جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
از ماه گذشته رهبر چین، شی جین پینگ، میزبان رؤسای دولت‌های مختلف از جمله اسپانیا، سنگاپور، مالزی، فرانسه و اتحادیه اروپا بوده است. چنین سرعتی در فعالیت دیپلماتیک غیرمعمول بوده و متوسل شدن به پکن در حالی اتفاق می‌افتد که اقتصاد جهانی در خلال همه‌گیری کرونا و جنگ اوکراین دچار بحران شده است.
روز جمعه رئیس جمهور کشور برزیل، لوئیس ایناسیو لولا نیز به این لیست اضافه شد و انتظار می‌رود تعدادی قرارداد دوجانبه با شی امضا کند. او نیز مانند دیگر رهبران، به امید پایان دادن به جنگ اوکراین قدم برداشته است.
اما با وجود اینکه چین از محکوم کردن روسیه سر باز زده است، همچنان رهبران کشورهای جهان به منظور چاره اندیشیدن برای این مساله، به چین روی می‌آورند. این امر، برای شی جین پینگ، فرصتی است تا چشم‌انداز خود را از نظم جهانی خارج از سلطه آمریکا نشان دهد و تهدیدهای احتمالی را خنثی کند.
تحلیلگران می‌گویند این مساله اکنون برای رهبر چین در اولویت قرار دارد. سه سال انزوای سیاسی این کشور در زمان کرونا در کنار چالش‌های اقتصادی، رقابت پایدار با ایالات متحده و افزایش نگرانی اروپا در خصوص سیاست خارجی پکن، رهبر دومین اقتصاد بزرگ جهان را برای واکنش مناسب تحت فشار زیادی قرار داده است.
«لی مینگ جیانگ»، دانشیار روابط بین‌الملل در دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور، می‌گوید: «رهبران چین بر این باورند که اکنون زمان آن است که این کشور برنامه‌های استراتژیک خود را انجام دهد».
به نقل از خبرگزاری سی‌ان‌ان، از نظر آنها، نتیجه خوب احتمالی، اتحادهای آمریکا را تضعیف می‌کند. به همین دلیل است که چنین تلاش‌های مصرانه‌ای از سمت چین برای تثبیت و بهبود روابط خود با کشورهای اروپایی و همچنین اقتصادهای نوظهور دیده می‌شود.
کشورهای اروپایی در رقابت میان چین و آمریکا
به رغم روابط چین و روسیه و چالش چین با تایوان، همچنان رهبران جهان به پکن روی می‌آورند. شی جین‌پینگ نیز از این فرصت بهره برده تت مکالمات خود را با انتقادات پنهان از ایالات متحده و کلمات کلیدی که نشان‌دهنده دیدگاه او در مورد چگونگی تغییر شکل قدرت جهانی است، بیان کند.
او در گفتگوی خود با لی هسین لونگ، نخست وزیر سنگاپور، اظهار داشت که کشورهای آسیایی باید با یکدیگر در مقابل زورگویی، تفرقه و قطع زنجیره‌های صنعتی و تامینی بایستند. شی همچنین به نخست وزیر اسپانیا هشدار داد که توسعه صحیح روابط چین و اتحادیه اروپا مستلزم حفظ استقلال استراتژیک اتحادیه اروپا است.
بر اساس گفته متخصصان، اینکه جنگ اوکراین، ایالات متحده ومتحدان اروپایی‌اش به هم نزدیک‌تر کرد، برای چین چندان خوشایند نبود و اکنون استفاده از همکاری اقتصادی و تلاش برای ایجاد فاصله میان کشورهای دو طرف، مساله‌ای است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
زمانی که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه به پکن سفر کرد شی در مقایسه چین و فرانسه گفت: «هر دو کشورها از دیرباز مستقل بوده‌اند و نمایندگان اصلی جهانی چند قطبی، بدون تسلط یک ابرقدرت هستند».
مکرون که به نظر می‌رسید نسبت به این دیدگاه، رویکردی پذیرا دارد، بیانیه‌ای مشترک با چین منتشر کرد که شامل همکاری در زمینه‌های مختلف از انرژی هسته‌ای تا امنیت غذایی می‌شد. او پس از این دیدار بیان داشت که نباید خود را با بحران‌هایی که به ما مربوط نمی‌شوند خود در اظهارات مکرون پس از این دیدار در آمریکا و اروپا واکنش‌های شدیدی به دنبال داشت اما در پکن یک پیروزی به حساب می‌آمد.
بازگشت لولا و بهبود روابط چین با برزیل
علاوه بر این، احتمالا سفر رئیس جمهور برزیل به چین، برای این کشور یک پیروزی دیگر به شمار آید. لوئیس لولا، برای انجام معاملات دوجانبه در زمینه‌های متعدد از کشاورزی تا تکنولوژی به چین سفر می‌کند.
بازگشت لولا به قدرت می‌تواند تغییر چشمگیری در روابط چین و برزیل ایجاد کند. روابطی که تحت رهبری رئیس جمهور پیشین ضد چین این کشور دچار تنش شده بود.
جنگ اوکراین و تاثیر آن بر دیپلماسی پکن
آنچه که بر دیپلماسی چین سایه افکنده، جنگ اوکراین است. بسیاری از رهبران از جمله مکرون، شی را یک دوست و شریک دیپلماتیک روسیه می‌دانند که می‌تواند پوتین را به سمت صلح با اوکراین سوق دهد.
اما همکاری این دو نگرانی‌هایی را نیز برانگیخته است. از جمله اینکه مقامات ایالات متحده هشدار دادند که چین در حال تامین اسلحه برای کرملین است. ادعایی که پکن آن را رد کرد.
برزیل پیش از سفر لولا به پکن، پیشنهاد ایجاد گروهی از کشورهای میانجی از جمله چین را مطرح کرد. اما برخی معتقدند از آنجایی که چین و روسیه دیدگاه‌های مشترکی در خصوص شکل سیستم جهانی و نحوه مدیریت مسائل سیاسی دارند، پاسخ مثبت دادن به خواسته‌های آمریکا و اروپا برای پکن دشوار خواهد بود.
و در حالی که دیپلماسی و معاملات چین در هفته گذشته ممکن است به شدت تحت تاثیر این روابط قرار نگرفته باشد، تحلیلگران می‌گویند که نحوه مدیریت پکن در این مناقشه همچنان بر دیدگاه‌ها در مورد چین در سطح جهانی تأثیر می‌گذارد. در نهایت باید دید که آیا شی جین‌پینگ، به عنوان رهبری که سعی دارد بی‌طرفی خود را نشان دهد، می‌تواند واقعا بر ولادیمیر پوتین به ویژه برای توقف جنگ اثر بگذارد یا خیر.
98566