جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
حسین فاطمی، روزنامه نگار
سرانجام در پی فشارهای جهانی به امریکا به عنوان حامی سرسخت رژیم صهیونیستی برای توقف بمباران نوار غزه، شورای امنیت سازمان ملل موفق شد قطعنامه شماره ۲۷۲۲ را که خواستار کمک‌های بشردوستانه بیشتر به غزه شده است، پس از یک هفته تأخیر به تصویب رساند. با این حال قطعنامه تصویب شده به دلیل اعمال نظر امریکا به قدری بلااثر و خنثی شده که عملاً تصویب یا عدم تصویبش تغییری در معادلات جنگ غزه و پایان دادن به حملات صهیونیست‌ها به این باریکه ایجاد نخواهد کرد.
به گزارش ایرنا، این قطعنامه در جلسه علنی روز جمعه شورای امنیت ۱۳ رأی مثبت از ۱۵ رأی اعضای شورای امنیت را کسب کرد و امریکا و روسیه به عنوان دو عضو دائم دارای حق وتو در این شورا، به این قطعنامه رأی ممتنع دادند. به این ترتیب این قطعنامه بدون هیچ رأی مخالفی به تصویب رسید.
پیشتر امریکا اعلام کرده بود که از جدیدترین پیش نویس قطعنامه شورای امنیت درباره غزه حمایت می‌کند. در این قطعنامه از درخواست «آتش بس موقت» خودداری شده است. قطعنامه تصویب شده شورای امنیت از همه طرف‌ها می‌خواهد، «ارسال فوری، ایمن و بدون مانع کمک‌های بشردوستانه به صورت انبوه» را به طور مستقیم به غیرنظامیان فلسطینی تسهیل و امکان‌پذیر کنند و به اسرائیل نیز امکان می‌دهد، بر ارسال کمک‌ها به غزه کنترل داشته باشد. این قطعنامه همچنین از طرف‌ها می‌خواهد «شرایط را برای توقف پایدار خصومت‌ها ایجاد کنند.» در نسخه اولیه قطعنامه خواستار توقف جنگ بود، در حالی که پیش نویس دوم خواستار «تعلیق» جنگ برای ارائه کمک بود.
از دیگر بندهای این قطعنامه آن است که «استفاده از تمام مسیرهای موجود به سراسر نوار غزه» برای ارسال کمک‌ها تسهیل شود. قطعنامه از دبیرکل سازمان ملل نیز خواسته است که یک مقام را برای نظارت بر ارائه کمک‌ها منصوب کند و از آن مقام می‌خواهد یک سازکارسازمان ملل برای تسریع کمک‌ها ایجاد کند. این نشان دهنده تفاوت دیگر با متن اولیه است. پیش نویس اولیه از دبیرکل سازمان ملل درخواست کرده بود تا مکانیزمی الزام آور برای کمک‌های سریع ایجاد کند.
قطعنامه تصویب شده شورای امنیت همچنین خواستار آزادی «اسرا» و ورود سوخت کافی به غزه برای رفع نیازهای بشردوستانه است. به بیان دیگر، از نگاه تحلیلگران مسائل بین‌الملل می‌توان گفت امریکا در نشست علنی روز جمعه شورای امنیت در واقع، دوباره با هرگونه توقف یا تعلیق یا آتش بس فوری مخالفت کرد و قطعنامه‌ای در شورای امنیت به تصویب رسید که همچنان به رژیم اسرائیل اجازه تداوم حملاتش را بدون هراس از مجازات بین‌المللی می‌دهد.
در جلسه شورای امنیت چه گذشت؟
در جلسه جمعه شب شورای امنیت سازمان ملل به منظور رأی‌گیری درباره پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی امارات درباره افزایش ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه، دیپلمات‌های ارشد ۱۵ کشور حاضر در جلسه، سخنرانی کردند. به گزارش ایسنا، نماینده امارات در این جلسه گفت: پیش‌نویس قطعنامه به دنبال توقف عملیات‌های نظامی به شیوه‌ای پایدار و افزایش ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه است. دیپلمات اماراتی تأکید کرد که احتمال گسترش دامنه جنگ غزه بسیار زیاد است و این جنگ تأثیر بالایی بر کشورهای اطراف دارد. وی با بیان اینکه امارات «خواهان تسریع در رسیدن کمک‌ها به غزه است» گفت: «آتش بس تنها راه توقف جنگ غزه است و هیچ جایگزینی برای توقف کامل جنگ در غزه وجود ندارد.»
واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در شورای امنیت نیز امریکا را متهم کرد: «برای تدوین قطعنامه‌ای در مورد نوار غزه که رضایت‌بخش او باشد، بهانه می‌آورد و اخاذی می‌کند.» وی با بیان اینکه متن پیش‌نویس قطعنامه غزه به دلیل فشارهای امریکا از اصل خود خالی شده است، تأکید کرد: «ایالات متحده یک عنصر خطرناک را در پیش‌نویس قطعنامه گنجانده است که به اسرائیل اجازه می‌دهد نوار غزه را پاکسازی کند. این کشور در خصوص غزه اخلاق را مراعات نکرده است و قاطعانه مانع از رسیدن کمک‌ها به غزه می‌شود.» نماینده روسیه تصریح کرد: «امریکا هر کاری کرد تا از قطعنامه‌هایی که آن را راضی نمی‌کرد، جلوگیری کند. زیرا نمی‌خواهد جنگ رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه و خشونت در این منطقه را متوقف کرده یا غیرنظامیان را نجات دهد.»
پاسخگویی نماینده امریکا
لیندا توماس گرینفیلد، نماینده امریکا در سازمان ملل هم با وجود مانع‌تراشی‌های کشورش و سنگ‌اندازی در برابر تصویب قطعنامه‌ای درباره غزه مدعی شد، این قطعنامه در پرتو این موج عظیم رنج، بارقه امیدی است. وی با بیان اینکه «تصویب این قطعنامه کار آسانی نبود و ما تمام تلاش خود را برای حل بحران انجام دادیم»، مدعی شد: «بحران انسانی در غزه باید در اولویت کار شورای امنیت باقی بماند و غیرنظامیان و تأسیسات بشردوستانه و بین‌المللی محافظت شوند.» نماینده امریکا با بیان اظهارات فرافکنانه گفت: «روسیه حق ندارد درباره «اخلاق جنگ» سخنرانی کند. امریکا اصلاحات روسیه در پیش‌نویس قطعنامه کمک به غزه را نمی‌پذیرد.» او که کشورش در جنگ رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه حامی تمام‌عیار این رژیم است، مدعی شد: «امریکا در ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه تردید نکرده است و خواستار حفاظت از پرسنل پزشکی در غزه است.»
نماینده امریکا در شورای امنیت مدعی شد، حماس علاقه‌ای به «صلح دائم» با رژیم صهیونیستی ندارد و امریکا به حمایت از این رژیم در دفاع از خود ادامه خواهد داد. گرینفیلد پس از تصویب قطعنامه ورود کمک‌ها به غزه، مدعی شد: «این قطعنامه امکان رسیدن کمک‌ها به غزه را بدون هیچ مانعی فراهم می‌کند.» وی در این جلسه شورای امنیت که به رأی‌گیری درباره قطعنامه اختصاص داشت، گفت: «این قطعنامه یک نماینده سازمان ملل را برای نظارت بر گسترش کمک‌رسانی منصوب می‌کند.» گرینفیلد همچنین تأکید کرد: «این قطعنامه از هیچ طرحی حمایت نمی‌کند که به حماس کمک کند در قدرت بماند.»
نارضایتی گوترش و تشکیلات خودگردان
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نیز در سخنان خود بر لزوم برقراری آتش‌بس انسان‌دوستانه در غزه تأکید کرد و گفت: «ما علاقه‌مند به هرگونه وقفه‌ای هستیم که منجر به بهتر شدن وضعیت کمک‌های انسان‌دوستانه به غزه شود.» او در ادامه گفت: «رفتار اسرائیل در عملیات نظامی در غزه مانع بزرگی در توزیع کمک‌های بشردوستانه ایجاد می‌کند.» در مقابل، نماینده رژیم صهیونیستی در شورای امنیت مدعی شد: قطعنامه شورای امنیت، اختیارات امنیتی این رژیم را برای نظارت و بازرسی کمک‌های بشردوستانه حفظ می‌کند. او مدعی شد: «واضح است که نمی‌توان به سازمان ملل برای نظارت بر کمک‌هایی که به غزه وارد می‌شود، اعتماد کرد.»
