طرح رتبهبندی معلمان با وجود تأکید بر آن در سند بالادستی آموزشوپرورش، یعنی سند تحول بنیادین، یکی از طرحهای بلاتکلیف و پربحث نظام تعلیم و تربیت در 11سال گذشته بود.
این طرح برای اینکه تأیید مجلس و هیأت دولت را هم بگیرد، سالهای سال در بهارستان و پاستور منتظر ماند تا اینکه در 31شهریور 1400اعلام شد قابلیت اجرا دارد. البته برای اینکه این طرح به قانون تبدیل شود، باز 6ماهی زمان برد. تا اینکه سرانجام در اسفندماه 1400با اخذ مصوبه مجلس به قانون تبدیل شد تا پایانی باشد بر انتظار معلمان. قانونی که هدف از اجرایش افزایش کیفی فرایند تعلیم و تربیت، اعتلای کرامت و منزلت اجتماعی معلمان، استقرار نظام پرداختها براساس تخصص و شایستگیها، عملکرد رقابتی معلمان، مهندسی نیروی انسانی، توسعه مستمر و نظاممند شایستگیهای عمومی، تخصصی، حرفهای و تربیتی و کیفیت عملکرد معلمان، تقویت انگیزه و رضایتمندی شغلی و ارتقای تعهد و تقویت هویت حرفهای معلمان براساس نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزشوپرورش است.
سیدابراهیم رئیسی که خبر از انتظار 11- 10ساله معلمان برای اجرایی شدن این قانون را داشت، سریعاً در تاریخ 23اسفند1400 نسبت به ابلاغ این قانون برای اجرا به آموزشوپرورش اقدام کرد. بعد از این ابلاغیه بود که وزارت آموزشوپرورش هم موظف به تدوین آییننامه اجرایی این قانون شد و بهگفته مسئولانش، این آییننامه را با مشارکت خود معلمان تهیه و تنظیم کرد.
براساس این آییننامه، شایستگیهای عمومی، تخصصی، حرفهای و تجربه، ملاک رتبهبندی معلمان است. درواقع در اجرای طرح رتبهبندی معلمان، بسته ارزیابی عملکرد آموزشی، اداری و تجربی معلمان 30درصد، بسته ارزیابی سنجش عمومی دانش، بینش و مهارتهای تعلیم و تربیت در ابعاد شایستگی عمومی، تخصصی و حرفهای 40درصد و ارزیابی حرفهای و تخصصی 30درصد در رتبهبندی معلمان تأثیرگذار است.
با این ملاکهاست که در نهایت معلمان در ۵گروه آموزشیار معلم، مربیمعلم، استادیارمعلم، دانشیارمعلم و استادمعلم طبقهبندی میشوند و برای دستیابی بههرکدام از این رتبهها، به جز آموزشیار معلم که تا ۵۰۰امتیاز را شامل میشود، برای سایر رتبهها بهترتیب حداقل ۵۰۰، ۶۰۰، ۷۵۰ و ۹۰۰ امتیاز ضرورت دارد.
با توجه به قوانین وضعشده برای قانون رتبهبندی، معلمانی که امتیازات لازم برای ارتقا به یکی از رتبههای موضوع این قانون را کسب کردهاند، هر 5سال یکبار مجدداً طبق ضوابط این آییننامه اجرایی مورد ارزیابی قرار میگیرند و اگر امتیاز لازم را برای حفظ رتبه کسب نکنند، به رتبه پایینتر تنزل پیدا خواهند کرد.
چنین معلمانی بهدنبال این موضوع موظف به گذراندن دوره بازآموزی در دانشگاههای وابسته به آموزشوپرورش میشوند و اگر این مورد برای بار دوم تکرار شود، معلم از رسته آموزشی و فرهنگی خارج خواهد شد. بهگفته وزیر آموزشوپرورش، بالغ بر 900هزار تا یکمیلیون نفر از معلمان مشمول رتبهبندی فرهنگیان میشوند.
یوسف نوری در اینباره میگوید: «با اجرای طرح رتبهبندی معلمان مبلغ 2میلیون و 300هزار تومان بهطور میانگین به حقوق این افراد اضافه خواهد شد. میانگین حقوق معلمان براساس آخرین اعلام خزانه کشور، 7 میلیون و 728هزار تومان است که درصورت اجرای رتبهبندی، افزایش خوبی خواهد داشت.» او با بیان اینکه برای اجرای این طرخ نیاز به آموزش ارزیابان بود و این کار با آموزش حدود 3هزار نفر حدود 3ماه طول کشید، میگوید: «از بین آنها 2هزار نفر برای مشارکت در اجرای این قانون انتخاب شدند.» قدردان صبوری معلمان هستیم وزیر آموزشوپرورش درخصوص آخرین وضعیت رتبهبندی میگوید: «مراحل پایانی رتبهبندی در حال انجام است؛ هرچند ابهاماتی در رتبهبندی برخی از همکاران وجود دارد که بهتدریج در حال برطرف شدن است.» او ضمن تأیید روند کند انجام رتبهبندیها میگوید: «طبیعی است طرح رتبهبندی برای نخستینبار در حال انجام است و قطعاً با کندی پیش میرود تا ابهامات موجود در آن شفاف شود. از صبوری فرهنگیان در موضوع رتبهبندی تشکر میکنم و امیدوارم فرهنگیان با سعهصدر بستری را فراهم کنند تا همکاران رتبهبندی را بهدرستی انجام دهند.»
