سهشنبه ۰۱ آبان ۱۴۰۳
بازدید:۱۰۳
صد آنلاین | سرپرست دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو اعلام کرد: استامینوفن، بنزودیازپین‌ها و مسکن‌های مخدر از شایع‌ترین داروهای عامل مسمومیت در ایران هستند که مصرف نادرست آنها می‌تواند عوارض جدی برای سلامت افراد به همراه داشته باشد.به گزارش صد آنلاین،مسمومیت‌های دارویی به‌عنوان یکی از نگرانی‌های جدی بهداشت عمومی در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، به شمار می‌آید. به‌طور روزانه، صدها نفر به‌دلیل مصرف نادرست داروها دچار مشکلات جدی سلامتی می‌شوند. در کشور ما، با توجه به دسترسی آسان به برخی از داروها و کمبود آگاهی عمومی، میزان مسمومیت‌های دارویی به شکل نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است. استامینوفن، بنزودیازپین‌ها و مسکن‌های مخدر از جمله داروهایی هستند که مصرف بی‌رویه و یا نادرست آنها می‌تواند به عوارض مرگباری منجر شود. در این گزارش به بررسی دلایل شایع مسمومیت‌های دارویی در ایران و راه‌های پیشگیری از آنها خواهیم پرداخت.
زهرا جهانگرد، سرپرست دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو، با اشاره به وضعیت نگران‌کننده مسمومیت‌های دارویی در کشور، اظهار داشت: شایع‌ترین داروهایی که باعث مسمومیت در ایران می‌شوند شامل استامینوفن، بنزودیازپین‌ها و مسکن‌های مخدر هستند. این داروها به‌دلیل دسترسی آسان و استفاده گسترده، در صورت مصرف نادرست می‌توانند به مشکلات جدی منجر شوند.
استامینوفن که یکی از پرمصرف‌ترین داروهای تسکین‌دهنده درد است، در دوزهای بالا می‌تواند به کبد آسیب جدی وارد کند. جهانگرد تاکید کرد: استامینوفن به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان یک مسکن عمومی استفاده می‌شود، اما بسیاری از افراد از خطرات مصرف بیش‌ازحد آن آگاه نیستند. استفاده بی‌رویه از این دارو به‌ویژه در بین افرادی که برای دردهای مزمن از آن استفاده می‌کنند، می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیر کبدی و حتی مرگ شود.
بنزودیازپین‌ها؛ تهدید جدی برای سلامت عمومی: بنزودیازپین‌ها که به‌عنوان آرام‌بخش‌های قوی و خواب‌آورهای تجویزی شناخته می‌شوند، از دیگر داروهای شایع مسمومیت‌زا هستند. جهانگرد در این‌باره افزود: این داروها به‌دلیل اثرات خود بر سیستم عصبی مرکزی، می‌توانند منجر به خواب‌آلودگی شدید و تضعیف تنفس شوند. افرادی که به‌طور نادرست از بنزودیازپین‌ها استفاده می‌کنند، با خطر جدی خواب‌رفتگی ناگهانی و کاهش شدید ضربان قلب مواجه می‌شوند.
بنزودیازپین‌ها به‌ویژه در صورت ترکیب با سایر مواد مخدر و الکل، خطر مسمومیت را چندین برابر می‌کنند. این ترکیب‌ها می‌توانند باعث تضعیف شدید عملکرد تنفسی و حتی ایست قلبی شوند. به همین دلیل، باید مصرف این داروها تحت نظارت دقیق پزشکان انجام شود و از هرگونه خودسرانه مصرف آنها اجتناب کرد.
مسکن‌های مخدر و خطرات مرگبار: مسکن‌های مخدر نظیر ترامادول و مورفین نیز در لیست داروهای خطرناک قرار دارند. جهانگرد تأکید کرد: مصرف نادرست این مسکن‌ها نه‌تنها می‌تواند به مسمومیت منجر شود، بلکه احتمال وابستگی به این داروها نیز بسیار بالاست. بسیاری از افراد به دلیل مصرف خودسرانه یا بیش‌ازحد این مسکن‌ها، به مسمومیت شدید دچار شده و حتی برخی جان خود را از دست می‌دهند.
وی همچنین به این نکته اشاره کرد که برخی از داروهای ضدافسردگی و داروهای قلبی نیز می‌توانند در صورت تجویز نادرست یا مصرف اشتباه، به مسمومیت‌های شدید منجر شوند. به‌عنوان مثال، آمی‌تریپتیلین که یک داروی ضدافسردگی است و دیگوکسین که برای مشکلات قلبی تجویز می‌شود، از جمله داروهایی هستند که مصرف بیش‌ازحد آنها می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
آموزش و آگاهی عمومی؛ کلید پیشگیری از مسمومیت‌های دارویی: جهانگرد در ادامه به اهمیت آموزش عمومی در جلوگیری از مسمومیت‌های دارویی تأکید کرد و گفت: افزایش آگاهی در جامعه در مورد خطرات مصرف نادرست داروها ضروری است. بسیاری از مسمومیت‌های دارویی ناشی از مصرف اشتباه یا خودسرانه داروها هستند. به همین دلیل، آموزش نحوه مصرف صحیح داروها و اطلاع‌رسانی به مردم در مورد عواقب خطرناک مسمومیت‌های دارویی باید در اولویت قرار گیرد.
وی همچنین بر اهمیت نگهداری داروها در مکان‌های ایمن و دور از دسترس کودکان تأکید کرد و افزود: بسیاری از موارد مسمومیت‌های دارویی در کودکان به دلیل دسترسی آسان به داروهای والدین رخ می‌دهد. برای جلوگیری از این اتفاقات ناگوار، والدین باید داروهای خود را در مکان‌های قفل‌دار و ایمن نگهداری کنند.
سایر عوامل مسمومیت‌زا: علاوه بر داروها، مصرف مواد شیمیایی و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن نیز از دیگر علل شایع مسمومیت در ایران هستند. جهانگرد در این خصوص توضیح داد: مونوکسید کربن که اغلب در فصول سرد سال به‌دلیل استفاده نادرست از وسایل گرمایشی باعث مسمومیت می‌شود، می‌تواند بسیار کشنده باشد. این گاز بی‌رنگ و بی‌بو است و تشخیص آن در محیط بسیار سخت است. برای پیشگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن، توصیه می‌شود که از وسایل گرمایشی مناسب و ایمن استفاده شود و تهویه مناسب محیط نیز همیشه رعایت شود.
در پایان، جهانگرد با تأکید بر لزوم افزایش آگاهی عمومی در مورد خطرات داروها و مواد مسمومیت‌زا، از نهادهای مرتبط خواست تا برنامه‌های آموزشی بیشتری در این زمینه برگزار کنند و مردم را نسبت به اهمیت مصرف صحیح داروها و پیشگیری از مسمومیت‌های دارویی مطلع سازند.
برچسب ها :