ریاض منصور، نماینده فلسطین در سازمان ملل هم گفت: «گروه عربی و اسلامی برای آتش‌بس فوری و جلوگیری از آوارگی مردم غزه بسیج شدند.» وی با بیان اینکه ۲.۳ میلیون فلسطینی در نوار غزه هر روز با مرگ مواجهند، گفت: «اسرائیل باید استفاده از مردم غزه را به‌عنوان ابزار جنگی متوقف کند. این رژیم همچنان مردم فلسطین را از کمک‌های بشردوستانه مورد نیاز خود محروم می‌کند و به نادیده گرفتن خواسته‌های جهانی در مورد آتش‌بس در غزه ادامه می‌دهد. کمک‌های انسانی در طرف مصری گذرگاه رفح انباشته شده و مصر تلاش خود را برای انتقال بخش بیشتری از این کمک‌ها به‌کار گرفته است.» او همچنین با اشاره به جنایات نظامیان صهیونیست در غزه گفت: «سربازان اسرائیلی هر روز در غزه مرتکب جنایات می‌شوند، زیرا می‌دانند پاسخگو نخواهند بود. این رژیم پزشکان، مهندسان، شاعران و هنرمندان را هدف قرار می‌دهد و شهرها و روستاهای فلسطین را ویران می‌کند. نماینده فلسطین تأکید کرد، هیچ راهی برای بررسی این فاجعه و آزادی اسرا وجود ندارد، مگر اینکه آتش‌بس فوری برقرار شود.»
حماس: گام شورای امنیت ناکافی است
حماس نیز قطعنامه شورای امنیت برای افزایش ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه را «گام ناکافی» توصیف کرد. به گزارش ایسنا، جنبش حماس در بیانیه‌ای در انتقاد از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که خواستار گسترش دسترسی به کمک‌های بشردوستانه در غزه می‌شود، اما درخواست برای آتش‌بس فوری در آن وجود ندارد، اعلام کرد: «این یک گام ناکافی است و با ملزومات وضعیت فاجعه‌باری که توسط ماشین نظامی (رژیم صهیونیستی) تروریست در غزه ایجاد شده، سازگار نیست.»
بیانیه حماس همچنین با تأکید بر اینکه «این بیانیه شامل تصمیم بین‌المللی برای توقف جنگ نسل‌کشی توسط اشغالگر تروریست علیه مردم فلسطین در غزه نمی‌شود»، افزود: «دولت امریکا این قطعنامه را از جوهره و ماهیت اصلی خود خالی کرد و آن را به شیوه‌ای ارائه داد که به اشغالگران اجازه ادامه قتل، کشتار و ویرانگری را می‌دهد. شورای امنیت باید رژیم اشغالگر صهیونیستی را به ورود کمک‌های کافی به سرتاسر نوار غزه بویژه مناطق شمالی ملزم کند.»
انتقاد پزشکان بدون مرز به قطعنامه شورای امنیت
سازمان پزشکان بدون مرز هم بامداد شنبه به قطعنامه جدید شورای امنیت درباره غزه واکنش نشان داد و آن را از پیش شکست‌خورده تلقی کرد و افزود: «این قطعنامه حافظ جان غیرنظامیان نیست.» به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری «سما» فلسطین، این سازمان بین‌المللی افزود: «شورای امنیت بار دیگر در درخواست برای برقراری آتش‌بس و توقف درگیری ناکام ماند و تصمیمی که گرفت خواسته‌های متناسب برای حل بحران غزه را برآورده نمی‌کند. امریکا مانع قطعنامه تأثیرگذار درخصوص غزه شد و قطعنامه‌ای که تصویب شده حافظ جان غیرنظامیان نیست و بزودی از نظر اجرایی این قطعنامه ناکارآمد خواهد شد.»
