خستگی چشم وضعیتی است که با ناراحتی، فشار و خستگی در چشمها مشخص میشود که اغلب با طیف وسیعی از علائم همراه است. در این مقاله به بررسی خستگی چشم (آستنوپیا)، علل، علائم و راههای پیشگیری و درمان آن میپردازیم.
خستگی چشم یا آستنوپیا یک عارضه بینایی است و زمانی رخ میدهد که ماهیچههای چشم به دلیل استفاده طولانی مدت یا شدید دچار کشیدگی یا خستگی میشوند. این بیماری میتواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد. اما این مشکل در میان کسانی که زمان زیادی را صرف کار با کامپیوتر، مطالعه یا درگیر شدن در فعالیتهایی میکنند که نیاز به توجه بصری متمرکز دارد، بیشتر رایج است.
عوامل متعددی میتوانند در ایجاد خستگی چشم نقش داشته باشند. در ادامه برخی از رایجترین علل خستگی چشم (آستنوپیا) را بررسی خواهیم کرد.
استفاده طولانی مدت از دستگاههای دیجیتال مانند کامپیوتر، تلفنهای هوشمند و تبلتها میتواند منجر به خستگی چشم شود. نور آبی ساطع شده از صفحهنمایش این دستگاهها عامل اصلی خستگی چشم محسوب میشود.
مطالعه طولانی مدت، به ویژه در شرایط نوری ضعیف، میتواند عضلات چشم را تحت فشار قرار دهد. اگر این فشار به صورت مداوم ادامه یابد، احتمال ابتلا به آستنوپیا افزایش خواهد یافت.
نور ناکافی یا بیش از حد روشن میتواند باعث خستگی چشم شود. زیرا چشمها در این نور نامناسب برای تمرکز فشار بیشتری به خود وارد میکنند که همین امر باعث افزایش فشار بر ماهیچههای چشم و ضعیف شدن آنها خواهد شد.
افرادی که از گذشته مشکلات بینایی اصلاح نشده دارند مانند نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم، ممکن است خستگی چشم قابل توجهی را بعد از یک تمرکز کوتاه مدت بینایی تجربه کنند.
موقعیت نادرست صفحهنمایش کامپیوتر یا مواردی که در حال مطالعه آنها هستیم، میتواند چشمها را مجبور کند برای حفظ تمرکز بیشتر به خود فشار آورند. این فشار مضاعف چشمها را در معرض خستگی چشم قرار میدهد.
هنگام استفاده از دستگاههای دیجیتال، مردم اغلب کمتر پلک میزنند و به صفحهنمایش دستگاه خود خیره میشوند. تداوم یافتن این حالت برای مدت طولانی منجر به خشکی چشم، ناراحتی و در نتیجه آستنوپیا خواهد شد.
عدم استراحت منظم در طول دورههای طولانی تمرکز بینایی، میتواند خطر ابتلا به خستگی چشم را تشدید کند.
خستگی چشم میتواند از طریق علائم مختلفی ظاهر شود. علائم خستگی چشم (آستنوپیا) بسته به شرایط میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. اما برخی از علائم در بین اکثر افراد مشترک و شایع است که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
خستگی چشم (استنوپیا) یک مسئله رایج است که میتوان آن را به طور مؤثر با درمانهای صحیح و تنظیم سبک زندگی مدیریت کرد. با گنجاندن این استراتژیها در برنامه روزانه خود و توجه به سلامت چشمهای خود، میتوانید فشار چشم خود را کاهش دهید و دید واضحتری داشته باشید.
یکی از سادهترین و مؤثرترین راهها برای مبارزه با خستگی چشم، اجرای قانون ۲۰-۲۰-۲۰ است. این قانون اینگونه است که بعد از هر ۲۰ دقیقه کار، ۲۰ ثانیه استراحت کنید و نگاه خود را روی جسمی که حدود یک متر یا بیشتر با شما فاصله دارد، متمرکز کنید. این مکث کوتاه به ماهیچههای چشم شما اجازه میدهد تا آرام شوند و میتواند به طور قابل توجهی فشار روی آنها را کاهش دهد.
