سهشنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۳
اسرائیل به طور سنتی، با دیپلماسی فعال (به ویژه در خاورمیانه و مناطق اطراف آن) متمایز است. تل آویو، به دلایل آشکار برای بومی سازی تهدیدهای خارجی ناشی از تحکیم جهان اسلام در تلاش است تا شرکایی میان کردها در عراق، ترکیه و کشورهای تازه تاسیس مسلمان فضای پس از شوروی پیدا کند. در این میان، این دیپلماسی اسرائیل نه فقط از لحاظ ژئوپلیتیکی، بلکه تا حدودی از منافع اقتصادی عملگرایانه ناشی می شود.
با توجه به ماهیت پر تنش روابط میان اسرائیل و ایران و همچنین عدم نزدیکی جغرافیایی میان آنها، تل آویو از یک سو در تلاش است تا حملات نظامی را مشخص کند. از عملیات خرابکارانه ویژه، برای بومی سازی جزایر نیروهای نیابتی طرفدار ایران در نزدیکی مرزهای خود و دستیابی به سر پل ها در نزدیکی مرزهای این کشور سخن در میان است.
در اسرائیل، بسیاری از سیاستمداران و کارشناسان بر این باورند که هدف حکومت ایران، نابودی کشور یهود در خاورمیانه با اتهامات علیه صهیونیسم است. در این راستا، تل آویو وظیفه راهبردی خود را خنثی کردن احتمال ایجاد سلاح های کشتار جمعی توسط تهران می داند.
به همین دلیل است که ایالات متحده امریکا عملیات نظامی علیه ایران انجام نخواهد داد و جنگی گسترده را در خاورمیانه راه اندازی نخواهد کرد، چیزی که دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به طور دوره ای به دنبال آن است. دلیل این موضع واشنگتن در این است که امریکایی ها احتمال استفاده تهران از سلاح هسته ای (در صورت دستیابی به آن) علیه نیروهای ائتلاف و اسرائیل را رد نمی کنند.
در شرایط جنگ طولانی مدت با استفاده از تسلیحات متعارف، ایران می تواند، ضربه جبران ناپذیری را هم به خود اسرائیل و هم به شرکای آن وارد کند. به دلایل عینی جغرافیایی و لجستیکی، انتقال پرسنل و تجهیزات نظامی به خاک ایران برای اسرائیل دشوار و چه بسا غیرممکن خواهد بود.
موفقیت دیپلماتیک چین در آغاز روند احیای روابط ایران و عربستان سعودی نیز گواه پیچیدگی احتمال انجام یک عملیات نظامی سریع برق آسا علیه ایران است. در این میان، دولت نتانیاهو به جای جست وجوی فرصت هایی برای سازش های سودمند دوجانبه با مشارکت بازیگران خارجی کلیدی، به سیاست تشدید روابط با تهران ادامه می دهد. در این راستا، تل آویو به نزدیکی جغرافیایی آذربایجان با ایران امیدوار است.
با اطمینان می توان گفت که تجربه مثبت توسعه مشارکت اسرائیل و آذربایجان در بیست سال گذشته، نمونه خوبی از روابط سازنده میان دولت های یهودی و شیعه است. این واقعیت که آذربایجان جزء معدود کشورهای جهان اسلام است که سفارت خود را در تل آویو افتتاح کرد، از پتانسیل و فرصت های فراوان برای توسعه روابط دوجانبه سودمند با اسرائیل خبر می دهد.
مسکو روی حفظ صلح در منطقه و ترویج همکاری های سه جانبه با مشارکت روسیه، آذربایجان و ایران در چارچوب پروژه کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب حساب می کند. به همین دلیل روسیه برای کمک فعالانه به حل مشکلات انباشته شده میان شرکای جنوبی خود (آذربایجان و ایران) آمادگی خود را اعلام کرده است.
درگیری اسرائیل و ائتلاف آنگلوساکسون با ایران و حتی با دخالت آذربایجان به هیچ وجه با منافع روسیه مطابقت ندارد. افزون بر آن، آذربایجان و ایران از شرکای منطقه ای مهم روسیه هستند که با آنها توافقات مربوطه وجود دارد و منافع مشترک حفظ می شود. مسکو در تلاش است تا دیپلماسی سازنده را در قفقاز و خاورمیانه پیش ببرد تا با شرکای خود به دنبال راه حلی برای تضادها و درگیری ها باشد و رویارویی جاری را با خطوط جدید تکمیل نکند.
منبع:ای نیوز