تحول در برنامه‌ریزی شهری تهران: معرفی مدل «حکمرانی اکچوئری فرهنگی»؛ آیا می‌توان «بدهی فرهنگی» را بیمه کرد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی صد آنلاین، در تحولی چشمگیر در حوزه سیاست‌گذاری شهری، دکتر سید احمد علوی، عضو کمیسیون فرهنگی دوره ششم شورای اسلامی شهر تهران، از ارائه یک چارچوب نظری نوین با عنوان «حکمرانی اکچوئری فرهنگی» (CAG) خبر داد. این مدل جسورانه، برای اولین بار تلاش می‌کند تا مفاهیم انتزاعی فرهنگی نظیر «هویت» و «سرمایه اجتماعی» را از قلمرو صرفاً کیفی خارج کرده و آن‌ها را در قالب «ریسک‌های مالی قابل مدیریت» تعریف کند.

مدل CAG که از اصول بنیادین علم محاسبات اکچوئری (همان ابزار مورد استفاده در صنعت بیمه) بهره می‌برد، حکمرانی فرهنگی شهر تهران را از یک فرایند هزینه‌محور به یک سیستم مدیریت ریسک استراتژیک تبدیل می‌کند. این نظریه استدلال می‌کند که مواردی چون فرسایش هویت، مهاجرت نخبگان فرهنگی و کاهش مشارکت مدنی، صرفاً معضلات اجتماعی نیستند، بلکه «بدهی‌های فرهنگی بالقوه» (Cultural Liabilities) محسوب می‌شوند که در آینده بار مالی سنگینی بر دوش مدیریت شهری خواهند گذاشت.

بر اساس این مدل، اکچوئرهای فرهنگی وظیفه دارند تا با استفاده از داده‌های اجتماعی، «نرخ زیان مورد انتظار» و «شدت زیان مالی» ناشی از این ریسک‌ها را محاسبه کنند. با این روش، بودجه‌بندی فرهنگی دیگر بر اساس نیازهای جاری تعیین نمی‌شود، بلکه مبلغی به عنوان «حق بیمه فرهنگی» محاسبه می‌گردد. این حق بیمه، بودجه‌ای است که باید سالانه برای جلوگیری از وقوع بحران‌های پرهزینه فرهنگی در آینده کنار گذاشته شود. پذیرش این رویکرد، ابزاری قدرتمند در دست شهرداری قرار می‌دهد تا سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی را به عنوان یک ضرورت تضمین‌کننده پایداری و انسجام شهر، توجیه نماید.