مکروه است. -
قیمت عقیقه و صدقه دادن
جایگزین کردن صدقه به‌جای قربانی عقیقه نادرست است و باید برای انجام آن صبر کرده و در صورت ناتوانی، تا زمان توان مالی اقدام کنند. -
دفع بلا با عقیقه
عقیقه به‌عنوان وسیله‌ای برای دفع بلا از نوزاد و تقویت سلامت روحی و جسمی وی در دین اسلام توصیه شده است.
نتیجه‌گیری
عقیقه یکی از سنت‌های مهم اسلامی است که در روز هفتم تولد نوزاد برای دفع بلاها و تقویت سلامت او انجام می‌شود. این عمل مستحب با رعایت آداب خاص خود، به نفع فرزند و حتی میت خواهد بود. اگر چه عقیقه واجب نیست، اما در صورت توان مالی، انجام آن برای پسر و دختر به‌ویژه با رعایت جنسیت قربانی، امری پسندیده است که موجب برکت در زندگی نوزاد و والدین خواهد شد.