پنجشنبه ۱۸ بهمن ۱۴۰۳
سیدجلال ساداتیان، کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به دیدار ترامپ و نتانیاهو در خصوص مسائل منطقه و غزه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید توجه داشت که ترامپ به دو دلیل با نتانیاهو دارای زاویه است. دلیل اول مسائل شخصی است. زمانی که بایدن در سال ۲۰۲۰ میلادی به قدرت رسید نتانیاهو فوراً به او تبریک گفت و همین مسأله باعث ناراحتی ترامپ شد. او در دور اول ریاست‌جمهوری خود مالکیت بلندی‌های جولان را به اسرائیل داد و حتی بحث انتقال سفارت این رژیم به قدس را عملیاتی کرد و انتظار داشت که نتانیاهو حتی پس از پیروزی بایدن هم با او ارتباط تنگاتنگی داشته باشد و دموکرات‌ها را چندان مورد توجه خود قرار ندهد. حتی زمانی که ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری به قدرت رسید، نتانیاهو چندین بار سعی کرد با وی ارتباط برقرار کند اما ترامپ چندان توجهی به وی نکرد. دلیل دوم هم این است که ترامپ به دنبال آن است تا بتواند در نهایت درگیری‌ها در خاورمیانه را به حداقل برساند و پس از این اقدام به سراغ چین برود و دست به موازنه قدرت بزند و از سوی دیگر در همین راستا تلاش می‌کند تا بتواند هزینه برقراری امنیت در خاورمیانه را به دوش کشورهای عربی بیندازد و در نهایت تسلیحات مورد نیاز آنها را تأمین کند.
وی ادامه داد: ترامپ در فرایند مذکور سعی می‌کند ایران و حماس را به عنوان یک تهدید مجدداً برجسته کند و به موازات اظهارات نتانیاهو تلاش می‌کند تا به جامعه جهانی بفهماند تهران و جنبش مقاومت فلسطین مجدداً در حال بازیابی خود در منطقه هستند. این در حالیست که طرح کوچاندن فلسطینی‌ها توسط او مطرح شده و در این راستا مصر و اردن به عنوان مقاصد مورد نظر رئیس‌جمهوری ایالات متحده در دستور کار واشنگتن قرار دارند. همین موضوع باعث شده تا کمک‌های خارجی ایالات متحده به مصر و اسرائیل قطع نشود و این در حالیست که عبدالله دوم، پادشاه اردن قرار است به زودی با ترامپ در کاخ سفید دیدار کند.
در این میان مصر سعی می‌کند با بالا بردن هزینه پذیرش فلسطینی‌ها در چارچوب طرح پیشنهادی ترامپ، کمک‌های بیشتری را از ایالات متحده دریافت کند اما اردن معتقد است که ورود مجدد طیف جدیدی از فلسطینی‌ها به این کشور می‌تواند تبعات سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای آنها به وجود بیاورد و بر همین اساس باید گفت که اردن بیش از همه نگران اجرای طرح انتقال ساکنان غزه به قاهره و امان است. در این راستا باید توجه شود که ترامپ یک حداکثرگرا به حساب می‌آید و دوست دارد در یک بده بستان سیاسی آنچه که مد نظر دارد را محقق کند و به همین دلیل در مورد پرونده غزه و حتی سایر تحولات خاورمیانه ممکن است که او یک معامله چند وجهی را برای تحقق منافع خود و ایالات متحده کلید بزند که در جایی امکان دارد به ضرر اسرائیل و در تقابل با نتانیاهو باشد.
این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: موضوع دیگر این است که در شرایط کنونی سر و صداهایی از درون اسرائیل به گوش می‌رسد که نشان می‌دهد اختلاف نتانیاهو با کابینه فعلی افزایش پیدا کرده است. به عنوان مثال ایتمار بن گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل و همچنین وزیر دارایی این رژیم موافق ادامه جنگ در غزه هستند و حتی معتقدند که این رژیم به دلیل تقابل نظامی با حماس به مدت بیش از یک سال، و همچنین به علت کشته شدن تعداد زیادی از سربازان ارتش اسرائیل باید مجدداً حماس را زیر آتش قرار دهد. این درخواست جریان راستگرای اسرائیل در حالی مطرح می‌شود که کشورهای منطقه خواهان اتمام هرگونه درگیری هستند. به همین جهت کشورهای منطقه هم به این راحتی توسط ایالات متحده و دونالد ترامپ تطمیع نمی‌شوند که بخشی از آن به تحولات درون منطقه مربوط می‌شود. ترامپ به دنبال آن است تا با اجرایی کردن پیمان ابراهیم به خواسته‌های خود در منطقه برسد. او به دنبال آن است که بتواند غزه را با سرمایه کشورهای عربی بازسازی کند و همچنین بحث اینجاست که عربستان سعودی اعلام کرده که عادی‌سازی روابط با اسرائیل بدون شکل‌گیری کشور مستقل فلسطین ممکن نیست. این بدان معناست که نتانیاهو در سفر به واشنگتن صرفاً نتوانست منافع خود را تامین کند و بر همین اساس ترامپ هم دیگر همانند دور اول ساده با مسائل برخورد نمی‌کند. به عبارت دیگر رئیس جمهور فعلی ایالات متحده برخلاف گذشته سعی می‌کند که حتی هزینه تامین امنیت اسرائیل را هم بر دوش کشورهای منطقه قرار دهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: آنچه در این میان مهم است این خواهد بود که ترامپ دیگر همانند گذشته به مسائل نگاه نمی‌کند و تلاش می‌کند اوضاع را کمی کلان‌تر تحلیل کند. او دیگر همانند دوران انتخابات نیاز به لابی آیپک ندارد و حتی مدعی آن است که آرای شهروندان کشورهای عربی و غیره را هم در انتخابات به دست آورده است و قرار نیست که دیگر به این دلیل به لابی یهود خدمات ارائه کند. ترامپ به دنبال آن است که کشورهای منطقه طرح وی را با پوشش‌های گوناگون یا اسامی مختلف بپذیرد اما این پذیرش به این منزله نیست که جمعیتی حدود یک تا دو میلیون نفر را از غزه بپذیرند، بلکه سعی می‌کنند تا به نوعی این مسأله را حل و فصل کنند. این در حالیست که شرایط کشورهایی مانند مصر و اردن اساسا در وضعیتی نیست که بتواند این میزان فلسطینی جدید را از مبدا غزه بپذیرد و برای آنها تبعات منفی متعددی خواهد داشت. مسأله نهایی این است که بسیاری فکر می‌کنند که ترامپ و ایالات متحده در این خصوص به فکر پرستیژ خود از حیث حقوق بشری و انسانی هستند اما دیدیم که در دولت دموکرات‌ها هم چنین مسأله‌ای از سوی تیم بایدن چندان مورد توجه نبود. بر همین اساس او سعی می‌کند یک طرح مرکب با محوریت قضیه کنونی و پذیرش فلسطینی‌ها از سوی اردن یا مصر را پیش ببرد اما در عین حال سعی می‌کند که با کمترین هزینه پرونده را به انتها برساند.
انتهای پیام/2111111