محمود شالویی رییس انجمن طی سخنانی در این مراسم گفت: ستارگان آسمان فرهنگ و هنر و ادب ایران که به خاموشی میگرایند، هرکدام به شکل و اندازهای مختلف برای ما تیرگی به ارمغان میآورند. کیست که امروز جای خالی بزرگی چون اسلامی ندوشن را احساس نکند.
او افزود: قلم روان، احساس عمیق، نگاه بلند و فکر و فرهنگِ ژرف مرحوم ندوشن به ماندگاری تاریخ و تمدن ماندگار است. او به یقین عصارهای از فرهنگ و تمدن ما و زبان گویایی از دانش و اندیشه بود.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تأکید کرد: وقتی به آثار دکتر اسلامی ندوشن می نگریم به عمق دانش و اندیشه و نگاه تیزبینانه او پی میبریم. این استاد فقید هرگز از اصالت، هویت، سرزمین و آب و خاک خود دل نکند و دوری نگزید. اگرچه در بلاد دیگری زیست میکرد اما همواره قلبش در ایران و برای ایران میتپید.
شالویی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: سفرنامههایی که استاد ندوشن به رشته تحریر درآورده در نوع خود کمنظیر است. به عنوان نمونه درکتاب «صفیر سیمرغ» گزارش جالبی از سفر خود به افغانستان ارائه کرده است و در جای جای آن از مهربانی و محبت آنان سخن به میان میآورد. البته گزارشی که دکتر اسلامی از شهرهای افغانستان میدهد با گزارش او از شهرهای اروپایی متفاوت است. او گزارش مفصل و جذابی از شهرها و مردم افغانستان دارد یا در جای دیگر توصیف او از اصفهان و زیباییهای این شهر بینظیر است. کمتر سفرنامهنویسی با چنین زیبایی و ادراکی، جزئیات مشاهدات خود را بیان کرده است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان تصریح کرد: دکتر اسلامی ندوشن به رغم تسلط و قدرت در شعر و شاعری، و به طور محض شاعری روی نیاورد و یا اینکه به شعر اهتمامی نشان نمیداد. اما شعر و کلام موزون را در آثارش فراوان به کار برده و یک بعدی ننگریسته است. باید با دقت به آثار او نگریست، آنچه مهم است، اندیشه اوست؛ اینکه اندیشه او را درک کنیم و برای آینده خویش از این فکر و اندیشه بهره بگیریم.
در ادامه این آئین بزرگداشت، ژاله آموزگار استاد زبانهای باستانی دانشگاه تهران، کامیار عابدی پژوهشگر و منتقد ادبی، محمدرضا جوادی یگانه استاد دانشگاه تهران و داریوش رحمانیان استاد دانشگاه تهران درباره جایگاه و اهمیت دکتر اسلامی ندوشن در سپهر فرهنگی و ادبی ایران به ایراد سخن پرداختند.
در پایان نیز پیام شیرین بیانی، همسر دکتر اسلامی ندوشن که در خارج از کشور زندگی میکند برای حاضران در جلسه پخش شد.