جمعه ۱۴ ارديبهشت ۱۴۰۳
حسین فاطمی، روزنامه نگار
همانطور که از قبل هم قابل پیش‌بینی بود و مقامات آمریکایی هم اعلام کرده بودند، ایالات متحده قطعنامه عضویت دائم فلسطین در سازمان ملل را وتو کرد؛ اقدامی مسجل، اما پرحاشیه برای جو بایدن که خود را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌بیند. در گزارش‌های پیشین به این نکته اشاره شده بود که تداوم حمایت‌های سیاسی، دیپلماتیک، نظامی، اقتصادی و تجاری آمریکایی ها از اشغالگران آثار مخربی را برای رئیس جمهور آمریکا به دنبال داشته است تا جایی که آمارها از احتمال شکست او خبر می‌دهند. با این وجود دولت بایدن تصمیم گرفت کماکان به سیاست خود مانند هفت ماه گذشته برای حمایت از رژیم صهیونیستی ادامه دهد.
با وجود آنکه آمریکا مشخصا پس از عملیات طوفان الاقصی و جنایت بی‌سابقه صهیونیست‌ها در نوار غزه مدام بر طرح دو کشوری و به رسمیت شناختن فلسطین تاکید داشتند، اما واشنگتن در جلسه بامداد جمعه شورای امنیت سازمان ملل، قطعنامه پیشنهادی الجزایر که خواستار عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل می‌شد را وتو کرد. در حالی که تصویب این قطعنامه به معنای به رسمیت شناختن کشور فلسطین بود. لذا ناظران معتقدند تمام ادعاهای دولت بایدن در طول هفت ماه گذشته حول تاکید بر به رسمیت شناختن کشور فلسطینی برای برون رفت از بحران کنونی یک ژست توخالی سیاسی و دیپلماتیک و فرار رو به جلو بوده است و درست سر بزنگاه برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین و برداشتن گام عملی، آمریکایی‌ها نشان دادند کوچک‌ترین توجه و اعتباری، حتی برای گفته‌ها و ادعاهای خود قائل نیستند.
در رأی‌گیری عصر جمعه شورای امنیت، ۱۲ عضو این شورا (امنیت) به قطعنامه رأی مثبت دادند و حتی آرای انگلیس و سوئیس نیز ممتنع بود. مخالفت واشنگتن با قطعنامه مذکور به عنوان چهارمین وتوی آمریکا در جهت حمایت از رژیم صهیونیستی از آغاز جنگ غزه است. توجیه آمریکایی‌ها برای اقدامشان در جهت وتوی قطعنامه پذیرش دائمی فلسطین در سازمان ملل آن است که به گفته مقامات کاخ سفید، روند تشکیل کشور فلسطینی باید از مسیر گفتگوهای بین گروه‌های فلسطینی با رژیم صهیونیستی و از دل توافقات بین دو طرف (فلسطینی – صهیونیستی) به نتیجه برسد و شکل گیری کشور فلسطینی از دالان شورای امنیت و سازمان ملل کمکی به حل بحران در فلسطین نمی‌کند.
- رشته ای که سر دراز دارد!
در کنار این دست توجیهات دولت بایدن، رابرت وود، سفیر و معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل هم روز پنجشنبه در واکنش به گزارش‌ها مبنی بر تلاش آمریکا برای به تعویق انداختن رأی‌گیری روز جمعه درباره عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل و فشار بر اعضای شورای امنیت برای رأی مخالف به این قطعنامه، ادعا کرد که ما سایر کشورها را تحت فشار قرار نمی دهیم. به نوشته الجزیره انگلیسی، وود در توضیحی که به توجیه برای حمایت از صهیونیست ها شباهت داشت، ضمن کم اهمیت دانستن تحت فشار قرار دادن کشورها، به زعم خود این سوال را پرسیده که بهترین راه برای رسیدن به راه کار دو کشوری چیست؟ نظر ما این است که این رای گیری در حال حاضر به این هدف کمک نمی کند.
