بسیاری از داروها عوارض جانبی زیادی دارند که منجر به مشکلات چشمی میشوند. اغلب این موارد جزیی هستند، مانند خشکی و خارش خفیف. اما مصرف چندی از داروها میتوانند باعث مشکلات جدی برای بینایی باشند.
ممکن است بپرسید که چگونه میشود تشخیص داد که مصرف داروی خاصی باعث ایجاد مشکلات بینایی شده است؟!
خوب مسلما اگر قبلا مشکلات بینایی و چشمی نداشتهاید و پس ار مصرف دارو دچار این مشکلات شدهاید، جای شک کردن دارد. و برخی از عوارض جانبی داروها پس از شروع مصرف دارو بروز پیدا میکنند که تشخیص آنها آسان است. اما برخی از عوارض جانبی ممکن است بعد از مصرف طولانی مدت دارو نمایان شود.
برخی از داروهایی که ممکن است باعث مشکلات جدی بینایی باشند.
مصرف برخی از داروها مشکلات جدی بینایی در پی دارد، معمولا بعد از مصرف چندسال دارو ایجاد میشوند. برای مثال، کورتیکواستروئیدها ( کورتون) که به صورت خوراکی یا تزریقی و یا پمادها و قطرههای چشمی تجویز میشوند، مانند پردنیزون ، پردنیزولون و بتامتازون که میتوانند پس از مصرف طولانی مدت و بعد از چند سال منجر به آب مروارید و گلوکوم (آب سیاه) شوند.
کورتیکواستروئیدها به طور گستردهای جهت درمان بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و پسوریازیس ، لوسمی ، لنفوم و آسم تجویز میشوند. کورتیکواستروئیدها به مهار التهاب کمک میکنند که همین ویژگی این گروه از داروها را بسیار با اهمیت کردهاست، هرچند که مصرف این داروها عوارض جانبی جدیای به دنبال دارد.
میتوان گفت که استروئیدها فوقالعاده هستند، چراکه در وخیمترین شرایط شما را زنده نگه میدارند. اما عوارض جانبی آنها کاملا مشکلساز است. پردنیزون، در مواقعی، بسیار مهم هستند چراکه گاهی تنها دارویی هست که برای سالم ماندن میتوانید استفاده کنید.
مصرف ویاگرا و سایر داروهایی که مربوط به اختلال در نعوظ میباشد، ممکن است باعث شوند که همهچیز را با کمی سایهی آبیرنگ ببینید، اما در موارد بسیار نادر ممکن است منجر به نوروپاتی چشمی شود، یا به اعصاب بینایی آسیب وارد کند. نوروپاتیهای چشمی بسیار جدی و نیز دائمی هستند. داروی دیگری به نام هیدروکسی کلروکین با نام تجاری پلاکونیل که اغلب برای درمان لوپوس استفاده میشود هم میتواند منجر به نوروپاتی چشمی شود.
پزشکانی که این داروها را تجویز میکنند، بیمار خود را در جریان عوارض جانبی این داروها قرار خواهند داد. در پی استفاده از داروهایی که مشکلات چشمی را به دنبال دارد، به بیماران توصیه میشود که هر سال معاینه چشمی را انجام دهند. گاهی حتی لازم است که چند سال پس از قطع مصرف دارو نیز برای معاینه چشمی مراجعه کنند.
پس اگر احتمال میدهید که مصرف داروی خاصی باعث شدهاست که دچار مشکلات بینایی و چشمی شوید، حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
چندی از داروهایی که بینایی وسلامت چشمها را به خطر میاندازد:
۱- آلندرونات (با نام تجاری فوزاماکس)
اغلب هفتهای یک بار مصرف میشود و به دستهای از داروها جهت درمان آﺳﺘﺌوپروسس یا همان پوکی استخوان تعلق میگیرد که بیس فسفونات (bisphosphonate) نام دارد. تاری دید، درد چشم، کنژنکتیویت (التهاب ملتحمه) و بینایی مضاعف از عوارض مصرف این دارو گزارش شدهاست.
۲- توپیرامات (با نام تجاری توپاماکس)
این دارو برای درمان اختلال تشنج، سردردهای میگرنی و اختلالات خلقی تجویز میشود.
توپیرامات به این دلیل شناخته شدهاست که منجر به گلوکوم حاد (آب سیاه) میشود. در این حالت به عصب بینایی آسیب وارد میشود که ممکن است همرا با درد چشم، سردرد و تاری دید باشد. افزایش فشار چشمی، میدریازیس (گشادی مردمک)، و دیگر عوارض نادر چشمی نیز گزارش شدهاست. در صورت بروز این عوارض مصرف دارو باید سریعا قطع شود و باید با پزشک مورد نظر مشورت کنید.
