جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
نویسنده: Anatol Lieven
دیپلماسی ایرانی: نیوکلا سارکوزی، رئیس جمهوری اسبق فرانسه یک راه حل دیپلماتیک برای خروج از این موضوع ارائه می دهد، تفسیری که با الفاظ انعکاسی به نوعی به طرفداری از پوتین می پردازد.
نیکولا سارکوزی، رئیس جمهوری سابق فرانسه، در مصاحبه‌ای با روزنامه فیگارو که در 16 ماه اوت منتشر و بر اساس کتاب جدیدش منتشر شد، آنچه را که در تفکر غرب در مورد جنگ در اوکراین گم شده است، بیان کرد: یک طرح دیپلماتیک B در صورت شکست تهاجم کنونی اوکراین. اگر این طرح شکست بخورد، همانطور که به طور فزاینده ای محتمل به نظر می رسد، محتمل ترین جایگزین برای راه حل دیپلماتیک، یک جنگ فرسایشی نامحدود و خونین در امتداد خطوط نبرد کنونی خواهند بود. جدا از تهدیدهای فاجعه بار و جنگ ناتو و روسیه که توسط سارکوزی توصیف شده است، غربی‌هایی که دوست اوکراین هستند یا ادعا می‌کنند که با این کشور دوست هستند، باید عواقب جنگ پایان‌ناپذیر با آن کشور را در نظر بگیرند. اینها شامل تداوم تلفات انسانی وحشتناک و ادامه تخریب اقتصاد اوکراین است، بدون هیچ اطمینانی در مورد اینکه چه کسی برای بازسازی آن هزینه خواهد کرد. آنها همچنین مستلزم به تعویق انداختن نامحدود روند الحاق اوکراین به اتحادیه اروپا خواهند بود، که بهترین شانس را برای پیوستن واقعی به غرب و ناتوانی پناهندگان اوکراینی برای بازگشت به خانه‌های خود را فراهم خواهد کرد که در نتیجه به کاهش فاجعه‌بار و دائمی جمعیت اوکراین منجر خواهد شد.
علاوه بر موارد فوق، این احتمال وجود دارد که ارتش اوکراین در اثر سال‌ها حملات ناموفق، خسته شده باشد و در نهایت قربانی ضدحملات روسیه شود، که این امر به تلفات ارضی بسیار بیشتر از آنچه اوکراین تاکنون متحمل شده است، منجر خواهد شد.
در این صورت، ممکن است تصور شود حتی کسانی که با توصیه های خاص سارکوزی مخالف هستند، از فرصت برگزاری یک بحث عمومی جدی در مورد راه های پیش رو استقبال کنند. در مقابل، پاسخ اکثریت سیاستمداران و مفسران غربی (از جمله فرانسوی) اظهارات رئیس جمهور سابق فرانسه را در قالب عناوینی چون «دوست پوتین» «شرم‌آور» و «تکان‌دهنده» اعلام کردند.
بررسی گزارش‌های «اخبار» رسانه های غربی (عمدتاً نظرات پنهان) در این زمینه جالب است. از ده داستان برتر در مورد مصاحبه حاصل از جست وجوی گوگل، تنها دو مورد بر اظهارات خود سارکوزی تمرکز داشتند. بقیه، در محتوا و عناوین خود (مانند «نیکولا سارکوزی شرم آور زیر آتش برای دفاع از پوتین» در روزنامه گاردین)، حملات خشمگینانه به سارکوزی را برجسته و به طور مفصل موضوعاتی را نقل کردند.
آنچه سارکوزی در واقع گفت این است:
"بدون مصالحه، هیچ چیز ممکن نخواهد بود و ما با این خطر مواجه خواهیم بود که هر لحظه وضعیت به انحطاط کشیده شود. این بشکه باروت می تواند عواقب وحشتناکی داشته باشد… اوکراینی‌ها می‌خواهند آنچه را ناعادلانه از آنها گرفته شده است، دوباره بدست آورند. اما اگر آنها نتوانند آن را به طور کامل مدیریت کنند، این درگیری ادامه دار خواهد بود… گزینه دیگر همه پرسی [در سرزمین هایی که از سال 2014 توسط روسیه اشغال شده است] که به شدت تحت نظارت جامعه بین المللی باشد، خواهد بود… این نکته را باید گفت که بازگشت به حالت قبل [یعنی حاکمیت اوکراین بر کریمه] یک توهم است.
