عابس از طایفه بنی شاکر و یکی از بزرگترین دلاوران و مبارزان کربلا بود. این طایفه به دلیل شجاعتهای خود در جنگ صفین مورد ستایش امیرالمؤمنین علی علیهالسلام قرار گرفته بودند. در تاریخ آمده که حضرت علی علیهالسلام در وصف آنان گفته بود: «اگر تعداد آنها به هزار نفر میرسید، خداوند به طور ویژه از آنها ستایش میکرد.»
عابس از سخنوران برجسته، عابدان شبزندهدار و شجاعترین افراد در میدانهای نبرد بود. او از یاران خاص امام علی علیهالسلام و از کسانی بود که پس از بیعت مردم کوفه با مسلم بن عقیل، به همراه او راهی کربلا شد.
عابس یکی از نخستین کسانی بود که به یاری امام حسین علیهالسلام آمد و در روز عاشورا در میان یاران امام حسین علیهالسلام در خط مقدم جنگ قرار گرفت. او در این روز در کنار حضرت حسین علیهالسلام جنگید و پس از آنکه یاران امام یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند، عابس همچنان در میدان ماند.
یکی از ویژگیهای عابس در روز عاشورا این بود که به هنگام نماز خواندن امام حسین علیهالسلام، تیرهایی به سوی او پرتاب شد، اما عابس سپر بلای امام شد و جان خود را فدای حضرت کرد. این فداکاری او در حافظه تاریخ جاودانه مانده است.
عابس بن ابی شبیب شاکری از جمله رزمآورانی بود که حتی نام او باعث هراس دشمنان میشد. در روز عاشورا وقتی او وارد میدان جنگ شد و برای مبارزه از دشمنان درخواست مبارزه کرد، هیچکس جرئت نمیکرد با او درگیر شود. دشمنان که از شجاعت او اطلاع داشتند، در ابتدا با سنگباران به او حمله کردند.
اما عابس که هیچگونه ترسی از دشمن نداشت، پیراهن و زرهاش را از تن درآورد و به میدان نبرد حمله کرد. او بدون زره و در حالی که بدنش در برابر تیرها و سنگها بیپناه بود، به جنگ ادامه داد. عابس در این حمله توانست بیش از ۲۰۰ نفر از سپاه دشمن را به هلاکت برساند.
عابس پس از مدتی در میدان نبرد، به همراه غلامش شوذب بن عبدالله به امام حسین علیهالسلام نزدیکی کرد و اظهار داشت: «اگر چیزی عزیزتر از جانم داشتم، آن را فدای شما میکردم.» سپس با پیشانی مجروح و شمشیر برکشیده وارد میدان شد.
او با شجاعت و دلاوری جنگید تا اینکه سرانجام با محاصره سپاه دشمن به شهادت رسید. در برخی روایات آمده است که دشمنان پس از به شهادت رساندن عابس، سر او را به دست گرفته و میان خود تقسیم کردند تا هرکدام ادعا کنند که او را کشتهاند.
در زیارتهای معتبر عاشورا همچون زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه، امام حسین علیهالسلام به عابس بن ابی شبیب شاکری درود فرستاده و او را از مجاهدین راه خدا دانسته است. در زیارت رجبیه آمده است: «السلام علیک یا عابس بن ابی شبیب الشاکری، اشهد انک مضیت علی ما مضی علیه البدریون و المجاهدون فی سبیل الله.» (درود بر تو ای عابس بن ابی شبیب شاکری، گواهی میدهم که آنچه بر رزمندگان بدر و مجاهدان راه خدا گذشت، بر تو نیز وارد شد.)
عابس بن ابی شبیب شاکری در کربلا نه تنها با جسم خود بلکه با دل و جان از امام حسین علیهالسلام دفاع کرد و به عنوان یکی از بزرگترین دلاوران تاریخ اسلام شناخته میشود. او نمونهای از فداکاری، شجاعت و وفاداری است که در تاریخ بشریت همیشه یادآوری خواهد شد.