همه ما در برخی از مراحل زندگی با افکار منفی روبه‌رو می‌شویم. این افکار می‌توانند ذهن را مشغول کنند و انرژی زیادی از ما بگیرند. در چنین مواقعی دانستن اینکه باید چه کار کنیم، بسیار مهم است. در بسیاری از آموزه‌های دینی، دعاهایی برای رفع استرس و رهایی از افکار منفی سفارش شده است که با خواندن آنها می‌توانیم تا حد زیادی این افکار مخرب را از خود دور کنیم.
نکته‌ای که باید در نظر داشته باشیم این است که برای رهایی از افکار منفی، مهم‌تر از هر چیزی باید به خدا توکل کنیم. دعاهای ذکر شده در این مطلب تنها یک وسیله هستند و در نهایت این خداوند است که می‌تواند حافظ ما باشد.
افکار منفی و واهی علاوه بر اینکه باعث آزار روح و جسم می‌شوند، سبب اتلاف وقت، انرژی و حتی تباهی در زندگی می‌شوند. اگرچه این افکار زاییده ذهن انسان هستند، اما انرژی منفی کائنات نیز در شکل‌گیری آنها بی‌تأثیر نیست. برای کمک به رهایی از این افکار، در ادامه به ذکر برخی دعاها و روش‌های مفید خواهیم پرداخت.
حدیث نفس چیست؟
حدیث نفس به افکاری گفته می‌شود که به ذهن انسان القا می‌شود. این افکار معمولاً ناشی از شیطان هستند که به‌طور مداوم سعی در ایجاد تردید و شک در ذهن انسان دارند. در مقابل، گاهی ملائکه افکار خوبی را به ذهن انسان القا می‌کنند. افکار منفی گاهی در زمینه‌های اعتقادی و دینی نیز وارد ذهن انسان می‌شوند. این امر حتی گاهی باعث شک و تردید در ایمان می‌شود.
یکی از مسائلی که از زمان‌های قدیم در دین اسلام مورد توجه قرار گرفته، این است که افراد وقتی این‌گونه افکار منفی به ذهنشان می‌آید، نباید احساس نگرانی و اضطراب کنند. بلکه باید بدانند که این افکار خود نشانه‌ای از ایمان است. در حدیثی آمده است که هیچ‌کدام از مومنان نیستند که چهل روز بر آنها بگذرد و بدون اینکه افکاری در این رابطه به ذهنشان نیاید، زندگی کنند.
درمان افکار منفی
تکنیک‌های مختلفی برای درمان سریع افکار منفی وجود دارد. برخی از افراد برای درمان این افکار از روش‌های علمی و ورزشی استفاده می‌کنند، اما بسیاری دیگر ترجیح می‌دهند با خواندن دعاهایی خاص، قلب خود را آرام کرده و این افکار منفی را از خود دور کنند. یکی از روش‌های پیشنهادی این است که هر زمان افکار منفی به سراغ شما آمد، دو رکعت نماز بخوانید و از شر شیطان به خدا پناه ببرید.
ذکر «لا اله الا الله»
در یکی از روایات آمده است که شخصی به امام صادق (ع) گفت که افکار منفی در قلبش ایجاد می‌شود. امام صادق (ع) به او فرمودند که هر وقت چنین افکاری به ذهن آمد، بگوید: «لا اله الا الله». طبق روایت، هر وقت این ذکر گفته می‌شود، افکار منفی از ذهن انسان خارج می‌شوند. این ذکر ساده اما بسیار تأثیرگذار است و در مواقعی که افکار منفی به ذهن می‌آید، می‌تواند مؤثر واقع شود.
دعای رفع دلشوره و اضطراب
اگر در هر زمانی دچار اضطراب و دلشوره شدید، می‌توانید ذکر «ما شاء الله لا حول و لا قوّة إلا بالله العلی العظیم» را چهارده مرتبه تکرار کنید. این ذکر باعث از بین رفتن اضطراب و دلشوره خواهد شد، به شرطی که در هنگام ذکر، توجه قلبی داشته باشید.
برای رفع استرس و دلشوره همچنین می‌توانید دست راست خود را بر سینه بگذارید و آیه ۲۸۸ سوره رعد را هفت مرتبه بخوانید. این آیه باعث ایجاد احساس آرامش فوری در شخص می‌شود. آیه به این صورت است:
«الذّینَ آمَنوا وَ تَطمَئِنُّ قُلوبُهُم بِذِکرِ اللهِ أَلا بِذِکرِ اللهِ تَطمَئِنُّ القُلوب».
دعای رفع افکار بد
یکی از دعاهایی که برای رفع افکار منفی و بد به نقل از امام صادق (ع) آمده است، بسیار موثر است. طبق این روایت، اگر در دل خود افکار منفی یا وسوسه‌های شیطانی دارید، باید دست خود را بر سینه بگذارید و این دعا را بخوانید:
بِسمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ مُحَمَّدُ رَسُولُ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِهَ وَ لاحَولَ وَ لاقُوَّهَ إِلَّا بِاللّهِ اَللّهُمَّ امسَحِ عَنّی مَا أَحذَر.
این دعا از سوره آل عمران است و خواندن آن می‌تواند افکار منفی را از انسان دور کند. کسانی که از این افکار رنج می‌برند می‌توانند این دعا را به صورت مداوم تکرار کنند تا آرامش پیدا کنند.
سوره ای جهت جایگزینی افکار منفی با مثبت
یکی از سوره‌هایی که می‌تواند به خوبی افکار منفی را از ذهن انسان دور کرده و آنها را با افکار مثبت جایگزین کند، سوره مبارکه ضحی است. این سوره به نعمت‌های الهی و افکار مثبت اشاره دارد و می‌تواند فرد را به آرامش درونی برساند. در آیه‌های این سوره به نعمت‌های خداوند و دلسوزی‌های او اشاره شده است. این سوره می‌تواند قلب انسان را از افکار منفی پاک کند و ذهن فرد را به سوی امید و آرامش هدایت کند.
آیه‌ای از سوره ضحی که می‌تواند در این راستا کمک‌کننده باشد:
«وَلَسَوۡفَ يُعۡطِيكَ رَبُّكَ فَتَرۡضَىٰٓ»، به این معنی که خداوند به تو می‌دهد تا رضایت یابی.
روایات در باب رفع افکار منفی
پیامبر اکرم (ص) همیشه افراد را به رفع افکار منفی و وسوسه‌های شیطانی تشویق می‌کردند و بر اهمیت مثبت‌اندیشی تأکید داشتند. یکی از روایات مهم از پیامبر اسلام (ص) این است که هر کس سوره آل عمران را در روز جمعه قرائت کند، خداوند و فرشتگان تا غروب آفتاب بر او درود می‌فرستند.
در حدیثی دیگر، پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند:
«هر کسی که سوره آل عمران را تلاوت کند، خداوند به تعداد هر حرف از این سوره، یک امان از عذاب جهنم به او می‌دهد.»
این حدیث نشان می‌دهد که تلاوت این سوره نه تنها افکار منفی را از انسان دور می‌کند بلکه فرد را از عذاب‌های جهنم نیز محافظت می‌نماید.