سارکوزی درباره عضویت اوکراین در ناتو گفت: روسیه باید از هرگونه اقدام نظامی علیه همسایگان خود صرف نظر کند… اوکراین باید متعهد شود که بی طرف بماند… ناتو می تواند در عین حال تمایل خود را برای احترام گذاشتن و در نظر گرفتن ترس تاریخی روسیه از محاصره شدن توسط همسایگان غیردوست، تأیید کند.
وی همچنین پیشنهادهایی از قبیل این که اوکراین می تواند در آینده قابل پیش بینی به اتحادیه اروپا بپیوندد، غیرواقعی و ریاکارانه توصیف کرد. در مقایسه با تلاش‌های ناامیدکننده چند دهه ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا سارکوزی گفت: «ما مشغول ارائه وعده های دروغینی هستیم که به آنها عمل نمی شود.»
سارکوزی درباره تلاش‌های قبلی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه برای مذاکره با پوتین، گفت که اینها درست بوده است. اما مکرون نتوانسته بود هیچ پیشنهاد مشخصی را برای سازش ارائه دهد، تا حدی به دلیل "فشار کشورهای اروپای شرقی". سارکوزی از اروپایی ها خواست که به یاد داشته باشند، چه بخواهیم چه نخواهیم، روسیه همیشه بخشی از اروپا و همسایه اتحادیه اروپا خواهد ماند و همزیستی با آن ضروری است. بنابراین، "منافع اروپا این بار با منافع آمریکا همسو نیست."
علی رغم محکومیت تقریباً جهانی که مصاحبه سارکوزی ایجاد کرده است، بسیاری از سخنان او در واقع در گذشته توسط برخی از مقامات آمریکایی و اروپایی بیان شده و در رسانه های غربی نیز نقل شده بود. در ماه فوریه، یکی از مقامات دولت بایدن که خواسته بود نامش فاش نشود، به نیویورک تایمز گفته بود که هدف ایالات متحده نباید این باشد که اوکراین دوباره کریمه را بازپس گیرد (چیزی که هم از نظر نظامی بسیار دشوار است و هم خطری برای تحریک روسیه در استفاده از سلاح هسته ای خواهد بود).
در اینجا سارکوزی راه حلی دموکراتیک را پیشنهاد کرده که توسط توماس گراهام و دیگران نیز پیشنهاد شده، اما توسط دولت های دموکراسی غربی نادیده گرفته شده است: تصمیم گیری از طریق همه پرسی تحت نظارت بین المللی به ساکنین مناطق مربوطه واگذار شود.
با این حال، در حال حاضر - و همانطور که پنتاگون از قبل به درستی هشدار داده بود احتمالاً - ارتش اوکراین هنوز تا توانایی بازپس گیری کریمه بسیار فاصله دارد و به احتمال زیاد هرگز به این موقعیت دست نخواهد یافت. شکست احتمالی حمله کنونی اوکراین اکنون به طور گسترده توسط تحلیلگران رسمی و غیر رسمی غربی مورد بحث قرار گرفته است. با این حال، یک بار دیگر، تعداد کمی به این نتیجه آشکار رسیده اند که نتیجه، یک جنگ فرسایشی طولانی مدت خواهد بود، که یا به آتش بس نهایی در راستای خطوط فعلی یا - احتمالاً - به پیروزی جدید روسیه منجر می شود. حتی تعداد کمی پیشنهادهای سارکوزی را در این استدلال که نتیجه نهایی باید یک صلح سازش‌آمیز باشد، تکرار و پیشنهاد کرده‌اند که شرایط این صلح چگونه باید باشد.
بین سال‌های 1916 و 1917، زمانی که جبهه غرب در یک بن‌بست خونین وحشتناک فرو رفته بود و روسیه در انقلاب و جنگ داخلی دست و پنجه نرم می کرد، صداهای مخالف در بین کشورهای اروپایی بلند شد که خواستار مصالحه بودند و در تمام این کشورها، این صداها به عنوان فریادهای "شرم آور" توصیف شد و با اتهامات "خیانت" و "تسلیم" خاموش شد. نتیجه این بود که سه کشور بزرگ اروپایی ویران شدند حتی فاتحان جنگ (به استثنای ایالات متحده) به طور غیرقابل برگشتی فلج شدند و زمینه برای ظهور فاشیسم، استالینیسم و فاجعه بزرگتر یعنی وقوع جنگ جهانی دوم فراهم شد. مورخان صد سال آینده در مورد محاکمه و تعقیب جادوگران غربی علیه کسانی که صلح در اوکراین را پیشنهاد می کنند، چه خواهند گفت؟
منبع: ریسپانسیبل استیتکرفت Responsible Statecraft / ترجمه: دکتر سعید سیفی ، کارشناس ارشد روابط بین الملل