يکشنبه ۰۴ آذر ۱۴۰۳
سرکردگی ایالات متحده امریکا یا، همانطور که ترجیح می دهند بگویند، رهبری، در بسیاری از نقاط جهان بر اساس فرمول قدیمی و ساده، «تفرقه بینداز و حکومت کن» استوار بوده است. استراتژی چین، که هر چند متواضعانه در راه تبدیل شدن به رهبر بعدی جهان است، بر اصول متضادی استوار است.
چین ابتدا امریکای لاتین را از زیر سلطه امریکا بیرون کشید. در آنجا، چین نه فقط اولین شریک اقتصادی همه کشورهای قاره است، بلکه در حال تبدیل شدن به یک نیروی سیاسی برجسته نیز هست. سپس بر آفریقا «تسلط» پیدا کرد و اخیرا، آخرین میخ، در خاورمیانه کوبیده شد. در اینجا نیز، چین ابتدا در میان بزرگترین شرکای تجاری منطقه (بیش از 300 میلیارد دلار در سال 2022 میلادی) نفوذ کرد و اکنون با ابتکارات سیاسی مهمی از این نتایج حمایت می کند.
توافقی که در 10 مارس با میانجیگری چین و در پکن برای عادی سازی روابط میان عربستان سعودی و ایران حاصل شد، در واقع یک انقلاب ژئوپلیتیکی است. به گفته موسسه مطالعات خاورمیانه واشنگتن، نقش چین در تسهیل این توافق، نوعی حیرت را در پایتخت امریکا ایجاد کرد و برخی را وادار کرد که بگویند «عصر جدیدی از ژئوپلیتیک» آغاز شده است.
در این میان، برخلاف تحولات لیبرالی که بیش از یک دهه پیش توسط امریکا مطرح شد، انقلاب جدیدی که توسط چینی ها انجام شد، صلح آمیز و تحکیم کننده است.
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا گفته است که امریکا هرگز خاورمیانه را ترک نخواهد کرد. به گفته وی، به جز امریکایی ها چه کسی می تواند صلح و امنیت منطقه را تامین کند؟ الجزیره می نویسد، اما همه چیز دقیقا برعکس شد. تا زمانی که امریکایی ها به کاشتن بذر اختلاف ادامه می دادند، کشورهای خلیج فارس را با تهدید ایران می ترسانند و سیستم های تسلیحاتی گران تر را بر آنها تحمیل می کردند، چین شاخه زیتون را برای همه گسترش داد. پکن کاری را انجام داد که واشنگتن نتوانست، تهران و ریاض را آشتی داد.
امریکایی ها همچنان از این حرف می زنند که آماده هستند، از همه در برابر ایران محافظت کنند، غافل از اینکه دیگر کسی به آنها نیاز ندارد.
کارشناسان امریکایی در تلاش هستند تا به خود اطمینان دهند که توافقنامه امضا شده عربستان و ایران در مورد آشتی و برقراری روابط دیپلماتیک هنوز قابل اثبات نیست. مقامات ارشد امنیتی ایران و عراق در 19 مارس با حضور محمد شیاع السودانی توافقنامه همکاری امنیتی میان تهران و بغداد را امضا کردند. قرار است، با نظارت چین، اجلاس گسترده تری میان ایران و شورای همکاری شش کشور حاشیه خلیج فارس در اواخر سال جاری به منظور ایجاد یک سیستم امنیتی منطقه ای «بدون حضور قدرت های فرامنطقه ای» برگزار شود.
واشنگتن پست می نویسد که معتقد است، توافق تهران و ریاض در پکن نشان دهنده "تغییر قابل توجهی در وضعیت استراتژیک در خاورمیانه" است. و مطمئنا اوضاع را برای اسرائیل پیچیده خواهد کرد که از این پس "باید منافع چین را در نظر بگیرد". این توافق گام مهمی برای پکن در تلاش هایش برای تاثیرگذاری بر شکل گیری نظم نوین جهانی است.
منبع:ای نیوز