عبد الله خلیفة الشایجی
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا موفق شد در دو سال نخست ریاست جمهوری خود با وجود میدانهای مین پیش رویش از رویاروییهایی بپرهیزد که آمریکا را در بحرانهای جنگ های منطقه درگیر میکرد به ویژه بعد از این که نیروهای این کشور از افغانستان خارج شدند. به این ترتیب رئیس جمهور بایدن موفقیت دکترین اوباما در راستای پرهیز از درگیر شدن در جنگها در خارومیانه را تکرار کرد.
با وجود این موفقیت، اما پس لرزههای سال 2022 بایدن را در چندین بحران درگیر خواهد کرد. در میان بحرانهای خاورمیانه دو موضوعی که بیشتر دولت بایدن را سرگرم خواهد کرد، مسئله اسرائیل و ایران است. به ویژه در سایه ادامه یافتن شکست در مذاکرات توافق هستهای و نزدیک شدن ایران به مرحله گریز هستهای که تنها مسئله چند ماه و نه چند سال است. مسئله دوم نیز که با بحران نخست ارتباط دارد این پرسش را مطرح میکند که آیا سیاست دولت راستگرای اسرائیل باعث به راه افتادن جنگ ششم در غزه یا انتفاضه سوم در بیت المقدس میشود؟
این دو پرونده متقاطع دولت بایدن را به موضوعات خاورمیانه طی دو سال باقی مانده از ریاست جمهوریاش سرگرم نگه میدارد. این امر آمریکا را از توجه کامل به اولویتهای امنیتی و راهبردی خود در عرصه بین المللی به ویژه رویارویی با روسیه و چین بازمیدارد.
نقطه التقای میان به قدرت رسیدن دولت تندروی نتانیاهو و تعهد او مبنی بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی و افزایش توانمندی اعمال فشار از سوی نتانیاهو بر دولت بایدن برای مجهز کردنش به تسلیحات پیشرفته برای جلوگیری از دستیابی ایران به توانمندی اتمی و حتی استفاده از کنگره به منظور اعمال فشار بر بایدن به منظور مجهز کردن اسرائیل به تسلیحات پیشرفته و تهدید به اقدام نظامی و چه بسا انجام عملیات سایبری و ترور دانشمندان اتمی ایران، به عنوان اهرمهای فشار برای وادار کردن ایران برای بازگشت به توافق اتمی عمل خواهد کرد. این امر درصورت محاسبات اشتباه و سوء ارزیابی منطقه را به سمت لبه پرتگاه سوق خواهد داد.
در این میان پیام هشدار شیخ حمد بن جاسم آل ثانی نخست وزیر و وزیر امور خارجه اسبق قطر در قالب یک رشته توئیت قابل توجه بود مبنی بر این در صورت شکست توافق هستهای و تجهیز اسرائیل به تسلیحات مورد نیازش از سوی بایدن این نگرانی وجود دارد که یک اقدام نظامی امنیت و ثبات منطقه ما را به خطر بیندازد.
اگر دولت بایدن به صورت جدی و قاطعانه بر نتانیاهو و دولت تندرو و راستگرای او فشار نیاورد و آنها را کنترل نکند شاهد انتفاضه سوم و جنگ خواهیم بود و خود را در کنار آمریکا گرفتار در شنهای روان منطقه خواهیم دید.
منبع: القدس العربی (انگلستان)