ویروس اچآیوی که عامل بیماری ایدز است، به گلبولهای سفید خون حمله کرده و سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند. این ویروس از طریق تماس جنسی محافظتنشده، سرنگ آلوده، خون آلوده، و در برخی موارد از مادر به فرزند منتقل میشود. طبق آمار جهانی، در سال ۲۰۲۱ حدود ۳۸.۴ میلیون نفر در جهان با اچآیوی زندگی میکردند و ۶۵۰ هزار نفر به دلیل این بیماری جان خود را از دست دادند.
در ایران، تاکنون حدود ۲۴ هزار مبتلا به اچآیوی شناسایی شدهاند. با توجه به کاهش سن ابتلا و افزایش انتقال از طریق روابط جنسی، اطلاعرسانی و آموزش بهویژه در میان نوجوانان و جوانان ضروری است. آزمایش اچآیوی در ایران بهصورت رایگان و محرمانه انجام میشود و مبتلایان از خدمات درمانی رایگان بهرهمند هستند.
از دستاوردهای قابلتوجه سالهای اخیر میتوان به کاهش کامل انتقال ویروس از مادر به کودک اشاره کرد. همچنین، داروهای ضدویروس پیشرفت چشمگیری داشتهاند و میتوانند سطح ویروس در خون را به صفر برسانند. اگرچه هنوز درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، این داروها امکان یک زندگی عادی و سالم را برای مبتلایان فراهم میکنند.
نکات کلیدی در پیشگیری و کنترل اچآیوی: