پنجشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۳
بازدید:۶۷۵۴
صد آنلاین | از بزرگترین نادانی هر فرد نااگاهی از شان و شخصیت خود است و کسی که خود را به خوبی نشناسد جز افراد نادان و جهل می باشد .بزرگترین نادانی و نشانه‌های آن را در این بخش ببینید.از بزرگترین مشکلات و مصیبت هر فرد میتواند جهل و نادانی او می باشد .همانطور که میدانید نادانی و جهل از جمله صفات ناشایست هر فردی است . و هر فرد با اموختن علم و فراگیری ان میتواند خود را از هر گونه شر و نادانی نجات دهد . ولی در کل بالاترین جهل بی عقلی انسان است .
خصلت نشان نادانی
علامت انسان ابله سه چیز است:
۱- نافرمانی خدا
۲- اذیت کردن همسایه ها
۳- و در عهد و پیمان ثابت قدم نمی باشد.
توکل چرا برخی از مردم با وجود اینکه به خدا علم دارند در برابر او نافرمانی می کنند؟ چرا دربرابر خدایی به این بزرگی گناهان را نمی بینیم؟ اکثر مردم اهل ظنّ هستند نه اهل یقین؛ لذا علم آنها عرفاً علم است نه حقیقتاً .«وَ ما یَتَّبِعُ أَکْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا یُغْنی مِنَ الْحَقِّ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ بِما یَفْعَلُون ــــ وبیشتر آنها، جز از گمان پیروى نمىکنند؛ (در حالى که) گمان، هرگز انسان را از حقّ بىنیاز نمىسازد ؛
هماناخداوند از آنچه انجام مىدهند، آگاه است.» (یونس:۳۶) پس اکثر مردم عالم نیستند بلکه جاهلانی هستند که ظنونی دارند.محال است کسی حقیقتاً عالم باشد و در عین حال معصیت بکند. اذیت کردن همسایه ها حـقـوق هــمسایـه در پـرتـو قـرآن و حـدیـث اهمّیت همسایه داری قرآن کریم این کتاب جاوید وماندگار الهی، در کنار دستور به پرستش الهی و احسان به پدر و مادر و بستگان و خویشاوندان، توصیه بهنیکی و احسان در حق همسایگان نموده است؛
آنجا که می فرماید: «وَ اعْبُدُوا اللّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاًوَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ بِذِی الْقُرْبی وَ الْیَتامی وَ الْمَساکینِ وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبی وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصّاحِبِ بِالْجَنْبِوَ ابْنِ السَّبیلِ»؛ «و خدا را بپرستید و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید و به پدر و مادرو همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و همسایه نزدیک و همسایه دور و دوست و همنشین و واماندگاندر سفر نیکی کنید!» در احادیث مختلف رسول الله صلی الله علیه وآله آنقدر بر حقوق همسایه تأکیدات سخت کردندتا اینکه مسلمانان بکوشند به هر نحوی که شده حقوق همسایگـان را مراعات نمایند زیرا آزار و اذیت کردن همسایه گناه و جرم بزرگی است .
بزرگترین نادانی
حق همسایه بر همسایه چیست؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «لِلْجارِ حَقُّ؛ برای همسایه حقی [بسیار[ است.» خصلت نشان نادانی در این بخش، به اهم آنها اشاره می شود.پیامبر اسلام به امت خود تأکید مى کرد و مى فرمود: (من کان یۆمن بالله والیوم الاخر فلیف اذا وعد;هرکسکه مۆمن به خدا و روز رستاخیز است, به عهد و پیمانش وفادار باشد) پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله درباره حقوق همسایه فرمود: «اِنِ اسْتَغاثَکَ اَغَثْتَهُ وَ اِنِ اسْتَقْرَضَکَ اَقْرَضْتَهُ وَ اِنِ افْتَقَرَ عُدْتَ عَلَیْهِ وَ اِنْ اَصابَتْهُ عَزَّیْتَهُ وَ اِنْ اَصابَهُ خَیْرٌ هَنَّأْتَهُ وَ اِنْ مَرِضَ عُدْتَهُ وَ اِنْ ماتَ اتَّبَعْتَ جَنازَتَهُ؛
اگر کمک خواست، کمکش کنی و اگر قرض خواست، قرضش دهی و اگر ندار شد، تأمینش کنی و اگر مصیبت دید، تغریتش گویی، اگر خیریه او رسید، به او تبریک گویی و اگر بیمار شد، به عیادتش روی و اگر از دنیا رفت، بهتشییع جنازه او روی.» و در ادامه فرمود: «وَ لا تَسْتَطِلْ عَلَیْهِ بِالْبَناءِ فَتَحْجُبَ عَنْهُ الرّیحَ اِلاّ بِأِذْنِهِ وَ اِذااشْتَرَیْتَ فاکِهَهً فَاهْدِلَهُ فَاِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَاَدْخِلْها سِرّا وَ لا تُخْرِجْ بِها وُلْدَکَ تَغیظُ بِها وُلْدَهُ وَ لا تُۆْذِهِ بِریحِ قِدْرِکَ اِلاّ اَنْ تَعْرِفَ لَهُ مِنْها؛ و نباید خانه و ساختمان [خود را] بلندتر از او بسازی که راه هوارا بر او ببندی، مگر خود اجازه دهد و هرگاه میوه خریدی، به او هدیه بده و اگر این کار را نکردی، [لااقل ]مخفیانه به منزل ببر و مبادا فرزندانت میوه به دست از خانه خارج شوند که باعث ناراحتیفرزندان او می شود و با بوی دیگ [غذا] او را اذیّت نکن، مگر بدانی او نیز (چنان) غذایی دارد.»
نه تنها همسایه در خرید خانه حق تقدّم دارد، بلکه در خرید زمین و املاک نیز حق تقدّم دارد. خصلت نشان نادانی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «اِذا اَحَدُکُمْ اَنْ یَبیعَ عَقارَهُ فَلْیَعْرِضْهُ عَلی جارِهِ؛ هر کس از شما بخواهد زمین و آب خویش را بفروشد، [نخست] باید به همسایه اش عرضه کند.» پیمان در عهدو پیمان ثابت قدم نمی باشد همگان بر این باورند که وفاى به عهد, یک اصل عقلایى است و منحصر به یک عصر یا یک نسل نیست; از این رو همه عقلا به آن پایبند و معتقد مى باشند.
خداوند متعال وفاى به عهد را در سرشت انسان به ودیعه گذاشته است; خصلت نشان نادانی بنابراین کسى که پیمان شکنى مى کند,اول براى خود دلیلى مى تراشد و سپس پیمانش را مى شکند.اگر وفاى به عهد در هر جامعه اى مورد خدشه قرار گیرد, ثبات و قوام آن جامعه متزلزل خواهد شد.وفاى به عهد از نگاه قرآن و روایات قرآن یکى از صفات مۆمن را وفادارى بیان مى کند و مىفرماید: (والموفون بعهدهم اذا عاهدوا;( بقره(۲) آیه ۱۷۷) مۆمنان چون عهد بندند, به عهد و پیمان خود وفادارند).در سوره نمل مىفرماید: (و اوفوا بعهدالله اذا عاهدتم;( همان, آیه ۹۱) هنگامى که با خدا عهد بستید, به عهدخود وفا کنید).
ویژگی‌های انسان نادان
پیامبر اسلام به امت خود تأکید مى کرد و مى فرمود: (من کان یۆمن بالله والیوم الاخرفلیف اذا وعد; (بحارالانوار, ج۷۷, ص۱۴۹) هر کس که مۆمن به خدا و روز رستاخیز است, به عهد و پیمانش وفادار باشد). امام على علیه السلام نیز وفاى به عهد و پیمان را میزان و معیار سنجش انسان مى داندو مى فرماید: (الوفاء کیل).(همان) هم او در جاى دیگر مى فرماید: (نعم قرین الصدق, الوفاء; (غررالحکم و دررالکلم, ح۹۹۳۱)
بهترین همراه راستگویى, وفاى به عهد است). امام صادق علیه السلام درباره اهمیت و جایگاه وفاى به عهد مى فرماید:(سه چیز است که خداوند به هیچ کس اجازه مخالفت با آن را نداده است: اداى امانت در مورد هرکس, چه نیکوکار باشد چه بدکار؛وفاى به پیمان در مورد هر کس, چه نیکوکار باشد چه بدکار؛ نیکى به پدرو مادر, چه نیکوکار باشند چه بدکار). (بحارالانوار, ج۷۵ ص۹۲) در احادیث مختلف رسول الله صلی الله علیه وآله آنقدربرحقوق همسایه تأکیدات سخت کردند تا اینکه مسلمانان بکوشند به هرنحوی که شده حقوق همسایگـان را مراعات نمایند زیرا آزار و اذیت کردن همسایه گناه و جرم بزرگــــی است عوامل پیمان شکنى پیمان شکنى عوامل متعددى دارد که به دو مورد از آنها اشاره مى کنیم:
۱٫ترس از قدرت: متأسفانه بسیارى از پیمان شکنى ها, ریشه در ترس از قدرت زورمداران دارد.قرآن مجید در آیه اى مىفرماید: (و چون با خدا پیمان بستید, به پیمان خود وفا کنید و سوگندهاى [خودرا] پس از استوار کردن نشکنید, با این که خدا را بر خود ضامن قرار داده اید, خصلت نشان نادانی زیرا خدا آنچهرا انجام مى دهید, مى داند).( نحل(۱۶) آیه ۹۱) مرحوم طبرسى شأن نزول این آیه را جمعیت کم مسلمانان وجمعیت زیاد دشمنان اسلام ذکر مى کند.
۲٫جلب منافع مادى: برخى افراد به دلیل کسب منافع مادى و جلوگیرى از ضررهاى مالى, پیمان شکنى مى کنند.قرآن تأکید دارد که به هیچ بهایى پیمانى را که با خدا بسته اید نشکنید و با هیچ چیز معامله نکنید: (لاتشتروا بعهد اللّه ثمناً قلیلاً;( همان آیه ۹۵) هرگز پیمان الهى را به بهاى کم معامله نکنید, زیرا آنچهنزد خداست ـ اگر بدانید ـ همان براى شما بهتر است). با عنایت به اهمیت وفاى به عهد به عنوانیکى از صفات نیک اخلاقى و آثار ارزنده آن در زندگى فردى و اجتماعى افراد, موضوع پژوهش مقطع دبیرستان را(وفاى به عهد) قرار دادیم.بدیهی است کم توجهی به هر یک از سه مورد بالا آثار زیانباری برای انسان به همراه دارد که آدمهای عاقل کمتر به سراغ آن می روند.