راه‌های کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت را بشناسید/ چگونه از دیابت پیشگیری کنیم؟

به گزارش صد آنلاین، پیش دیابت وضعیتی است که در آن میزان قند خون فرد بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز به اندازه‌ای نیست که به عنوان دیابت شناخته شود. طبق گفته‌های احمد اسماعیل‌زاده، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، در این شرایط، اگر قند خون ناشتا فرد بین 100 تا 125 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد، فرد به پیش دیابت مبتلاست. همچنین اگر قند خون دو ساعت بعد از غذا بین 140 تا 200 میلی‌گرم باشد، باز هم فرد به پیش دیابت دچار است.

اسماعیل‌زاده در توضیح وضعیت پیش دیابت افزود که فرد مبتلا نه کاملاً سالم است و نه دیابتی، و این وضعیت می‌تواند پیش درآمدی برای ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده باشد. بنابراین، شناسایی و کنترل این وضعیت در مراحل اولیه اهمیت زیادی دارد تا از پیشرفت آن به دیابت نوع 2 جلوگیری شود.

عوارض دیابت و ضرورت کنترل قند خون

دیابت نه تنها می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی برای سلامتی شود، بلکه عوارض آن می‌تواند بر ارگان‌های مختلف بدن تأثیر بگذارد. احمد اسماعیل‌زاده در این باره توضیح داد که دیابت دو نوع عارضه دارد: عوارض درونی و بیرونی. عوارض درونی شامل التهاب عروق و تخریب دیواره‌های عروقی است که باعث اختلال در عملکرد عروق می‌شود. در حالی که عوارض بیرونی شامل مشکلاتی مانند اختلالات کلیوی، عصبی و چشمی است.

او تأکید کرد که نوسانات شدید قند خون (مانند قند خون بسیار بالا یا پایین در یک روز) عامل اصلی بروز این عوارض است. به همین دلیل، کنترل مستمر و دقیق قند خون می‌تواند از بروز بسیاری از این مشکلات جلوگیری کند. اگر فرد مبتلا به دیابت داروهای خود را به موقع مصرف کند و از انسولین به موقع استفاده کند، با رعایت رژیم غذایی مناسب و اجتناب از استرس و کم‌خوابی، می‌تواند از بروز عوارض دیابت جلوگیری کند.

چگونه از دیابت پیشگیری کنیم؟

برای جلوگیری از پیش دیابت و دیابت نوع 2، چندین روش مؤثر وجود دارد که شامل:

1. کنترل وزن: اسماعیل‌زاده اولین قدم در پیشگیری از دیابت را کنترل وزن عنوان کرد. افراد دارای اضافه وزن بیشترین خطر ابتلا به دیابت را دارند و حتی اگر فردی وزن طبیعی داشته باشد، در صورت نداشتن فعالیت بدنی و تغذیه نامناسب، احتمال ابتلا به دیابت در سنین بالاتر بیشتر می‌شود.

2. فعالیت بدنی منظم: روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی مانند پیاده‌روی می‌تواند حساسیت انسولین بدن را افزایش دهد و به پیشگیری از دیابت کمک کند. این توصیه به تمام افراد، حتی کسانی که وزن طبیعی دارند، کاربرد دارد، زیرا برخی افراد حتی با وزن مناسب نیز ممکن است دچار مقاومت انسولینی شوند.

3. تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سالم مانند غلات کامل (نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای) و افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از دیابت ایفا کند. از سوی دیگر، باید از مصرف مواد غذایی با قندهای ساده مانند نوشابه، شکلات، کیک و شکر خودداری کرد.

4. دوری از استرس و خواب منظم: کنترل استرس و داشتن خواب کافی در پیشگیری از دیابت بسیار مؤثر است. استرس و کم‌خوابی می‌توانند به اختلال در سوخت‌وساز بدن و افزایش احتمال ابتلا به دیابت منجر شوند.

دیابت در کودکان؛ روند رو به افزایش و عوامل مؤثر

امروزه دیابت نوع 2 در کودکان به دلیل شیوع چاقی و اضافه وزن افزایش یافته است. اسماعیل‌زاده توضیح داد که در گذشته دیابت در کودکان به طور عمده به دلیل اختلال در ترشح انسولین بود، اما اکنون به علت افزایش وزن و چاقی، دیابت نوع 2 نیز در کودکان مشاهده می‌شود.

وی افزود که دیابت نوع 1 که به انسولین نیاز دارد، در کودکان باید با تزریق انسولین درمان شود، در حالی که دیابت نوع 2 در صورت رعایت شیوه زندگی سالم، قابل کنترل است. در دیابت نوع 2، کاهش وزن، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند.

عوارض دیابت در کودکان مشابه بزرگسالان است، اما به دلیل طولانی‌تر بودن مدت زمان ابتلا به این بیماری، کودکان ممکن است زودتر دچار عوارض جدی دیابت شوند. بنابراین، کنترل و درمان به موقع دیابت در کودکان ضروری است تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.

دیابت و ژنتیک؛ نقش ارثی در ابتلا به دیابت

اسماعیل‌زاده در ادامه به نقش ژنتیک در ابتلا به دیابت اشاره کرد و گفت که اگر فردی سابقه فامیلی دیابت داشته باشد، احتمال ابتلا به دیابت در او بیشتر است. با این حال، وی تأکید کرد که ژن تنها عامل ابتلا به دیابت نیست و شیوه زندگی نیز نقش مهمی در تحریک یا عدم تحریک این ژن دارد. اگر فردی که سابقه فامیلی دیابت دارد، شیوه زندگی سالم را رعایت کند، می‌تواند از ابتلا به دیابت جلوگیری کند.

توجه به درمان‌های مکمل و گیاهی

اسماعیل‌زاده در پایان به مصرف گیاهان دارویی در کنار داروهای شیمیایی برای کنترل قند خون اشاره کرد و گفت: «افراد مبتلا به دیابت نباید داروهای خود را قطع کنند و در صورتی که قصد استفاده از گیاهان دارویی را دارند، باید با پزشک خود مشورت کنند.»

در نهایت، او توصیه کرد که استفاده از گیاهانی مانند عرق بوقناق می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند، اما باید این گیاهان تحت نظر پزشک و به عنوان مکمل درمان استفاده شوند، نه جایگزین داروهای اصلی.

با رعایت این نکات و توجه به شیوه زندگی سالم، می‌توان از ابتلا به دیابت جلوگیری کرد و در صورت ابتلا، آن را کنترل نمود تا از بروز عوارض آن جلوگیری شود./ مهر