به گزارش صد آنلاین، دکتر حسین یاری، مدیر کلینیک طب پیشگیری و ارتقای سلامت، با تأکید بر اینکه استخوانها بافتهایی زنده و پویا هستند، میگوید: «تراکم استخوانی در سنین ۳۰ تا ۳۵ سالگی به حداکثر خود میرسد. در این دوران، روند ساخت استخوان بیشتر از تخریب آن است.» اما پس از این سن، بهخصوص با تغییرات هورمونی در زنان، توازن میان این دو فرآیند به هم میخورد و سرعت تخریب استخوانها افزایش مییابد.
پس از یائسگی، کاهش سطح هورمون استروژن موجب تسریع در روند تخریب بافت استخوانی میشود. دکتر یاری اشاره میکند که «این تغییرات هورمونی در زنان بهخصوص پس از یائسگی، خطر ابتلا به پوکی استخوان را بهطور قابل توجهی افزایش میدهد.»
در کنار پوکی استخوان اولیه، نوع دیگری از آن به نام «پوکی استخوان ثانویه» وجود دارد که ناشی از عوامل خارجی مانند برخی داروها و بیماریهاست. دکتر یاری توضیح میدهد: «داروهایی مانند کورتونها و برخی بیماریهای غدد درونریز میتوانند به تسریع در تخریب استخوانها منجر شوند.»
آمارها نشان میدهند که یکی از هر سه زن بالای ۶۰ سال و یک مرد از هر چهار تا پنج مرد بالای ۶۰ سال در ایران به پوکی استخوان مبتلا هستند. این ارقام نشاندهنده یک چالش بهداشتی جدی است که نیازمند توجه و اقدام فوری است.
شکستگی، بهعنوان تنها علامت بارز پوکی استخوان، میتواند عواقب جدی برای فرد داشته باشد. دکتر یاری تصریح میکند: «بسیاری از افراد تا زمانی که شکستگی رخ ندهد، از وجود پوکی استخوان بیخبرند.» شایعترین نقاط شکستگی شامل استخوان ران و ستون فقرات است.
ژنتیک بهطور قابل توجهی در ابتلا به پوکی استخوان نقش دارد، اما با رعایت برخی نکات تغذیهای میتوان از آن جلوگیری کرد. دکتر یاری به اهمیت مصرف کلسیم و ویتامین D اشاره کرده و توصیه میکند که زنان پیش از یائسگی روزانه ۱۰۰۰ میلیگرم و در دوران یائسگی ۱۲۰۰ میلیگرم کلسیم مصرف کنند. مصرف لبنیات بهعنوان بهترین منبع کلسیم شناخته میشود.
تحرک بدنی یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از پوکی استخوان است. دکتر یاری میگوید: «فعالیتهایی مانند پیادهروی، کوهنوردی و دوچرخهسواری به افزایش تراکم استخوان کمک میکنند.» همچنین ورزشهایی که تعادل و انعطافپذیری را تقویت میکنند، میتوانند به پیشگیری از شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان کمک کنند.
غربالگری برای سنجش تراکم استخوان در زنان بالای ۶۵ سال و مردان بالای ۷۰ سال از اهمیت بالایی برخوردار است. دکتر یاری تأکید میکند که «این تستها به شناسایی زودهنگام پوکی استخوان و اقدام به موقع برای درمان کمک میکنند.»
به طور کلی، پیشگیری از پوکی استخوان نیازمند توجه به عوامل ژنتیکی، تغذیه مناسب و ورزش منظم است. اصلاح سبک زندگی، مصرف کافی کلسیم و ویتامین D، و انجام فعالیتهای بدنی میتواند در کاهش خطر ابتلا به این بیماری مؤثر باشد. با آگاهی و اقدام به موقع، میتوان از عوارض جدی پوکی استخوان جلوگیری کرد و زندگی سالمتری را تجربه کرد.