شنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
ایران و آمریکا که با یکدیگر اختلاف دارند، به دنبال راه هایی برای کاهش تنش هستند. یکی از این راه ها مبادله زندانیان دو طرف و آزاد شدن برخی از دارایی های بلوکه شده ایران در خارج از کشور بوده است. اما با این حال هم اکنون یافتن راه حلی اساسی برای مسائل هسته ای ایران بسیار دشوار است. در هر صورت امیدواریم برای کاهش تنش های بحرانی، سازش های واقع بینانه میان دو طرف صورت گیرد.
توافق هسته ای سال 2015 در اصل برای لغو تحریم های بین المللی علیه ایران و محدود شدن برنامه های هسته ای این کشور امضا شده است. اما دولت ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده امریکا، سال 2018 به طور یک جانبه از این توافق خارج شد و با پیش گرفتن سیاست «فشار حداکثری» به دنبال اصلاح رفتار ایران از طریق تحریم ها بود. ایران در پاسخ به اقدام آمریکا فعالیت غنی سازی اورانیوم را سرعت بخشید و به این ترتیب دو کشور به حدی از تنش نزدیک شدند که درگیری نظامی احساس شده بود. ایران به لحاظ فنی یک قدم تا دستیابی بمب اتمی فاصله دارد. هم اکنون با توجه به موقعیت ایران در برنامه های هسته ای، یک وضعیت خطرناکی وجود دارد که می تواند به درگیری نظامی تصادفی و اشاعه برنامه توسعه هسته ای در خاورمیانه بی ثبات منجر شود.
انتظار می رود ایران پس از لغو تحریم ها بتواند از حدود شش میلیارد دلار از دارایی های این کشور که در کره جنوبی بلوکه شده است، استفاده کند. با توجه به دارایی آزاد شده، کادر رهبری ایران از یک سو باید اقتصاد ضعیف این کشور بر اثر تحریم های کشورهای غربی را بازسازی کند و از سوی دیگر باید به ندای مردم که به دنبال آزادی بیشتر هستند، گوش فرا دهد. همچنین عادی سازی روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی و بازگشت ایران به مسیر همکاری های بین المللی به سود منافع ملی این کشور خواهد بود.
بدون شک اقدام دولت ترامپ در خروج از توافق هسته ای بدون هیچ جایگزینی مناسب بسیار غیر مسوولانه بوده است. این امیدواری وجود دارد که دولت جو بایدن صداقت خود درباره چند جانبه گرایی را نشان دهد و برای بازگرداندن اعتماد از دست رفته ایران شتاب به خرج دهد.
ژاپن هم اکنون در موقعیتی قرار دارد که از سازش میان دو طرف حمایت می کند. هر چند به علت تحریم های ایران مذاکره تجاری با این کشور انجام نمی شود ولی با این حال شرکت های ژاپنی با توجه به پتانسیلی که ایران برای سرمایه گذاری دارد، دفاتر و کارمندان خود را در تهران حفظ کرده اند. به هرحال امیدواریم که تنش میان دو کشور ایران و آمریکا کاهش یابد و انتظارات برآورده شود.