جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
نویسنده: ماریانا بلنکایا
رایزنی های دو روزه نمایندگان روسیه، ایران، ترکیه و سوریه در سطح معاونان وزیران امور خارجه هفته گذشته در مسکو انجام شد. هدف آنها، عادی سازی روابط میان آنکارا و دمشق است. این نشست بارها به دلیل اختلاف در مواضع طرفین به تعویق افتاد، اما در نهایت، سوری ها با رایزنی ها موافقت کردند. گفته می شود دولت سوریه تمایل ندارد امتیازی بی مزد به دولت رجب طیب اردوغان آن هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بدهد. بشار اسد انتظار دارد حداقل در برابر عادی سازی روابط با ترکیه، نیروهای نظامی این کشور از شمال سوریه عقب نشینی کنند.
اگر این نشست و نشست های دیگری که قرار است در سطوح دیگر برگزار شود، موفقیت آمیز باشند، پس از آن مذاکراتی میان وزرای امور خارجه انجام خواهد شد که به نوبه خود، باید زمینه را برای نشست سران ترکیه و سوریه فراهم کنند. اما، پیش بینی نتایج از قبل دشوار است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه بیش از همتای سوریه خود برای انجام این دیدار اصرار دارد. موضوعی که گمانه زنی ها درباره ارتباط آن با انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را بیش از پیش افزایش داده است.
بازگشت امن پناهندگان سوری که به پاشنه آشیل رجب طیب اردوغان در انتخابات پیش رو تبدیل شده، یکی از محورهای گفت وگوهای طرف های ترکیه و سوریه است. این در حالی است که برخی منابع می گویند بشار اسد تمایل دارد این دیدار بعد از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه انجام شود. او می گوید اگر اردوغان در تلاش خود برای دیدار با او صادق است نباید زمان دیدار برای او چندان مساله باشد. اگر بشار اسد نپذیرد با رئیس جمهوری ترکیه دیدار کند و اردوغان پیروز انتخابات ریاست جمهوری ترکیه شود، بعید است که اسد را به خاطر امتناع از ملاقات با او ببخشد. رهبر ترکیه اکنون به نتیجه و دستاورد این دیدار نیاز دارد و پس از انتخابات ممکن است، صف بندی های متفاوتی رخ دهد. از نظر استراتژیک، نزدیک شدن دو کشور برای بشار اسد اهمیت بیشتری دارد. این امر در واقع به احیای نهایی سوریه در نظام روابط بین الملل منجر خواهد شد و تا حد زیادی، حکومت سوریه را قانونی خواهد کرد و در انزوای بین المللی آن تاثیر به سزایی خواهد گذاشت. این مساله از این بابت بیان می شود چرا که ترکیه در راس کشورهای مخالف حکومت بشار اسد بود که برای سرنگونی او بسیار تلاش کرد. ما نباید نفوذ آنکارا بر مخالفان سوریه را فراموش کنیم. افزون بر آن، سودهای اقتصادی نیز برای هر دو طرف به همراه دارد. مرز بزرگ با ترکیه فرصت های مختلفی را برای تجارت از جمله دور زدن تحریم های غرب علیه دمشق باز می کند. همچنین سوریه به شرکت های سرمایه گذاری برای بازسازی خود نیاز دارد که شرکت های ترکیه می توانند در این زمینه پیش گام باشند.
بشار اسد نارضایتی های شخصی زیادی از اردوغان دارد، او حرف ها و کارهای اردوغان را در بحبوحه آتش فتنه جاری در سوریه فراموش نکرده است، زمانی که شدیدترین الفاظ را علیه او به کار می برد و علنا از جامعه جهانی می خواست برای سرنگونی او ورود کنند. بشار اسد هیچ کدام از اینها را در گذشته رها نکرده است. به ویژه، این ایده در رسانه های عربی وجود دارد که رئیس جمهوری سوریه ممکن است، انتظار از دست دادن همتای ترکیه ای خود در کسوت رئیس جمهوری و پیروزی کمال قلیچدار اوغلو را داشته باشد که هیچ گونه حساب و خصومت شخصی با وی ندارد. برای همین بشار اسد ترجیح می دهد در برابر پافشاری های اردوغان برای دیدار با او اشتیاق نشان ندهد و رایگان به او امنیاز ندهد.
منبع: کامرسنت (روسیه) /