نسل کشی مجدد ارمنیان

نویسنده: گقارد منصوریان، کارشناس ارشد روابط بین الملل

 با گذشت سه سال از پایان جنگ دوم قراباغ، در چند روز گذشته جنگی جدید منطقه قفقاز جنوبی را درنوردید. جمهوری آذربایجان به بهانه مبارزه با تروریسم خود ساخته، از چندین جهت حملات سهمگینی را علیه ساکنین ارمنی منطقه قراباغ آغاز کرد. پس از امضاء توافق آتش بس با میانجیگری روسیه و حضور نیروهای صلحبان آن کشور در منطقه کسی گمان نمی کرد که مجددا رویاروی نظامی میان آذری ها و ارمنیان به این سرعت رخ دهد، اما شواهد خلاف آن را هویدا ساخت.

جمهوری ارمنستان با قبول قرارداد آتش بس 9 نوامبر 2020 متعهد شد کلیه نیروهای نظامی خود را از منطقه قراباغ تخلیه کند و حتی مناطقه ای از قراباغ  را نیز به جمهوری آذربایجان تحویل دهد، در نتیجه از آن تاریخ هیچ نیروی نظامی رسمی از ارتش ارمنستان حضور فیزیکی در منطقه قراباغ  نداشته است. نیروهای مردمی ارمنی ساکن قراباغ برای دفاع از سکونت گاههای خود با تجهیزات سبک جزئی اقدام به نگهبانی و ایجاد پست های امنیتی کرده بودند و نیروهای حافظ صلح روسی نیز بر تمام اقدامات و روخدادها نظارت کامل داشتند.

اکنون به دور از بازی های سیاسی پشت پرده میان قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای مسئله مهم و تامل برانگیز اقدامات جمهوری باکو در آن منطقه است که می توان مصداق بارز نسل کشی ارمنیان قراباغ باشد.

نسل کشی  واژه ای است که به ندرت در حقوق بین الملل از آن استفاده می شود، اما برای ارمنیان به وفور استفاده می شود، نسل های ارامنیان اولین نسل کشی قرن را به دست ترکیه عثمانی تجربه کرده اند، یک ونیم میلیون ارمنی در مناطق آناتولی ترکیه در بین سال های 1915 تا 1917  امحا فیزیکی شده و از سرزمین های آبا اجدادی خود به اجبار کوچانده شدند و حال با گذشت بالغ بر100 سال مجددا در منطقه ای دیگر برای همان قوم در حال وقوع است.

نسل کشی یا کشتار دسته جمعی (ژنوسید)،استفاده غیر انسانی عملی علیه قومی به دلایل سیاسی، نژادی یا مذهبی، رفتار خشونت آمیز علیه اسرا و یا اعدام آنها، پاکسازی فیزیکی و کشتار منطقه ای افراد غیر مسلح، جابه جایی و کوچاندن اجباری ساکنین منطقه، غارت دارایی های اشخاص از مواردی است که در دو بخش جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی خلاصه می شود.

اقدامات جمهوری آذربایجان در چند روز گذشته علیه ساکنین ارمنی منطقه قراباغ صحه ای بر نقض قوانین بین الملل و جنایت علیه بشریت با در نظر گرفتن موارد فوق است. شواهد انکار ناپذیری از رفتار نیروهای آذری در برخورد با ساکنین ارمنی ثبت شده که تبیینگر برنامه های از پیش طراحی شده برای پاکسازی قوم ارمنی از آن مناطق بوده است. 

جامعه بین الملل با در نظر گرفتن منافع خود در مجازات عاملان جنایت ها اقدامی می کند، متاسفانه ارمنستان و ارمنیان در این برهه زمانی در  جایگاهی قرار ندارند تا اقداماتی ملموس به نفع آنها صورت گیرد. این واقعیتی تلخ در عرص بین الملل است.

ارمنیان و سرزمین های آنها در طول تاریخ به عنوان یک مانع کلیدی برای گسترش پان ترکیسم و اتحاد ترکان بوده است، مسجل ترین دلیل است که تاوان آن را ارمنیان با جان خود می پردازند. تنها راه در امان ماندن ارمنیان  پایداری و استفاده از نظریه واقعگرایی تدافعی است.