برج خلعت‌پوشان تبریز: نمای زنده از تاریخ و فرهنگ ایران

به گزارش صد آنلاین ، برج خلعت‌پوشان یکی از آثار تاریخی مهم دورهٔ صفویان در شهر تبریز است. این بنا در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این برج نمادی از تاریخ و فرهنگ ایرانی است و با معماری خاص و تاریخچه بی‌نظیرش، جاذبه‌ای برای بازدیدکنندگان ایرانی و خارجی فراهم کرده است. امروزه، برج خلعت‌پوشان تبریز به عنوان یکی از مقاصد دیدنی در ایران شناخته می‌شود و گردشگران می‌توانند از زیبایی و تاریخچه این بنا لذت ببرند. در ادامه، با ما همراه باشید تا برج خلعت‌پوشان را عمیق‌تر بشناسیم.

 تاریخچه برج خلعت‌پوشان
تاریخچه برج خلعت‌پوشان در دوران صفویه و قاجاریه به نمایش گذاشتن انعام و خلعت از سوی حکومت به شاهزادگان، حکام شهر‌ها و مردم اختصاص داشت. این مراسم تحت نظارت ولیعهد مقیم تبریز برگزار می‌شد. اهمیت این مراسم نشان‌دهنده رویکرد سلطنتی در جامعه و اهمیتی بود که به احترام و ولایت پادشاهی داده می‌شد.



بیشترین رواج این مراسم در ایران به دلیل نیاز به رعایت اصول حکومتی بود. هر نماد پادشاهی به عنوان نمایندهٔ شاه باید با احترام بزرگ داشته می‌شد و در مراسم‌های مخصوصی خلعت می‌گرفتند. این رسوم در ایران از آن زمان رواج یافت و در طول تاریخ در ایران به عنوان نمایانگر احترام به پادشاهی شناخته می‌شد. مثالی از این رسوم، برج خلعت‌پوشان در تبریز بود که برای اجرای این مراسم‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. آخرین باری که مراسم خلعت‌پوشی در این برج برگزار شد، به سال ۱۳۳۰ میلادی بازمی‌گردد.

ویژگی‌های معماری برج خلعت‌پوشان
برج خلعت‌پوشان در تبریز، یکی از بنا‌های باارزش و با تاریخچه‌ی طولانی است. این بنا دارای پایه‌ای شانزده‌ضلعی با قطر ۹.۵ متر است و شبیه یک منشور بلند با سه طبقه ساخته شده است. یکی از ویژگی‌های جذاب این برج، راه‌پله مدور و تاریخی آن است که در گوشه‌ی شمال شرقی برج قرار دارد.



ساختمان برج خلعت‌پوشان سقف‌های مختلفی دارد که به شکل‌های مختلفی طراحی شده‌اند. طبقه اول دارای سقف گنبدی است و طبقه دوم که در طول زمان تخریب شده بود، با تیرآهن جایگزین شده است. طبقه سوم این برج به عنوان مکان برگزاری مراسم خلعت‌پوشی مورد استفاده قرار می‌گرفت و دارای کنگره‌های دندانه‌دار برای استفاده نیزه‌اندازان بود.



مهمترین ویژگی‌های معماری این برج، شکل‌های زیبا و منحصر به فرد طاق‌نما‌های آن است. طاق‌نما‌های جهات اصلی برج به شکل طاق جناغی طراحی شده‌اند، در حالی که جوانب دیگر از برج دارای طاق‌نما‌ها و تزئیناتی از آجر و کاشی‌های سیاه و آبی هستند. این بنا با الهام از طرح معمولی هشت بهشت ساخته شده و از اصالت معماری ایرانی بهره می‌برد. برج خلعت‌پوشان از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری تبریز محسوب می‌شود و در طول تاریخ مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان قرارگرفته است.
مراسم خلعت‌پوشان در برج خلعت‌پوشان
مراسم خلعت‌پوشان در دوره قاجار در برج خلعت‌پوشان تبریز به عنوان یک مراسم مهم برگزار می‌شد. این مراسم دارای مراحل خاصی بود که شامل ورود ولیعهد به محوطه‌ای پر از گل، درخت، استخر، آبشار، رودخانه و چمن بود. ولیعهد در محوطه برج سه طبقه و مدور می‌نشست و افرادی که خلعت می‌پوشیدند، در مقابل برج در صف می‌ایستادند.



در این مراسم، ولیعهد خلعت‌ها و انعام‌ها را به خدمت‌گزاران حکومت اهدا می‌کرد و شمشیر نشان را به کمر آن‌ها بسته و شال و عبای ترمه به دوششان می‌انداخت. سپس، افراد دریافت‌کننده خلعت به مرکز شهر حرکت می‌کردند و منتظر نزول اجلال بزرگان می‌ماندند. در پایان مراسم، تمامی شرکت‌کنندگان به مهمانی باشکوهی دعوت می‌شدند.



آخرین مراسم خلعت‌پوشان در برج خلعت‌پوشان تبریز در سال ۱۹۱۲ میلادی برگزار شد. در آن دوران، احمد شاه قاجار، برگزیده شدن شجاع‌الدوله مراغه‌ای به عنوان والی و حاکم آذربایجان را تصویب کرد. این بنا در حال حاضر تبدیل به یک مکان گردشگری شده است و در کنار مناظر طبیعی زیبای قله‌ها، باغ‌های سرسبز و رودخانه مهرانه رود، به یک بوستان زیبا تبدیل خواهد شد.



دسترسی به برج خلعت‌پوشان تبریز
برج خلعت‌پوشان تبریز، یکی از جاذبه‌های دیدنی استان آذربایجان شرقی است. این برج در قسمت چپ جاده تبریز-باسمنج واقع شده و در یک دره سرسبز و زیبا قرار دارد.



برای دسترسی به این مکان، شما می‌توانید از تاکسی یا خودروی شخصی استفاده کنید. به دلیل دوری مسیر، خودروی شخصی ممکن است گزینه بهتری برای رسیدن به این برج باشد.



آدرس دقیق این مکان در استان آذربایجان شرقی، تبریز، قسمت چپ جاده تبریز-باسمنج، جنوب محله کرگج، در نزدیکی رودخانه چایی قرار دارد.

4461/ی