زگیل تناسلی: نشانه‌ای بی‌خطر یا خطری پنهان؟

به گزارش صد آنلاین،ویروس اچ‌پی‌وی (Papillomavirus) یکی از شایع‌ترین ویروس‌های آمیزشی است که به طور مخفیانه در جامعه گسترش می‌یابد. دکتر مسعود مردانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، با بیان این که تقریباً ۷۵ درصد از افراد در مقطعی از زندگی خود به این ویروس آلوده می‌شوند، به خطرات ناشی از زگیل‌های تناسلی و بیماری‌های ناشی از آن اشاره می‌کند.

این زگیل‌ها، اگرچه معمولاً خوش‌خیم به نظر می‌رسند، اما می‌توانند در موارد نادری به سرطان تبدیل شوند. با توجه به شیوع بالای این ویروس، آگاهی و پیشگیری از آن اهمیت ویژه‌ای دارد. به همین دلیل، در این گزارش به بررسی زگیل‌های تناسلی و روش‌های انتقال این ویروس می‌پردازیم.

دکتر مسعود مردانی توضیحاتی درباره ویروس اچ‌پی‌وی داد و اظهار کرد: ویروس‌ اچ‌پی‌وی یک DNA ویروسی از خانواده‌ Papillomaviridae است، این ویروس تیپ‌های گوناگونی دارد و باعث زگیل‌های پوستی تناسلی و غیرتناسلی می‌شود.

وی افزود: زگیل‌های تناسلی‌ مقعدی ضایعات خوش خیمی هستند که توسط تیپ‌های کم خطر ویروس پاپیلوما ایجاد می‌شوند، این زگیل‌ها غالبا به ضایعات سرطانی تبدیل نمی‌شوند و می‌توان ادعا کرد که شایع‌ترین نشانه ابتلا به ویروس اچ‌پی‌وی این ضایعات هستند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه زگیل‌های تناسلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های آمیزشی منتقله به انسان هستند، اضافه کرد: حدودا 75 درصد از زنان و مردان جامعه در مقطعی به آن مبتلا می‌شوند، عمدتا سن بروز زگیل 18 تا 59 سال در زنان و مردان بوده و اوج شیوع آن در افراد زیر سن 40 سال است.

دکتر مردانی گفت: اوج سن ابتلا به زگیل تناسلی در مردان ۲۵ تا ۲۹ سال و در زنان ۲۰ تا ۲۴ سالگی است.

فوق تخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه با اشاره به اینکه در مطالعات بر بیماران ایرانی، برای هر دو جنس اوج بروز در سنین ۲۰ تا ۳۰ سال است، ادامه داد: با افزایش سن میزان بروز زگیل تناسلی کاهش می‌یابد اما در سراسر  طول زندگی جنسی یک فرد احتمال ایجاد زگیل تناسلی وجود دارد؛ اگرچه عموما زگیل‌های تناسلی خاصیت سرطانی شدن ندارند ولی در موارد نادری به سوی این تغییرات گرایش پیدا می‌کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه دوره پنهان (کمون) ورود ویروس به بدن تا ظهور زگیل تناسلی، بسیار متغیر است، ادامه داد: بین سه تا چند هفته و عمدتا دو تا سه ماه پس از تماس جنسی و حتی تا مدت هشت ماه بعد از تماس، زگیل تناسلی ایجاد می‌شود؛ بنابراین یک دوره نهان سه هفته تا هشت ماه بین ایجاد ارتباط تا ظهور زگیل وجود دارد. اگرچه در حدود 40 درصد موارد یا زگیل ایجاد نمی‌شود و یا به‌ قدری کوچک است که توسط بیمار احساس و یا مشاهده نمی‌شود.

نشانه‌های ابتلا به اچ‌پی‌وی

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه از نظر بالینی عمدتا هیچ علامتی به غیر از خود زگیل وجود ندارد خاطرنشان کرد: زائد‌ه‌های پوستی در این بیماری فقط در صورت ایجاد در مقعد، می‌تواند هنگام اجابت مزاج در بیمار ناراحتی ایجاد کند، همچنین در صورت ایجاد در منفذ واژن هنگام نزدیکی، ممکن است در زنان درد و ناراحتی ایجاد شود.