۳- ایزوترتینوئین (آکوتان، Absorica)
این قرص جهت درمان آکنه استفاده میشود که عوارض بسیار نادر اما شناختهشده چشمی دارد. واقعیت غیر عادی و عجیب در مرود این دارو این است که
ایزوترتینوئین توسط غدد اشکی در اشک ترشح میشود که ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود. خشکی چشم در نتیجه عملکرد غیرعادی غدد میبومین ( این غدد چربی را وارد اشک میکند)، بلفاروکونژونکتویتیت (التهاب چشمها و پلکها) که منجر به کاهش تحمل استفاده از لنزهای چشمی، خشکی چشم، و فوتوفوبی (یا همان نور هراسی که نور باعث آزار چشم میشود)، از جمله عوارض شناختهشده این دارو هستند.
۴- آمیودارون (کوردارون)
این دارو جهت کنترل ریتم قلب در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی استفاده میشود. عوارض جانبی مربوط به چشم این دارو بسیار شایع است و بستگی به میزان دوز مصرفی این دارو دارد که هرچه دوز مصرفی بالاتر باشد خطر بروز مشکلات چشمی بیشتر میشود.
به افرادی که از این دارو (آمیودارون) استفاد میکنند، توصیه میشود که به طور منظم برای معاینات چشمی مراجعه کنند. دیدن نورهای روشن، هالههای اطراف نورها، نور خیرهکننده، بینایی مبهم و خشکی چشم از جمله عوارض جانبی این دارو است.
۵- تامسولوسین (با نام تجاری فلوماکس)
این دارو در درجه اول جهت درمان علاﺋم ادراری مربوط به بزرگی پروستات (هیپرتروفی خوش خیم پروستات) استفاده میشود. اگر قصد جراحی آب مروارید را دارید حتما باید پزشک خود را در جریان مصرف داروی تامسولوسین قرار دهید. تامسولوسین با سندرم عنبیه شل حین عمل جراحی (IFIS) همراه است، عارضهای است که ممکن است طی عمل جراحی آب مروارید رخ دهد. قطع مصرف این دارو قبل از عمل جراحی مانع و یا کاهش شدت سندرم عنبیه شل حین عمل جراحی (IFIS) نمیشود. در گزارشی آمده است که از میان ۵۸ بیماری که از داروی تامسولوسین استفاده میکردند، ۲۵ نفر دچار سندرم عنبیه شل حین عمل جراحی (IFIS) شدند. پس مورد غیر معمول و نادری به حساب نمیآید.
۶- سیلدنافیل (ویاگرا)
این دارو جهت درمان اختلال عملکرد نعوظ (ED) تجویز میشود. ویاگرا ممکن است باعث تغییراتی در بینایی رنگها، تاری دید، درد چشم و فوتوفوبی (نور هراسی) شود. سیالیس و لویترا نیز در این دسته دارویی هستند و مانند ویاگرا ممکن است باعث مشکلات مشابه شوند. عوارض جانبی این سه دارو بسیار نادر است و در دوزهای بالا رایجتر هستند و پس از قطع دارو برطرف میشوند.
۷- تاموکسیفن
تاموکسیفن یک داروی ضد استروژن است که در دوره درمانی سرطان پستان و تخمدان استفاده میشود. این دارو به این علت که باعث بروز مشکلات چشمی میشود شناختهشدهاست. از جمله این موارد کدورت قرنیه و از بین رفتن حدت بینایی است. به بیماران توصیه میشود که در سال اول استفاده از داروی تاموکسیفن برای معاینات پزشکی مراجعه کنند. برای دانستن بیشتر در مورد این دارو به مقاله تاموکسیفن مراجعه کنید.
۸- سلکوکسیب یا سلکسیب
مهارکنندههای سیکلواکسیژناز-۲ (COX-2) از جمله سلکوکسیب و ملوکسیکام (موبیک) برای درمان درد و التهاب استفاده میشوند. این داروها ممکن است باعث تاری دید و کنژنکتیویت (التهاب ملتحمه) شوند. با قطع کردن این داروها عوارض نیز برطرف میشوند.
۹- اتامبوتول و ایزونیازید
اتامبوتول و ایزونیازید آنتی بیوتیکهایی هستند که برای درمان سل تجویز میشوند. این داروها ممکن است باعث ایجاد تغییر در بینایی رنگها، نقص میدان دید بینایی و نوریت اپتیک (التهابی که به عصب بینایی آسیب وارد میکند) شوند.
۱۰- هیدروکسی کلروکین با نام تجاری پلاکونیل
این دارو جهت درمان مالاریا و نیز آرتریت روماتوئید ، لوپوس و سایر اختلالات خود ایمنی تجویز میشود. عوارض چشمی این دارو بسیار زیاد است. از جمله این عوارض میتوان به رسوب قرنیه و سمیت شبکیه اشاره کرد. به بیمارانی که از این دارو استفاده میکنند توصیه میشود که به طور منظم برای معاینات چشمی مراجعه کنند.
آیا شما هم از داروهای نامبردهشده استفاده میکنید؟!
343333