شنبه ۰۳ آذر ۱۴۰۳
مواجهه ترامپ با ایران و منطقه خاورمیانه یکی از مهم‌ترین سؤالاتی است که این روزها پرسیده می‌شود؛ آیا او به روال دور اول ریاست‌جمهوری‌اش عمل خواهد کرد یا تغییر روش داده و ممکن است با تجربه‌ای که در چهار سال گذشته کسب کرده، رویکردی متفاوت و البته معقول‌تر اتخاذ کند؟ هنوز برای پیش‌بینی زود است، اما با توجه به تبلیغات دوره انتخابات و وعده‌ها و نظراتی که ارائه داده، انتظار برای ترامپی جدید دور از ذهن نیست. به گزارش شرق، در همین باره، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید‌محمد‌علی ابطحی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به نتیجه انتخابات آمریکا و تأثیر آن بر تعاملات با جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: به صورت کلی، این اتفاق می‌تواند یک فرصتی برای ایران باشد و باید از این فرصت استفاده کرد. اگر واقعا دیپلماسی قدرتمندی باشد و اراده سیاسی نیز برای استفاده از این فرصت وجود داشته باشد، نتیجه مثبتی به همراه خواهد داشت. گرچه پرونده ترامپ در دوره گذشته درخصوص ایران بد است، ولی تصور بنده این است که سیاست‌مداران می‌توانند در طول زمان به اشتباهات خود پی ببرند. او در ادامه اظهار کرد: امیدوار هستم که ترامپ نیز به اشتباهات خود پی برده باشد. در دوره گذشته ترامپ بلند‌پروازی‌هایی در حوزه سیاست خارجی، مثلا در ارتباط با کره شمالی و جاهای مختلف داشت که به شکست انجامید و به نتیجه نرسید.
از سوی دیگر، جذاب‌ترین شعار ترامپ در زمان رقابت‌های انتخاباتی، پایان‌دادن به جنگ‌ها بود. هم درخصوص جنگ در غزه و هم درخصوص جنگ در اوکراین، ترامپ وعده پایان‌دادن به جنگ‌ها را داده است. به نوعی جنگ با روحیه بیزینسی ترامپ خیلی جور درنمی‌آید. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ادامه تصریح کرد: اگر این وعده‌ها واقعی باشد، نشان می‌دهد که ترامپ از گذشته خود درس عبرت گرفته و می‌تواند یک آینده متفاوتی را رقم بزند. همه این مؤلفه‌ها به یک‌سری از اگر‌ها بازمیگردد که بخشی از آن در داخل ایران است. باید دید آیا دیپلماسی کشور در وهله اول اراده و در وهله دوم توان بهره‌برداری از این فرصت را دارد یا خیر. از سوی دیگر، بخشی از موضوع نیز به ترامپ بازمیگردد که آیا همچنان تندروها را در سیاست‌گذاری‌های خود اثر می‌دهد یا خیر.
او در ادامه تأکید کرد: اما در مجموع همه اینها مبتنی‌بر این است که آیا در سطح کلان کشور و سیاست‌گذاری‌هایی که در داخل جمهوری اسلامی ایران اتخاذ می‌شود از این فرصت استفاده خواهد شد یا خیر. قائممقام و رئیس دفتر سیاسی حزب اعتدال و توسعه نیز درباره نوع مواجهه ترامپ با مناسبات منطقه خاورمیانه معتقد است: به نظر می‌رسد که ترامپ دور دوم با ترامپ دور اول در برخی از حوزه‌ها از منظر اندیشه‌ای تفاوت کرده و دیگر متوجه شده است که سیاست‌های خصمانه در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران به نتیجه نمی‌رسد.
محمود واعظی هم با اشاره به نتیجه انتخابات آمریکا و تأثیر آن بر تعاملات با جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: با توجه به مؤلفه‌های دخیل در روابط فی‌مابین ایران و ایالات متحده آمریکا، می‌توان گفت همواره نوعی رفتار خصمانه از سوی طرف آمریکایی نسبت به کشورمان وجود دارد. با توجه به اصول و سیاست‌هایی که در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به آمریکا نهادینه شده، طبیعی است که حسب انتخاب رئیس‌جمهور جدید، تأثیری در روابط دیپلماتیک دو کشور پدیدار نخواهد شد، بلکه تحول جدید نیاز به «پارادایم شیفت» دوسویه براساس احترام متقابل با در نظر گیری منافع و امنیت ملی کشورمان دارد. او اظهار کرد: ضروری است توجه شود که تعامل برای «کاهش تنش» در روابط دوجانبه با برقراری روابط میان دو کشور بسیار متفاوت است. براساس تجربیات گذشته، معتقدم سیاست خارجی اتخاذی و نوع تعامل «جمهوری‌خواهان» آمریکا با «دموکرات‌ها» پیرامون کشورهای منطقه، جنگ‌های غزه و اوکراین، تحولات خاورمیانه و حتی قدرت‌های جهانی یکسان نیست و متفاوت است.
قائممقام حزب اعتدال و توسعه تصریح کرد: از سوی دیگر، با در نظر گرفتن اهمیت ژئوپلیتیکی ایران، جمهوری اسلامی به عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای نمی‌تواند نسبت به نظم جدید در منطقه بی‌تفاوت باشد. تأثیرگذاری و جایگاه ایران از طریق تعامل با بازیگران مؤثر منطقه‌ای و بین‌المللی فزونی می‌یابد. دونالد ترامپ طی یک دوره چهار‌ساله که به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا حکمرانی کرده، سیاست‌های خشن و خصمانه‌ای نسبت به کشورمان اتخاذ کرد و به نتیجه مورد نظر نرسید و ایران در این دوران با پیشرفت در فناوری‌های هسته‌ای و نظامی پاسخ فشار حداکثری را داد./شرق