عربستان دلارزدایی را کلید زده است

محمد الجدان، وزیر دارایی عربستان سعودی، از امکان فروش نفت به خارج از کشور به ارز هر کشوری خبر داد، در حالی که اکنون تقریبا تمام معاملات با دلار امریکا انجام می شود. با در نظر گرفتن این واقعیت که زمانی این فروش نفت بود که اساس به اصطلاح دلار نفتی را تشکیل می داد، خروج بزرگترین صادرکننده نفت جهان از چنین اصولی می تواند، نقش اصلی دلار را به عنوان واحد حساب اصلی متزلزل کند.

به نوبه خود، تجارت نفت دلاری خود به یک سیستم پیچیده قیمت گذاری و بیمه در برابر ریسک های متعدد تبدیل شده است. این سیستم به قدری قابل اعتماد کار می کرد که برای چندین دهه صحبت جدی برای جایگزینی یا تنظیم آن وجود نداشت. و بله، این کار غیرممکن به نظر می رسید.

حداقل "دلار زدایی" از تجارت خارجی عربستان سعودی چه معنایی می تواند داشته باشد؟ اکنون ریال عربستانی به دلار متصل است، در حالی که در صورت شروع فروش جایگزین، ممکن است این طرح به یک سبد ارز تغییر کند. اتفاقا سیستم مالی یکی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس، کویت، این گونه عمل می کند. به گفته بسیاری از تحلیلگران، این می تواند آغاز پایان دلار نفتی و از این رو "امتیاز گزاف" دلار باشد. بازار نفت و در واقع بازار کالا به طور کلی بیمه ای برای وضعیت دلار به عنوان ارز ذخیره است و اگر این آجر از دیوار برداشته شود، می تواند به طور کامل فرو بریزد.

با این حال، به گفته کارشناسان، هنوز نباید نتیجه گیری های گسترده ای انجام شود. تمایل عربستان سعودی برای تنوع بخشیدن به تجارت و سرمایه گذاری هایش قابل درک است، اما دلار نفتی یک شبه از بین نمی رود.

عربستان سعودی و چین اخیرا، گردش مالی تجاری و همکاری در اقتصاد را افزایش داده اند. با این حال، بعید است که حتی یوان چین در سال های آینده به طور جدی با دلار یا یورو رقابت کند، زیرا تغییرات در ساختار پس انداز ارزی در مقیاس جهانی کند است. اعتماد به یک ارز طی چند دهه به دست می آید. در این مورد، ریاض به دیدار پکن رفت و سعی کرد در راحت ترین شرایط برای چینی ها، یعنی دریافت یوان برای نفت فروخته شده، عمل کند. پول چین، اگرچه در جهان پیشرو نیست، اما به راحتی با دلار یا یورو قابل مبادله است.

چنین رویه‌ ای در مقیاس خاصی امکان ‌پذیر است. با این حال، بعید است که این امر ضربه ملموسی به دلار وارد کند. قبلا پیام های مشابهی ظاهر شده است. به طور خاص، استفاده از یوان در این عملیات SA با PRC در مارس 2022 میلادی، اعلام شد. این موقعیت پول امریکا را متزلزل نکرد. کاهش نقش دلار در جهان اتفاق می افتد، اما بسیار کند.

دلار در واقع به تدریج موقعیت غالب خود را در جهان از دست می دهد. بر اساس بولتن ماهانه سوئیفت برای نوامبر 2022 میلادی، سهم یورو در تسویه حساب های بین المللی حدود 36 درصد است، سهم دلار امریکا در طول ماه اندکی کاهش یافته و به 41.4 درصد رسیده است. هر دوی این ارزها همچنان در جهان تسویه حساب های جهانی پیشرو هستند. یوان جایگاه خود را به عنوان پنجمین ارز برای تسویه حساب های جهانی با سهم 2.37 درصد حفظ کرده است. به طور کلی، چنین پویایی نشان می دهد که کشورهای در حال توسعه و ارزهای آنها به کشورهای توسعه یافته می رسند، اما این روند بسیار کندی است که می تواند، طی دهه ها و شاید حتی قرن ها توسعه یابد.

منبع: ایزوستیا (روسیه)