به گفته دکتر مردانی اگرچه زگیل تناسلی وقتی بر اثر تیپ‌های کم خطر ایجاد می‌شوند عمدتا خوش خیم است، ادامه داد: معمولا استرس و اضطراب، سبب مراجعات مکرر بیماران مبتلا به hpv  به پزشک می‌شود.

وی با اشاره به اینکه زگیل‌ها دارای اشکال متفاوت بوده و از یک تا ده‌ها عدد به ‌صورت پراکنده و یا مجتمع و از حالت قارچی شکل تا به فرم گل کلمی متغیر است، ادامه داد: ممکن است زگیل فقط یکی باشد و یا به‌صورت مجتمع کنارهم باشند.

علامت‌ها اچ‌پی‌وی در مردان و زنان

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه تغییرات به صورت‌های مختلف در زنان بر روی لب‌های بزرگ و کوچک آلت تناسلی، میان‌ دو راه و مقعد و در مردان بر روی تنه آلت تناسلی و کیسه بیضه‌ها، میان‌دوراه و مقعد مشاهده می‌شود، گفت: زگیل حتی می‌تواند در حفره پیش‌آبراه، داخل واژن، داخل دهانه‌ رحم و یا داخل مقعد هم ایجاد شود.

راه‌های انتقال

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه با اشاره به اینکه زگیل‌ها یا از طریق تماس مستقیم با بافت پوستی یا مخاطی یک فرد آلوده و یا از طریق اشیاء و لوازم آلوده منتقل می‌شوند، اضافه کرد: راه‌های انتقال غیرجنسی زگیل تناسلی خصوصا در اشخاصی که با یکدیگر به صورت مداوم معاشرت و زندگی مشترک دارند، نیز محتمل است.

به گفته وی در این‌گونه موارد توالت فرنگی، حوله آلوده و غیره احتمال انتقال ویروس را از فرد آلوده به فرد غیرآلوده دارند، ولی مهم‌ترین راه انتقال ویروس پاپیلوما و ایجاد زگیل، تماس مستقیم آلت‌های تناسلی زن و مرد حین رابطه جنسی و یا به‌طور غیر مستقیم از طریق انگشتان و یا اشیاء آلوده به این ویروس است.

دکتر مردانی تاکید کرد: انتقال از طریق دست آلوده در 38 درصد از زنان و 64 درصد از مردان مبتلا به زگیل تناسلی گزارش شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه رابطه‌ جنسی از راه دهان و مقعد با فرد آلوده نیز از مهم‌ترین راه‌های انتقال هستند، ادامه داد: در بیشتر موارد، دخول یک شرط اصلی برای انتقال ویروس پاپیلوما است ولی تماس بین آلت‌های تناسلی صورت گرفته و همچنین رابطه دهانی نیز  می‌تواند باعث ایجاد زگیل، البته با شیوع کمتری نسبت به دخول در مجرای تناسلی و یا مقعد شود.

آزمایش و تست در زنان و مردان چگونه است؟

وی درباره روش‌های شناسایی ویروس HPV توضیح داد: در یک تست آزمایشگاهی، سلول‌هایی را با خراش دادن گردن رحم تهیه می‌کنند و آن را از نظر حضور DNA پاپیلوم انسانی (HPV) بررسی می‌کنند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه حذف ویروس HPV در بدن بستگی به رفتارهای جنسی، رعایت اصول پیشگیری، واکسیناسیون و گذشت زمان فرد مبتلا دارد، توضیح داد: ثابت شده در مبتلایان به HPV اگر موارد پیشگیری، پرهیز از رفتارهای پرخطر جنسی و استفاده از کاندوم انجام شود در بازه زمانی کمتر از دوسال ممکن است این ویروس به‌خودی خود از بین برود.

وی ادامه داد: اگر رفتارهای پرخطر جنسی ادامه‌دار باشد احتمال اینکه گونه‌های جایگزین دیگر ویروس وارد بدن شود بسیار زیاد است.

دکتر مردانی تاکید کرد: افرادی که در سنین فعال جنسی هستند، تا زمانی که رفتارهای پرخطر جنسی‌ انجام می‌دهند، در معرض ابتلا به انواع ویروس‌های اچ‌پی‌وی هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی گفت: بالابردن سیستم ایمنی بدن منجر به از بین رفتن ویروس نمی‌شود، اینکار صرفا به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا با کنترل ویروس، گونه‌های مختلف وارد بدن نشده و یا بیماری طغیان نکند.