به گزارش صدآنلاین، مرحوم آیتالله مصباح یزدی در یکی از جلسات اخلاق خود به این موضوع اشاره کرده و به پیامدهای عمل نکردن عالمان به علم خود پرداخته است. بنابر روایت پیامبر اکرم (ص) خطاب به ابوذر، اگر عالمی به دانستههایش عمل نکند، در قیامت در جایگاهی بسیار پست قرار خواهد داشت. ایشان فرمودند: «بدترین مردم در روز قیامت عالمی است که از علم خود بهرهمند نشده است.»
در روایتی آمده است: «یُغفَرُ للجاهِلِ سَبعونَ قَبلَ أن یُغفَرَ للعالِمِ واحِد»؛ هفتاد گناه جاهل بخشیده میشود، در حالی که حتی یک گناه عالم ممکن است بخشیده نشود. عالم بیعمل، حجتی کامل بر او تمام شده و نمیتواند ادعا کند که نمیدانسته است.
این روایت نباید باعث شود که افراد از تحصیل علم خودداری کنند. بلکه هدف، تشویق عالمان به عمل بر اساس دانستههایشان است. اگر کسی عمداً از یادگیری پرهیز کند، سرنوشتی سختتر از جاهلان خواهد داشت.
عالمان بیعمل علاوه بر اینکه خودشان به سعادت نمیرسند، موجب انحراف دیگران نیز میشوند. در قیامت به آنها گفته میشود: شما که مردم را به نیکی دعوت میکردید، چرا خودتان عمل نکردید؟ این سرزنش و عذاب روحی، دردناکتر از عذاب جسمانی است. پیامبر (ص) فرمودند: «کُنّا نَأمُرُ بِالخَیرِ وَ لا نَفعَلُه؛ ما به نیکی امر میکردیم، اما خود به آن عمل نمیکردیم.»
برخی افراد علم میآموزند تا محبوبیت یا شهرت کسب کنند. پیامبر (ص) هشدار دادهاند: «مَن طَلَبَ العِلمَ لِیَصرِفَ وُجوهَ النّاسِ إلَیهِ لَم یَجِد رائِحَةَ الجَنَّةِ»؛ کسی که برای جلب توجه مردم علم بیاموزد، بوی بهشت را نخواهد یافت.
عالمان باید از ابتدا نیت خود را خالص کنند و به دانستههای خود عمل کنند. اگر از ابتدا به دنبال شهرت یا مقاصد غیرالهی باشند، مسیرشان به انحراف میرود. همچنین، باید شجاعت گفتن «نمیدانم» را در خود تقویت کنند، چرا که این صداقت، عزت واقعی را برای آنان به همراه خواهد داشت.