اما جالب اینجاست که به دنبال وتوی پیش نویس عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد توسط آمریکا، الجزایر متعهد شد این پیش نویس را بار دیگر در شورای امنیت مطرح کند. از این رو به نظر می‌رسد اگر دوباره ایالات متحده آمریکا تصمیم به وتوی مجدد بگیرد زینه‌های سیاسی و دیپلماتیک آن برای جو بایدن در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به حد غیر قابل کنترلی بالا خواهد رفت. البته این حتمال می‌رود که در یک تقسیم وظایف شاید دیگر اعضای ثابت شورای امنیت و دارای حق وتو که به حامی اشالغگران هستند که به طور مشخص شامل انگلستان و فرانسه می شود برای جلوگیری از بیشتر شدن بار دیپلماتیک وتوی مجدد آمریکا، دست به اقدام مشابه بزنند و این بار وتوی قطعنامه عضویت دائم فلسطین در سازمان ملل توسط لندن یا پاریس صورت بگیرد.
- واکنش ها
بدیهی بود که به دنبال وتوی قطعنامه الجزایر برای به رسمیت شناختن فلسطین و عضویت دائم این کشور در سازمان ملل از سوی آمریکایی‌ها، واکنش‌ها و انتقادات گسترده‌ای به دولت بایدن از همان نشسته شورای امنیت شروع شد، کما اینکه در همین راستا عمار بن‌جامع، نماینده الجزایر در سازمان ملل هم با لحنی تند، «رای ندادن به عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد را یک شرم ابدی و یک اشتباه بزرگ و نابخشودنی» توصیف کرد. نماینده فلسطین در سازمان ملل نیز خطاب به امیکایی ها گفت که حق تعیین سرنوشت کشور فلسطینی، «سازش، تاخیر یا تعلیق را نمی‌پذیرد.» زیاد ابو عمرو در ادامه، اسرائیل را یک قدرت استعماری دانست که هدف آن محو مردم فلسطین، تمدن و فرهنگ آن‌هاست.
واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل که طی هفت ماه گذشته یک دوئل سیاسی با واشنگتن در شورای امنیت بر سر آینده غزه و فلسطین به راه انداخته است، با اشاره به تداوم حمایت های آمریکا، تاکید کرد که ایالات متحده چشمان خود را به روی فجایعی که در غزه، کرانه باختری و قدس شرقی در حال وقوع است، بسته است. او همچنین این اقدام آمریکا را «تلاش ناامیدکننده برای توقف دوره اجتناب ناپذیر تاریخ» توصیف کرد. چینی ها هم، وتوی قطعنامه عضویت فلسطین در سازمان ملل از سوی آمریکا را غم انگیز خواندند.، هم چنانی که وزیر خارجه ایرلند هم از این اقدام آمریکا ابراز «ناامیدی» کرد و گفت که زمان آن فرا رسیده فلسطین جایگاه شایسته خود را در میان کشورهای جهان به دست آورد. سازمان همکاری اسلامی هم با اعلام اینکه در شرایط کنونی که ملت فلسطین زیر شدیدترین انواع ظلم و تجاوز و نسل کشی قرار دارند، ناکامی شورای امنیت سازمان ملل در عمل به مسئولیت هایش در زمینه تصویب عضویت کامل فلسطین در این سازمان و توی آمریکا را مایه تأسف شدید دانست.
واکنش گروه‌های فلسطینی هم در خور توجه بود، همچنانی که حماس وتوی عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل را به شدت محکوم و تأکید کرد که آمریکا با اقدام خود بار دیگر نشان داد که علیه ملت فلسطین و حامی رژیم صهیونیستی است. جنبش فتح فلسطین هم با ادبیاتی مشابه، تأکید کرد که وتوی قطعنامه عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل دلیلی بر تصمیم واشنگتن برای ادامه حمایت از نسل کشی فلسطینی‌ها است. وزارت خارجه سوریه وتوی قطعنامه عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل توسط آمریکا را محکوم کرد. محکومیت اقدام آمریکا در وتوی قطعنامه عضویت دائم فلسطین در سازمان ملل به کشورها هم رسید و پیرو آن وزارت امور خارجه وزارت امور خارجه عربستان سعودی با اظهار تأسف از ناکامی شورای امنیت سازمان ملل متحد در تصویب قطعنامه عضویت کامل فلسطین در این سازمان، تأکید کرد که ممانعت بر سر این امر به تقویت سرکشی اسرائیل و ادامه نقض قوانین بین المللی می انجامد دستگاه سیاست خارجی سوریه هم تصمیم کاخ سفید را ذیل یک بیانیه محکوم کرد و تاکید شد که وتوی آمریکا لکه ننگ دیگری در کارنامه این کشور است که همواره اصول عمل جمعی بین‌المللی را زیرپا می‌گذارد و کورکورانه از رژیم اشغالگر اسرائیل جانبداری می‌کند.