جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
نویسنده: حازم عیاد
مقامات اسرائیلی از جمله شخص بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر و ایلی کوهن وزیر امور خارجه، تاکنون بارها از نزدیک بودن دستیابی به توافق با عربستان سعودی برای عادی سازی روابط دو طرف سخن گفته اند که هر بار با تکذیب ریاض مواجه شده است. تلاش های ایالات متحده آمریکا در این زمینه از جمله سفرهای آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و ویلیام برنز، مدیر سیا به عربستان نیز تاکنون با موفقیت همراه نبوده هرچند گفته می شود هدف اصلی این سفرها، همراه کردن ریاض با واشنگتن در جنگ اوکراین بوده است.
آمریکا به رغم تلاش هایی که برای تغییر موضع عربستان در جنگ اوکراین انجام داد، نتوانسته است موفقیت چشمگیری در این زمینه داشته باشد و عربستان و دیگر کشورهای خلیج فارس به کشورهای اروپایی و آمریکا در برابر روسیه و چین از جمله همراه شدن با غرب در تحریم روسیه یا ارسال سلاح به اوکراین و فاصله گرفتن از چین، ملحق نشدند.
روابط عربستان سعودی و آمریکا، مهم تر و پیچیده تر از آن است که در پرونده عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی خلاصه شود. با این حال نتانیاهو هر بار که با مشکلی سیاسی یا امنیتی مواجه می شود، مسئله عادی سازی روابط با عربستان را پیش می کشد. در واقع عادی سازی روابط با عربستان، برگه ای است که نتانیاهو برای کمرنگ کردن اختلافات سیاسی و امنیتی داخلی و خارجی به کار می گیرد از جمله برای تحت الشعاع قرار دادن تنش در روابط اسرائیل با دولت جو بایدن که دولت نتانیاهو را تندروترین دولت تاریخ اسرائیل توصیف کرده است.
به رغم آن که اسرائیل و آمریکا به طور کلی در خصوص ایران و تمایل به خارج کردن روابط ریاض و واشنگتن از بن بست هم عقیده هستند ولی وقتی پرونده های بزرگ مطرح می شود، مثل روابط با چین و جنگ اوکراین و برقراری آرامش در منطقه و مهار کردن جناح راست تندرو در اسرائیل، به شدت با یکدیگر اختلاف دارند. برای نتانیاهو دشوار است که بدون تضمین امکان تشکیل دولت ائتلافی با مخالفان کنونی اش، متحدان تندرو خود را کنار بگذارد زیرا چنین کاری ممکن است به هرج و مرج و حتی ترور شخص او منجر شود.
در پایان این که پرونده عادی سازی روابط با عربستان به یکی از مهم ترین ابزارهای مانور دادن برای نتانیاهو و حزب لیکود برای بهبود جایگاه خود و ترمیم اختلافات داخلی و خارجی اسرائیل تبدیل شده است. آیا ریاض به نتانیاهو برای خروج از تنگنای داخلی و خارجی دست یاری خواهد داد یا او را رها خواهد کرد تا در باتلاقی که خودش ساخته است غرق شود؟
منبع/عربی 21