اطمینان حاصل کنید که فضای کار شما به خوبی با نور طبیعی یا مصنوعی روشن است و صفحه کامپیوتر یا صفحات مطالعه خود را در سطح چشم خود قرار دهید. کاهش نور خیره کننده و تنظیم روشنایی و کنتراست صفحهنمایش در سطوح استاندارد نیز میتواند به کاهش فشار بر چشم کمک کند.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آبی صفحهنمایش دیجیتال میتواند به خستگی چشم کمک کند. بسیاری از دستگاهها و برنامههای کامپیوتری فیلترهای نور آبی یا تنظیمات حالت شب را ارائه میدهند که میزان نور آبی ساطع شده را کاهش میدهد. فعال کردن این ویژگیها میتواند به ویژه بعد از تاریکی هوا مفید باشد.
هنگام استفاده از دستگاههای دیجیتال، معمولاً کمتر پلک میزنیم که منجر به خشکی چشم میشود. سعی کنید بیشتر اوقات پلک بزنید تا چشمان خود را مرطوب نگه دارید. استفاده از اشک مصنوعی نیز میتواند به کاهش خشکی چشم کمک کند.
هیدراته ماندن برای سلامت کلی چشم ضروری است. برای جلوگیری از خشکی چشم و در نتیجه ابتلا به خستگی چشم، در طول روز مقدار کافی آب بنوشید. کمآبی بدن میتواند خستگی چشم را تشدید کند، بنابراین یک بطری آب در دسترس خود داشته باشید.
عینکهای بلو کنترل برای فیلتر کردن نور آبی مضر ساطع شده از صفحهنمایش طراحی شدهاند. استفاده از این عینک میتواند به طور قابل توجهی فشار چشم را کاهش دهد، به خصوص اگر ساعتهای طولانی را با دستگاههای دیجیتال سپری میکنید.
تمرینات و ماساژهای ساده چشم میتواند به رفع خستگی چشم کمک کند. تکنیکهایی مانند پوشاندن چشمهای خود با کف دست، چرخاندن چشمها در حرکات دایرهای یا ماساژ ملایم شقیقهها برای شل شدن عضلات چشم میتواند بسیار مفید باشد.
اگر مشکل اساسی بینایی مانند نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم دارید، با یک متخصص چشم مشورت کنید. درمانهای اصلاحی بینایی، مانند عینک یا لنزهای تماسی، میتوانند با ایجاد دید واضح، فشار چشم را کاهش دهند.
اگر خستگی چشمتان علیرغم استفاده از این درمانها ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، ضروری است که به دنبال مشاوره حرفهای باشید. متخصص چشم میتواند یک معاینه جامع چشم را برای رد هر گونه مشکل اساسی انجام دهد، درمانهای مناسب را تجویز کند و توصیههای مناسب برای درمان خستگی چشم را ارائه دهد.
سلامت کلی شما در احتمال ابتلایتان به خستگی چشم نقش دارد. اطمینان حاصل کنید که یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی مفید برای چشم مانند ویتامین A، برنامه خواب منظم و مدیریت سطوح استرس را حفظ میکنید، زیرا این عوامل میتوانند بر سلامت چشم تأثیر قابل توجهی بگذارند.
همان طور که اشاره کردیم، خستگی چشم (آستنوپیا) یک بیماری شایع است که در اثر فعالیتهای بصری طولانی یا شدید، مانند استفاده از دستگاههای دیجیتال یا خواندن ایجاد میشود. اگرچه ممکن است این عرضه ناراحت کننده باشد، اما معمولاً یک مشکل جدی نیست. با پیروی از اقدامات پیشگیرانه و عادات مراقبت از چشم، میتوانید خطر ابتلا به خستگی چشم را کاهش دهید. اگر علائم ادامه یافت یا بدتر شد، توصیه میشود با یک متخصص چشم مشورت کنید تا در صورت وجود هر گونه بیماری زمینهای درمان مناسبی دریافت کنید.