نوری همچنین میافزاید: «رتبه اول همه همکاران به جز همکارانی که قانون ثبت، رتبهبندی آنها را منع کرده است، ثبت شده است. ابهام در رتبه برخی از معلمان وجود دارد که در حال بررسی است.» بهگفته او، رتبهبندی معلمان مهرآفرین هم انجام شده است. نوری ادامه میدهد: «من به همکاران هم گفتم که با این لکهگیریها رتبهبندی حتماً تا پایان سال انجام خواهد شد و اعتبار داده شده برای امسال تخصیص خواهد یافت.» صدور احکام رتبهبندی بازنشستگان آموزشوپرورش بهعنوان نخستین گروه از معلمان رتبهبندی شده از 23بهمنماه آغاز شد. کارگروه اجرایی رتبهبندی معلمان وزارتآموزشوپرورش با اعلام این خبر در قالب اطلاعیهای خطاب به روسای هیأتممیزه رتبهبندی معلمان استانها قید کرده است که: «حسب برنامهریزی انجام شده در هیأت ممیزه مرکزی، صدور احکام رتبهبندی همکاران بازنشسته مشمول طرح رتبهبندی معلمان از تاریخ ۲۳بهمن ۱۴۰۱ اجرا خواهد شد.
مقتضی است مسئولان میز کار رتبهبندی استان و مناطق نسبت به تمهید مقدمات، برنامهریزی و اجرای مناسب، فرایند صدور احکام بازنشستگان در ادارات کل استانها و مناطق تابعه اقدام کنند.» در ادامه این اطلاعیه آمده است: «بدیهی است احکام شاغلان نیز بلافاصله پس از طی مراحل اجرایی صادر خواهد شد. شایسته است هماهنگی و آمادگی عوامل اجرایی صدور احکام در سطح استان و مناطق در هفته جاری بهصورت تماموقت مورد نظر قرار گیرد.» بازنشستگانی که در این حکم از آنها سخن گفته شده است، افرادی هستند که از تاریخ 31شهریور 1400یعنی زمان اجرای قانون رتبهبندی به بعد بازنشسته شدهاند؛ بنابراین این افراد از مزایای رتبهبندی متناسب با رتبه اکتسابی برخوردار میشوند و احکام بازنشستگی آنها برابر مقررات اصلاح خواهد شد.
ر روزهایی که طرح رتبهبندی معلمان در وزارت آموزشوپرورش دنبال میشد، خبرهایی از محرومیت برخی از معلمان از رتبهبندی در برخی استانها رسید. صادق ستاریفرد، معاون وزیر آموزشوپرورش در پاسخ به این ابهامات میگوید: «در آییننامه رتبهبندی 4دسته صلاحیت عنوان شده است. در بخش شایستگی عمومی حداقل امتیاز برای کسب رتبه ۱۵۰ از ۳۰۰ است و هرکدام از مشمولان که ۱۵۰امتیاز را کسب نکنند، رتبه پنجگانه را نمیگیرند و اگر همکاری یکی از رتبههای یک تا 5 را احراز نکند بهمدت یکسال مزایای رتبه یک را مشمول شده و بعد از یکسال مجددا ارزیابی میشود و اگر بعد از یک سال صلاحیت لازم را کسب نکند، رتبهبندیاش قطع خواهد شد. این صراحت آییننامه است.» طی ابلاغیه شماره 250982مورخ 24/5/1401مبلغ 83هزار میلیارد ریال بابت علیالحساب خالص پرداختی اجرای طرح رتبهبندی معلمان بهمدت 11ماه (مهر 1400لغایت مرداد 1401) به وزارتآموزشوپرورش، ادارات کل آموزشوپرورش استانها اختصاص یافته و بهحساب مشمولین واریز شده است.
رئیس سازمان برنامهوبودجه با بیان اینکه آییننامه اجرایی قانون رتبهبندی معلمان پس از سالها در دولت سیزدهم تصویب و ابلاغ شد و سازمان برنامهوبودجه خود را مکلف به اجرای قانون میداند، میگوید: بهمحض صدور احکام، افزایش حقوق لحاظ خواهد شد و حتی منابع مورد نیاز در خزانه برای اجرای این کار درنظر گرفته شده است. مسعود میرکاظمی با بیان اینکه اعتبار موردنیاز جهت رتبهبندی معلمان درنظر گرفته شده که پس از صدور احکام معلمان در سقف بودجه پرداخت خواهد شد، ادامه میدهد: «امیدواریم اجرای این طرح علاوه بر کمک به بهبود معیشت معلمان عزیز به بهبود سطح کیفیت آموزش در مدارس نیز منجر شود.»