عکس / آدمهای این شهر دهان ندارند

شهر یئری کجاست؟

ابتدا بیایید ببینیم شهر یئری کجاست و چگونه می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد؟ این منطقه باستانی در ۳۱ کیلومتری شرق مشگین شهر و در شمال غربی روستای پیرازمیان قرار دارد. برای رسیدن به این محوطه باید مسیر ۶۵ کیلومتری را به سمت شمال غرب اردبیل حرکت کرده و خودتان را به رود قره‌سو برسانید. 

بهترین مسیر رسیدن به شهر یئری، جاده اردبیل به مشگین شهر است. بعد از شهر لاهرود با دیدن تابلوی روستای پیرازمیان در سمت چپ جاده، باید وارد این روستا شوید و جاده خاکی به طول یک کیلومتر را طی کنید تا به محوطه باستانی برسید.

آدرس شهر یئری اردبیل: استان اردبیل، شهرستان مشگین شهر، ۳۱ کیلومتری شرق شهر مشگین شهر، روستای پیرازمیان

شهر یئری، شهر آدم‌های بی‌دهان

شاید شنیده باشید که از شهر یئری، با عنوان «شهر آدم‌های بی‌دهان» یاد می‌کنند. این منطقه باستانی جزو قدیمی‌ترین آثار برجای مانده از دوران گذشته است که در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

شهر یئری وسعتی حدودا ۴۰۰ هکتاری دارد و از سه بخش شامل قلعه نظامی یا ارجق قلعه، معبد و قوشا تپه تشکیل شده است. همچنین در بخش‌های دیگر این محوطه باستانی قسمت‌های دیگری مانند گورهای باستانی، منطقه مسکونی نزدیک قلعه و رودخانه قره‌سو وجود دارند.

آدم‌های سنگی معروف این شهر در بخش قوشاتپه قرار دارند. قوشاتپه در زبان محلی به معنای «دو تپه نزدیک به هم» است و به علت قرارگرفتن دو تپه روبروی یکدیگر با این نام خوانده می‌شود.  قدمت این قسمت به هزاره هفتم پیش از میلاد می‌رسد. بخش‌های دیگر محوطه باستانی شهر یئری، قدمتی تقریبا ۳۵۰۰ ساله دارند. همچنین در قسمت پایین معبد غاری به نام «قارا کهول» وجود دارد که در گذشته از آن به عنوان حمام، آب‌انبار و محل تطهیر شدن برای ورود به معبد استفاده می‌شد.

سنگ‌افراشت‌های باستانی شهر یئری از عجیب‌ترین آثار باستانی هستند که متاسفانه امروزه دچار آسیب زیادی شده‌اند. به خصوص گردباد سال ۱۳۹۰ ویرانی این مجموعه را شدت بخشید. حدود ۵۳۷ سنگ‌افراشت با ارتفاع ۷۰ تا ۲۶۰ سانتی‌متر به شکل افرادی دست به سینه و بدون دهان در این محوطه باستانی به چشم می‌خورد. در بین مجسمه‌های بی‌دهان یک مجسمه زن با دهان هم در این منطقه وجود دارد. از نقوش موجود در این محوطه می‌توان به نقش بز کوهی، انسان در حالت‌های مختلف و چندین نقش دیگر که متاسفانه قابل تشخیص نیستند اشاره کرد. این نقوش به طرز هنرمندانه‌ای توسط فلزات سخت، استخوان حیوانات و سنگ‌ها با ضربه‌های منظم و دقیق ایجاد شده‌اند. جالب است بدانید از این نمونه سنگ‌های برافراشته، هفت قطعه در حکاری کردستان ترکیه و یک قطعه در قپوزستان کشور آذربایجان وجود دارد.

4461/س