چهارشنبه ۰۷ آذر ۱۴۰۳
بازدید:۴۲۰
یکی از دغدغه‌های مهم روزه‌داران در ماه رمضان، آگاهی از مبطلات روزه و مکروهات آن است.در این مقاله، حکم شیاف زدن در روزه‌داری از دیدگاه چند تن از مراجع تقلید مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تعریف شیاف
شیاف‌ها داروهایی هستند که به صورت جامد طراحی شده و به مقعد، واژن یا لوله ادراری وارد می‌شوند. این داروها در دمای بدن ذوب یا حل می‌شوند و برای درمان بیماری‌های مختلف مانند درد، تب، گرفتگی عضلات، یبوست یا بواسیر استفاده می‌شوند.
آیا شیاف زدن روزه را باطل می‌کند؟
با توجه به اینکه یکی از مبطلات روزه، «اماله» یا تنقیه است که در آن مایعات از طریق مقعد وارد بدن می‌شوند، این سوال مطرح است که آیا شیاف نیز باعث باطل شدن روزه می‌شود؟ در اینجا نظرات مختلف مراجع تقلید را بررسی می‌کنیم.
فتوای امام خمینی (ره)
امام خمینی (ره) در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از شیاف باعث باطل شدن روزه می‌شود، بیان کرده‌اند که:
«استعمال شیاف‌های جامد که برای معالجه استفاده می‌شود، مبطل روزه نیست.» ایشان تأکید کردند که شیاف‌هایی که برای تسکین درد و معالجه بیماری‌ها استفاده می‌شود، هیچ اشکالی ندارد، اما استفاده از شیاف‌های روان مانند شیاف تریاک که برای نعشه شدن یا تغذیه از این مجرا استفاده می‌شود، به‌طور احتیاطی باید اجتناب شود.
فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی
آیت‌الله مکارم شیرازی نیز استفاده از شیاف‌ها را برای معالجه مجاز دانسته‌اند و فرموده‌اند که:
«استعمال شیاف برای درمان اشکالی ندارد، هر چند بهتر است استفاده نشود (یعنی کراهت دارد)، اما احتیاط واجب آن است که از شیاف‌هایی که برای تغذیه استفاده می‌شوند، خودداری گردد.»
این نظر نشان می‌دهد که شیاف‌های دارویی مانند شیاف‌های مسکن روزه را باطل نمی‌کند، اما استفاده از شیاف‌هایی که برای تغذیه هستند، باید اجتناب شود.
فتوای آیت‌الله سیستانی
آیت‌الله سیستانی نیز استفاده از شیاف‌های جامد برای معالجه را جایز می‌دانند، اما آن را مکروه می‌شمارند و تأکید دارند که این کار تنها در مواقع ضروری انجام شود. ایشان فرموده‌اند:
«استعمال شیاف‌های جامد برای معالجه اشکالی ندارد، ولی به طور کلی استفاده از شیاف در ماه رمضان مکروه است و باید در شرایط ضروری از آن استفاده شود.»
فتوای آیت‌الله خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای در فتوای خود بیان کرده‌اند که استفاده از شیاف‌های درمانی روزه را باطل نمی‌کند، اما باید از شیاف‌هایی که برای تغذیه یا کیف کردن (مانند شیاف تریاک) استفاده می‌شوند، اجتناب کرد. ایشان فرموده‌اند:
«استعمال شیاف‌های درمانی مبطل روزه نیست.»
نتیجه‌گیری
استفاده از شیاف‌های جامد که برای درمان بیماری‌ها مانند شیاف‌های مسکن استفاده می‌شوند، روزه را باطل نمی‌کند و در اکثر فتاوا، مشکلی برای روزه‌دار ایجاد نمی‌کند. اما استفاده از شیاف‌هایی که برای تغذیه یا نعشه شدن به کار می‌روند، باید اجتناب شود و در این موارد احتیاط واجب است. همچنین از نظر بیشتر مراجع تقلید، شیاف زدن در ماه رمضان مکروه است و باید تنها در شرایط ضروری انجام شود.
غسل بعد از شیاف
از نظر اکثر مراجع تقلید، استعمال شیاف نیاز به غسل ندارد، چه برای روزه‌دار و چه برای غیر روزه‌دار.