اتحادیه عرب: دیگر دیر شده است
احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب هم در واکنش به قطعنامه شورای امنیت گفت: «قطعنامه شماره ۲۷۲۲ که بر لزوم آتش‌بس و گسترش گذرگاه‌های انسانی در سراسر نوار غزه تأکید دارد، بسیار دیر تصویب شد و همچنان با هدف مطلوب و اصلی یعنی آتش‌بس کامل در نوار غزه فاصله دارد.» به گزارش روزنامه الیوم‌السابع، ابوالغیط در بیانیه خود افزود: «این قطعنامه تلاشی برای جلوگیری از قحطی و گرسنگی در نوار غزه و نجات مردم بویژه زنان و کودکان از یک وضعیت فاجعه‌بار است، اما برای متوقف کردن تجاوز اسرائیل کافی نیست بویژه که شامل آتش‌بس نمی‌شود.»
ابوالغیط خاطرنشان کرد: «هر اقدامی برای کاهش درد و رنج غیرنظامیان غزه گامی در مسیر درست است، اما حل این فاجعه انسانی با اقدامات جزئی یا تسکین‌دهنده برای از بین بردن خشم افکار عمومی جهان نسبت به آنچه در غزه رخ می‌دهد، ممکن نیست.» دبیرکل اتحادیه عرب تأکید کرد: «مخالفت با آتش‌بس فوری مجوز کشتار است. تلاش‌های اعراب برای پایان دادن به جنگ متوقف نخواهد شد. از امریکا می‌خواهیم به جای پیگیری تمایلات راست‌گرایان افراطی اسرائیل و مجازات جمعی و انتقام‌گیری همه‌جانبه از ۲.۳ میلیون نفر در نوار غزه، راه درست را از منظر انسانی و سیاسی اتخاذ کند.»
مرگ ۱۳۶ کارمند سازمان ملل در جنگ غزه
باوجود قطعنامه جدید شورای امنیت، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد موانع عظیمی را بر سر راه توزیع کمک‌های بشردوستانه میان فلسطینی‌ها می‌بیند که ناشی از حملات رژیم صهیونیستی است. او در سخنانی در همین ارتباط گفت که ۱۳۶ کارمند سازمان ملل طی ۷۵ روزی که از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به غزه از هفتم اکتبر می‌گذرد، کشته شدند که بی‌سابقه است. دبیرکل سازمان ملل متحد معتقد است که تنها آتش‌بس می‌تواند نیازهای مردم غزه را رفع و امکان توزیع کمک‌های لازم را فراهم کند. تدروس آدهانوم گبریسوس، رئیس سازمان جهانی بهداشت نیز در ایکس (توییتر سابق) اعلام کرد: «مهم‌ترین خواسته برای مردم غزه، آتش‌بس فوری است. گرسنگی، قحطی و گسترش بیماری، به‌طور گسترده غزه را تهدید می‌کند.» همچنین یونیسف در بیانیه‌ای تأکید کرد: «در هفته‌های آینده، ده هزار کودک زیر پنج سال در غزه از مرگبارترین شکل سوءتغذیه رنج خواهند برد.»
مرگ نظامیان صهیونیست در انفجار بمب‌های دو تنی
درحالی که بحث بر سر ناکارآمدی قطعنامه شورای امنیت ادامه دارد، دیروز رزمندگان مقاومت فلسطین ضربات سنگینی به ارتش رژیم صهیونیستی در مناطق مختلف نوار غزه وارد کرده و شماری از نظامیان صهیونیست را کشته و دست‌کم پنج دستگاه تانک را با بمب‌های ۲ تنی خود رژیم اسرائیل منهدم کردند. به گزارش ایرنا به نقل از شبکه المیادین، گردان‌های عزالدین القسام اعلام کرد: روز گذشته درگیری‌های شدیدی با نظامیان رژیم صهیونیستی در اردوگاه جبالیا در شمال نوار غزه داشته است. در این درگیری‌ها نیروهای القسام از موشک ضد زره «الیاسین۱۰۵» و موشک‌های «TBG» و نیروهای شهادت‌طلب استفاده کردند و چهار نظامی صهیونیست را در محله «القصاصیب» از نقطه صفر به هلاکت رساندند. گردان‌های القسام در عملیات دیگری دو بمب دو تنی عمل نکرده را در اردوگاه جبالیا در مسیر تانک‌های نظامیان اشغالگر منفجر کردند که در این عملیات ۵ تانک را منهدم کردند و خدمه آنها را از پای درآوردند.