شنبه ۰۳ آذر ۱۴۰۳
به گزارش صد انلاین ، ایالات متحده و متحدان کلیدی اروپایی آن با ایران و روسیه بر سر برنامه هسته‌ای در حال گسترش تهران درگیر شدند. ایالات متحده در نشست روز دوشنبه شورای امنیت سازمان ملل ادعا کرد «از همه ابزارهای لازم برای جلوگیری از یک ایران هسته‌ای استفاده کند».
آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان ایران را به تشدید فعالیت‌های هسته‌ای خود بسیار فراتر از محدودیت‌های برجام و همچنین ناتوانی در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم کردند.
ایران و روسیه، آمریکا و متحدانش را به ادامه اعمال تحریم‌های اقتصادی که قرار بود بر اساس این توافق لغو شوند، متهم کردند و تاکید کردند که برنامه هسته‌ای تهران تحت نظارت دائمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
این درگیری‌ها در نشست 6 ماهه برای اجرای توافق هسته‌ای میان ایران و شش کشور بزرگ آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان که به برنامه جامع اقدام مشترک معروف است، رخ داد.
این نشست پس از گزارش آژانس در اواخر ماه مه برگزار شد، مبنی بر اینکه ایران بیش از 142 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا 60 درصد خلوص دارد که یک گام فنی از سطح درجه تسلیحات 90 درصد فاصله دارد. آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که این ذخایر نسبت به ماه فوریه بیش از 20 کیلوگرم افزایش یافته است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین در 13 ژوئن گزارش داد که بازرسانش راستی‌آزمایی کردند که ایران آبشارهای جدیدی از سانتریفیوژهای پیشرفته با سرعت بیشتر را برای غنی‌سازی اورانیوم راه‌اندازی کرده و قصد دارد تعداد بیشتری را نیز نصب کند.
رابرت وود، معاون سفیر ایالات متحده به شورای امنیت ادعا کرد که گزارش‌های آژانس «نشان می‌دهد که ایران مصمم است برنامه هسته‌ای خود را به گونه‌ای گسترش دهد که هدف غیرنظامی معتبری نداشته باشد».
وود مدعی شد که ایالات متحده متعهد است تا از همه ابزارها برای جلوگیری از یک ایران مجهز به سلاح هسته‌ای استفاده کند، اما گفت که همچنان «به حل و فصل نگرانی‌های بین المللی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی کاملا متعهد است». این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده برنامه هسته‌ای غیرتسلیحاتی را دنبال می‌کند.
سه کشور غربی که در برجام باقی مانده‌اند - فرانسه، آلمان و بریتانیا - پس از نشست شورا بیانیه‌ای مشترک صادر کردند و آن‌ها نیز درها را برای تلاش‌های دیپلماتیکی باز گذاشتند «که تضمین می‌کند ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت».
در بیانیه این سه کشور آمده است: «شورای امنیت امروز جلسه‌ای را به منظور بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار کرد که مبنای توافق اتمی ایران است و تعهدات هسته‌ای جمهوری اسلامی را مشخص می‌کند. این قطعنامه اکتبر سال آینده به پایان خواهد رسید. از این رو ۱۶ ماه آینده برای پیدا کردن راه حلی دیپلماتیک در خصوص بحران اتمی ایران بسیار مهم خواهد بود.»
باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد نیز در نشست شورای امنیت از گسترش فعالیت‌های اتمی ایران ابراز نگرانی کرد.
با این حال، وودوارد افزود: «ما همچنان به برجام متعهدیم و ایران نیز باید همین پایبندی را نشان دهد. ما به حفظ تمامی گزینه‌های دیپلماتیک ادامه خواهیم داد و در صورت لزوم، مکانیسم ماشه را پیش از اکتبر ۲۰۲۵ (مهر ۱۴۰۴) فعال می‌کنیم.»
بر اساس سازوکار موسوم به اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۵ میلادی، امکان بازگشت فوری تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران تا پیش از مهر ۱۴۰۴ در نظر گرفته شده است.
امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، «خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از برجام» و «عدم پایبندی سه طرف اروپایی توافق» به تعهدات خود را مقصر این وضعیت دانست و گفت: «واضح است» که آن‌ها مسئول عدم کارایی توافقنامه فعلی هستند.
وی گفت: «در مواجهه با تحریم‌های آمریکا و اروپا، ایران حق دارد به تعهدات خود در چارچوب برجام پایان دهد.»
سفیر ایران قویاً برجام را تایید کرد و آن را دستاورد دیپلماتیکی خواند که به سختی به دست آمده بود «که به طور موثر از یک بحران غیر ضروری جلوگیری کرد.»
او گفت: «این همچنان بهترین گزینه باقی مانده است، هیچ جایگزینی ندارد و احیای آن در واقع به نفع همه شرکت کنندگان است. اگر همه تحریم‌ها به طور کامل و قابل راستی آزمایی برداشته شوند، اقدامات جبرانی ما برگشت پذیر است.»
اما فرانسه، آلمان و بریتانیا گفتند که برخی از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران غیرقابل برگشت است.
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد گفت وعده‌های آمریکا برای «رها کردن سیاست فشار حداکثری بر تهران و بازگشت به توافق هسته‌ای، حرف‌های توخالی است».
او برخی دیگر از طرف‌های برجام را که نامی از آن‌ها نبرد، متهم کرد که «هر کاری ممکن است برای تکان دادن مداوم قایق و از بین بردن فرصت‌ها برای اجرای توافق هسته‌ای انجام می‌دهند».
نبنزیا از طرف های اروپایی توافق و ایالات متحده خواست تا به میز مذاکره در وین بازگردند و تعهد خود را به هدف بازگرداندن توافق هسته‌ای نشان دهند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده برجام گفت که متن مصالحه‌ای که دو سال پیش برای بازگشت آمریکا به برجام و ازسرگیری اجرای کامل توافق توسط ایران ارائه کرده بود، همچنان روی میز است.