سیاره زهره ممکن است طبق استانداردهای ما یک سیاره جهنمی باشد، اما این احتمال وجود دارد که برخی از اشکال حیات در آنجا تکامل یابند.
به نقل از انای، اکنون یک مطالعه جدید از پژوهشگران مؤسسه فناوری ماساچوست(MIT) نشان داده است که اجزای سازنده حیات به طرز شگفتانگیزی در اسید سولفوریک بسیار غلیظی که ابرهای زهره از آن ساخته شدهاند، پایدار هستند.
پوشش ابری ضخیم زهره به پژوهشگران اجازه داد تا ابتدا سطح زهره را به عنوان یک بهشت برای تشکیل و پایداری حیات تصور کنند، اما با پیشرفت فناوری، واقعیت علمی آن هویدا شد و این جشن را خراب کرد.
مشخص شد که سطح زهره خشک، داغ و از نظر فشار مانند درون یک زودپز با دمای سطحی تا ۴۶۴ درجه سانتیگراد است که به اندازه کافی برای ذوب حتی سرب نیز داغ است و فشار هوای آن مانند آن است که ۹۰۰ متر زیر دریا باشید.
ابرهای متشکل از اسید سولفوریک و جو خفهکننده زهره را که ۹۶ درصد از کربن دی اکسید تشکیل شده را نیز در نظر بگیرید تا بدانید زهره چه جهنمی است.
در حالی که بسیاری از افراد امیدوار به یافتن حیات فرازمینی، ممکن است به مریخ یا قمرهایی مانند اروپا، انسلادوس و تایتان چشم داشته باشند، سیاره زهره در سالهای اخیر راه خود را به سرخط یافته است. چرا که تصور میشود شرایط در ارتفاعات بین ۴۸ تا ۶۰ کیلومتری بالاتر از سطح آن، جایی که دما و فشار کاهش مییابد و آب بیشتری در محیط وجود دارد، مساعدتر است. جالب اینجاست که این همان ارتفاعی است که لکههای تاریک عجیبی در میان ابرهای زهره با نشانههای نوری که به طرز مشکوکی شبیه به یک گونه باکتری در اینجا روی زمین هستند، دیده میشوند.
اما یک مشکل بزرگ وجود دارد که حیات ممکن است در آن موقعیت با آن روبرو شود. آن مشکل، ابرهای متشکل از اسید سولفوریک زهره است.
مطالعات قبلی نشان میدهد که حیات میتواند توسط ذرات دیگر موجود در هوا محافظت شود، اما یک مطالعه جدید نشان داده است که میکروبها ممکن است حتی نیازی به محافظت نداشته باشند و بتوانند در اسید سولفوریک به خوبی شناور باشند.
یک تیم پژوهشی از MIT تمام ۲۰ آمینو اسید «بیوژنیک» را که آن دسته از مواد شیمیایی هستند که برای تشکیل حیات ضروری هستند، در ویالهایی از اسید سولفوریک با غلظتهای ۸۱ تا ۹۸ درصد، سطوحی که در ابرهای زهره با آن مواجه هستند، قرار دادند و با کمال تعجب مشاهده کردند که ۱۹ مورد از آنها حتی در بالاترین غلظتها نیز ثابت میمانند و ستون فقرات مولکولیشان دست نخورده باقی میماند.
این شرایط برای چهار هفته در این مطالعه ادامه داشت و تیم پژوهشی کار را در آنجا پایان داد، زیرا هیچ نشانهای از زوال وجود نداشت.
سارا سیگر، نویسنده این مطالعه گفت: ما دریافتیم که اجزای سازنده حیات روی زمین در اسید سولفوریک پایدار هستند و این برای ایده امکان حیات در زهره بسیار جالب است. این به این معنی نیست که زندگی در آنجا مانند اینجا خواهد بود. در واقع ما میدانیم که نمیتواند اینطور باشد، اما این کار این ایده را تقویت میکند که ابرهای زهره میتوانند از مواد شیمیایی پیچیده مورد نیاز برای تشکیل حیات پشتیبانی کنند.
اسیدهای آمینه تنها ترکیبات حیاتی نیستند که در اسید سولفوریک مقاوم هستند. این تیم قبلاً نشان داده بود که برخی از اسیدهای چرب و اسیدهای نوکلئیک پایداری مشابهی دارند. با این حال، دانشمندان تمایز بسیار دقیقی را در نظر میگیرند مبنی بر اینکه شیمی آلی پیچیده، همان حیات نیست، اما زندگی بدون آن وجود نخواهد داشت.
این اساساً به این معنی است که مواد تشکیلدهنده حیات میتوانند در زهره زنده بمانند، اما باید دید که آیا آنها واقعاً وجود دارند یا خیر، چه رسد به اینکه آیا تکامل، آنها را با هم در شکلهایی از حیات ترکیب کرده است یا خیر.
پژوهشگران همچنین اذعان دارند که شیمی واقعی اتمسفر زهره البته بسیار پیچیدهتر از کارهای آزمایشگاهی آنهاست.
در مجموع، این مطالعه کمی احتمال وجود حیات در ابرهای زهره را تقویت میکند، هر چند که هنوز بعید است که حیات در آن وجود داشته باشد.
یکی از هیجانانگیزترین یافتههای سالهای اخیر در سال ۲۰۲۰ با اعلام این مهم مطرح شد که اخترشناسان فسفین را در جو زهره کشف کردهاند که یک ماده شیمیایی نادر است که در اینجا روی زمین بیشتر توسط میکروبهای بیهوازی تولید میشود. با این حال، مطالعات بعدی نشان داد که آن نشانه به احتمال زیاد گوگرد دی اکسید معمولی است. برخی دیگر دریافتند که زهره آب بسیار کمی برای زندگی دارد و دیگر نشانههای زیستی را که میتوان انتظار داشت، از دست داده است.
در هر صورت، احتمالا در آینده نزدیک پرده از این راز برداشته خواهد شد، چرا که ماموریت آتی به سیاره زهره موسوم به «ونوس لایف فایندر»(Venus Life Finder) به معنی «یابنده حیات در زهره» شامل ارسال یک فضاپیما برای یافتن نشانههای حیات از ابرهای اسیدی زهره است و برای پرتاب در پایان سال ۲۰۲۴ برنامهریزی شده است.
این پژوهش جدید در مجله Astrobiology منتشر شده است.
321456